Cẩn trọng với những thông tin chia sẻ trên mạng xã hội

QT) - Mới đây, cơ quan chức năng đã vào cuộc, làm rõ việc phát tán clip trên mạng xã hội về Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa tiếp tục xả thải ra biển Vũng Áng và kết luận đó là clip giả, được quay ở một địa phương khác, vào một thời điểm khác.

Chia sẻ mạng xã hội trên nhiều phương tiện. Ảnh: Internet

Tuy nhiên trước khi thông tin trên được kiểm chứng, rất nhiều người đã “share” (chia sẻ) trên trang facebook của mình. Cho dù với nhiều người, những nút “share” đó chỉ để nhắc nhở người thân của mình tạm thời không được ăn cá biển nhưng không ít người lợi dụng sự chia sẻ đó để bình luận, kích động khiến người dân hoang mang, lo lắng. Về lâu dài, nếu cơ quan chức năng không xác minh về tính chính xác của thông tin thì sẽ gây ra hệ lụy khó lường bởi sự cố môi trường biển đã khiến ngư dân phải lao đao trong một thời gian dài, nay vừa ổn định lại việc đánh bắt thì kẻ xấu lại tung thông tin thất thiệt trên.

Vài tuần trước, thông tin cá khoai (một món ăn ưa thích của người dân miền Trung) sau khi đánh bắt được tiểu thương nhúng vào một loại hóa chất độc hại để đảm bảo độ tươi ngon cũng được chia sẻ rầm rộ. Lý do vì loại cá này dù được bảo quản trong tủ đá cũng không thể giữ được lâu. Tuy đây là một thông tin trên mạng xã hội nhưng sự lây lan của nó ra đời thực rất nhanh, nhất là vào thời điểm ngư dân được mùa cá khoai.

Một người chuyên buôn bán cá từ Cửa Việt lên Đông Hà cho biết, bình thường mặt hàng cá khoai của chị bán rất chạy nhưng thời điểm có thông tin trên thì ế hẳn. Ai điqua thấy cá tươi ngon cũng dừng lại, nhưng luôn e dè hỏi: “Không biết có đúng cá khoai bị nhúng chất độc hại hay không”, rồi bỏ đi hoặc mua với số lượng rất ít. Đây không phải là lần đầu tiên cư dân mạng ấn nút chia sẻ về những tin đồn bịa đặt trên mạng xã hội.

Trước đây, tình trạng này cũng đã từng diễn ra nhiều lần với tin đồn về dịch Ebola đã đến Việt Nam, ăn bưởi gây ung thư, màng bọc quả xoài xuất xứ từ Đài Loan có chất độc, hoặc tin đồn về những người bị chết vì ăn phải cá biển sau khi có hiện tượng cá chết hàng loạt ở biển miền Trung…Những tin đồn đó hầu hết đều gây nên sự sợ hãi, hoang mang trong cộng đồng, nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến tình hình kinh tế và an ninh trật tự của đất nước.

Có một thực tế là nhiều người dùng mạng xã hội thấy bất cứ sự kiện gì diễn ra, chưa cần biết đúng hay sai đã vội vàng chia sẻ tràn lan và ra sức phán xét. Thông tin càng thiếu tích cực càng được chia sẻ nhiều và khiến người chia sẻ hả hê vì “xã hội này nó thế, không biết tin vào cái gì”. Không thể làm con số thống kê những ai tin hoặc không tin về thông tin do chính mình chia sẻ trên mạng xã hội, bởi có những người vừa chia sẻ, vừa bình luận, có những người không thể hiện chính kiến của mình nhưng vẫn nhấn nút chia sẻ.

Nhưng có thể khẳng định rằng, tốc độ lây lan của thông tin được nút “share” đó truyền đi rất nhanh, theo cấp số nhân dựa vào tính kết nối của mạng xã hội. Hiện nay, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện các trang fanpage mạo danh các tờ báo có uy tín trong nước và cá nhân là những người nổi tiếng, lãnh đạo các cơ quan, ban ngành để đăng tải những thông tin xuyên tạc, không đúng sự thật, đi ngược lại các chuẩn mực đạo đức, vi phạm các quy định của pháp luật. Nếu người sử dụng facebook chỉ nhìn vào các trang hoặc tên người đưa thông tin mà không kiểm chứng thì rất dễ mắc lừa, dẫn đến chia sẻ tràn lan.

Pháp luật Việt Nam có quy định rất rõ về chế tài xử phạt đối với những ai đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân. Vậy đối với những người chia sẻ thông tin đó thì sao? Nhiều người nghĩ rằng, nút “share” hoàn toàn vô can và không tạo ra ảnh hưởng gì, nhưng thực chất tính lan tỏa của nó rất cao, nếu thông tin không đúng sự thật có thể tạo những áp lực dư luận không cần thiết lên chính quyền các cấp và sau đó là những hệ quả khôn lường khác.

Người chia sẻ thông tin, nếu biết đó là những thông tin bịa đặt, vu khống sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Do đó, vấn đề đặt ra ở đây là chúng ta cần cẩn trọng trong việc chia sẻ thông tin, nhất là đối với cán bộ, công nhân viên chức nhà nước, không được phụ họa theo những tin đồn, những quan điểm sai trái, cân nhắc kỹ hoặc không nên bày tỏ một cách thiếu bình tĩnh, thiếu kiểm soát đối với những vấn đề về chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo hoặc những thông tin chưa được kiểm chứng.

Nhằm giảm thiểu thông tin giả mạo, sai sự thật trên mạng xã hội thì việc kiểm soát thông tin được đăng tải cần chặt chẽ hơn nữa, đặc biệt là đối với các trang mạng có nhiều người tham gia. Bên cạnh đó, việc tăng cường tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của người dân khi tham gia mạng xã hội, tránh bị nhiễm những thông tin giả mạo, gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý và đời sống sinh hoạt cũng rất cần thiết.

Đã đến lúc, những người tham gia mạng xã hội không chỉ có trách nhiệm với những gì mình nói ra, mà phải chịu trách nhiệm với cả việc mình tiếp nhận điều người khác nói.

Hoài Nam