Phòng, chống nhiễm khuẩn ở bệnh viện

(QT) - Có thể hiểu nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) là những nhiễm khuẩn mắc phải trong các cơ sở y tế, không có giai đoạn ủ bệnh hay triệu chứng lâm sàng hiện diện ở thời điểm nhập viện, hay nói cách khác là tình trạng nhiễm khuẩn mắc phải gặp ở bệnh nhân sau khi nhập viện do lây nhiễm chéo hoặc do các vi khuẩn đang lưu hành trong môi trường bệnh viện. Các loại NKBV thường gặp có thể kể đến là nhiễm khuẩn vết mổ, viêm phổi bệnh viện, nhiễm trùng tiểu bệnh viện, nhiễm khuẩn huyết qua catheter tiêm truyền... NKBV là một trong những thách thức và mối quan tâm hàng đầu của các bệnh viện và của ngành Y tế . NKBV làm tăng tỉ lệ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện, tăng việc sử dụng kháng sinh, tăng đề kháng kháng sinh và chi phí điều trị. NKBV còn góp phần tạo một số vi khuẩn kháng thuốc và làm gia tăng việc xuất hiện những tác nhân gây bệnh mới. Các bệnh nguyên gây NKBV có mức độ đa kháng kháng sinh cao hơn các bệnh nguyên gây nhiễm khuẩn trong cộng đồng. NKBV kéo dài thời gian nằm viện trung bình từ 7- 15 ngày, làm gia tăng sử dụng kháng sinh và kháng kháng sinh. Do đó, chi phí của một NKBV thường gấp 2- 4 lần so với những trường hợp không NKBV. Vì vậy, việc kiểm soát NKBV có ý nghĩa thiết thực trong góp phần nâng cao chất lượng điều trị và nâng cao hiệu quả kinh tế. Việc kiểm soát và dự phòng NKBV hiệu quả được xem như là một tiêu chuẩn quan trọng nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của bệnh viện.

Chuẩn bị dụng cụ y tế đảm bảo trước khi tiến hành phẫu thuật tại Bệnh viện đa khoa tỉnh

Tại nước ta, vấn đề kiểm soát NKBV gần như vẫn còn ở giai đoạn đầu mới hình thành và chưa có sự đồng bộ. Với nguồn lực còn hạn chế và với nhu cầu cần nâng cao kỹ thuật y khoa, kiểm soát NKBV trước đây chưa được coi trọng ở nước ta. Đối với Quảng Trị, hiện nay có 11 bệnh viện và các trung tâm liên quan đến thủ thuật và điều trị các bệnh dễ lây truyền (Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ sinh sản tỉnh, Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội...) trên địa bàn đã có đủ phương tiện, như máy giặt, máy sấy... Đặc biệt, với sự quan tâm của tỉnh, đa số các cơ sở y tế có giường bệnh trên địa bàn thuộc Sở Y tế đã được đầu tư cả hệ thống xử lý chất thải y tế. Nhờ vậy, việc chống NKBV của các cơ sở cũng thuận lợi hơn. Thực hiện Thông tư 18/2009/TT-BYT ngày 14/10/2009 của Bộ Y tế về hướng dẫn tổ chức thực hiện công tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám, chữa bệnh, thời gian qua, để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân và cán bộ, công nhân viên trong các đơn vị y tế, các đơn vị đang nỗ lực tập trung đầu tư cho công tác phòng, chống NKBV. Tăng cường công tác chống NKBV, thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, nâng cao kiến thức, thái độ thực hành của nhân viên y tế; tổ chức tập huấn quản lý chất thải y tế về nội dung quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn một chiều theo chuẩn của Bộ Y tế. Đến thời điểm này, các đơn vị nói trên đều đã thành lập Hội đồng kiểm soát NKBV để tư vấn về các hoạt động kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK). Bên cạnh đó, tùy vào quy mô của mình, các đơn vị này còn thành lập khoa hoặc tổ KSNK để làm chuyên sâu về công tác KSNK tại đơn vị. Là một bệnh viện lớn, có quy mô 500 giường bệnh, số lượt bệnh nhân điều trị nội trú trong 6 tháng đầu năm 2013 là 23.317 lượt người, Bệnh viện đa khoa tỉnh luôn chú trọng đến công tác phòng chống nhiễm khuẩn. Bệnh viện đã củng cố hoàn thiện hệ thống tổ chức KSNK theo quy định của Thông tư 18 của Bộ Y tế. Bổ sung đầy đủ các thành viên của hội đồng KSNK là các trưởng, phó khoa, phòng có trình độ, năng lực trong công tác KSNK. Hoàn thiện mạng lưới KSNK mà nòng cốt là các điều dưỡng, các trưởng, phó khoa, phòng trong bệnh viện. Lãnh đạo bệnh viện cũng đã chỉ đạo kịp thời việc phối hợp các khoa, phòng liên quan tăng cường công tác KSNK trong các lĩnh vực chuyên môn theo quy định. Tổ chức phối hợp các khoa, phòng chức năng và cán bộ Đề án 1816 Bệnh viện T.Ư Huế thực hiện kiểm tra, giám sát nhiễm khuẩn tại các khoa, phòng trong bệnh viện như: Vệ sinh tay, tiêm an toàn, xử lý, tiệt khuẩn, bảo quản dụng cụ và vật tư y tế, thu gom xử lý rác thải, vệ sinh môi trường... Thực hiện việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy định kỹ thuật chuyên môn về KSNK trên cơ sở hướng dẫn quy trình KSNK năm 2010 cho phù hợp với quy định. Để tăng cường KSNK, bệnh viện thường xuyên kiểm tra công tác vệ sinh môi trường, chống nhiễm khuẩn tại các khoa, phòng. Nhân viên bệnh viện tuân thủ tuyệt đối các quy định trong kiểm soát nhiễm khuẩn theo Thông tư 18 của Bộ Y tế như vệ sinh tay, rửa tay đúng kỹ thuật; thực hiện các quy định về vô khuẩn khi thực hiện phẫu thuật, thủ thuật và thực hiện tiệt khuẩn, đảm bảo vô khuẩn các dụng cụ y tế sử dụng lại tại bộ phận tiệt khuẩn; làm sạch, khử khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ và phương tiện chăm sóc, điều trị; thực hiện các biện pháp phòng ngừa, cách ly thích hợp đối với những người bệnh khi nghi ngờ hoặc xác định được căn nguyên gây bệnh truyền nhiễm theo đúng quy định của pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Anh Phạm Ngọc Hải, Phụ trách Khoa KSNK, Bệnh viện đa khoa tỉnh cho biết: “Những năm qua, bệnh viện đã thực hiện tốt công tác KSNK. Tuy nhiên, để đáp ứng tốt vai trò, nhiệm vụ của khoa thì trong thời gian tới bệnh viện cần bổ sung nguồn nhân lực có đủ chuyên môn nghiệp vụ để công tác, đặc biệt là các điều dưỡng, kỹ thuật viên nhằm thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn như xử lý dụng cụ, giặt là, quản lý rác thải... Đồng thời, bệnh viện cũng nên trang cấp thêm các máy móc hiện đại như máy tiệt khuẩn nhiệt độ thấp, hệ thống xử lý dụng cụ tự động, máy hấp nhiệt độ cao... mới đáp ứng được công tác quản lý, giám sát hoạt động KSNK tại bệnh viện”. Chương trình chống nhiễm khuẩn là công tác quan trọng được đặt lên hàng đầu nên cần phát huy tốt trong các bệnh viện. Để hoạt động chống NKBV có hiệu quả, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy trình chống NKBV, đặc biệt là đối với chất thải y tế, vệ sinh môi trường, dịch bệnh truyền nhiễm… Các bệnh viện cần cụ thể hóa các quy định, quy trình chuyên môn về chống nhiễm khuẩn phù hợp với điều kiện bệnh viện nhưng phải phù hợp với nguyên tắc chống nhiễm khuẩn; đồng thời cần tăng cường hơn nữa việc giáo dục nhân viên y tế thực hiện các quy định phòng chống nhiễm khuẩn, thực hiện tốt công tác chống NKBV. Bài, ảnh: PHAN THANH HẢI