Triển khai mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới đơn giản ở Gio Linh

(QT) - “Mướp đắng là cây trồng truyền thống của địa phương. Những năm gần đây, dưới tác động bất thường của thời tiết và sự tấn công của sâu bệnh, sản lượng và chất lượng của cây mướp đắng bị giảm sút nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân. Với mục đích bảo vệ cây trồng, tạo ra nông sản an toàn, đạt chất lượng cao, mùa vụ năm nay, ngành nông nghiệp huyện Gio Linh đã hỗ trợ người dân thôn Lại An triển khai thí điểm mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới đơn giản”, ông Trần Xuân Lộc, Chủ tịch UBND xã Gio Mỹ, Gio Linh mở đầu câu chuyện với chúng tôi về mô hình khá mới mẻ này.

Người dân dựng giàn leo cho cây mướp đắng trong nhà lưới

Ông Lộc cho biết thêm, trước đây người dân trong xã trồng mướp đắng nhỏ lẻ theo hình thức tự phát, chủ yếu cung cấp thực phẩm cho gia đình. Vào đầu năm 2010, được sự vận động, tuyên truyền, hỗ trợ của chính quyền địa phương, người dân bắt đầu tập trung đầu tư trồng cây mướp đắng và hiệu quả kinh tế mang lại khá rõ rệt. Cũng từ đó, diện tích cây mướp đắng không ngừng tăng. Hiện nay, toàn xã Gio Mỹ có hơn 20 ha mướp đắng, tập trung chủ yếu ở thôn Lại An, những thôn khác trồng rải rác. Với điều kiện thổ nhưỡng phù hợp nên cây mướp đắng ở Gio Mỹ sinh trưởng rất nhanh, cho sản lượng cao. Tuy nhiên, từ trước tới nay, người dân vẫn canh tác theo hình thức truyền thống, phụ thuộc vào thời tiết… do đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng nông sản. Trước thực tế ấy, nhằm giúp nông dân tạo ra nông sản sạch an toàn và đảm bảo sản lượng, ngành nông nghiệp huyện Gio Linh đã sử dụng nguồn kinh phí xây dựng nông thôn mới để hỗ trợ người dân trong thôn làm nhà lưới đơn giản bảo vệ cây trồng. Cụ thể, huyện hỗ trợ người dân về lưới và hướng dẫn kỹ thuật. Người dân chủ động về nguồn giống, phân bón, trụ bê tông và công dựng nhà lưới. Mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới đơn giản được triển khai thí điểm tại thôn Lại An với 50 hộ tham gia trên diện tích 2 ha từ tháng 10/2017.

Theo chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm về nhà bà Nguyễn Thị Loan (48 tuổi), một trong những gia đình có diện tích mướp đắng lớn trong thôn Lại An. Dẫn chúng tôi tham quan mô hình nhà lưới vừa được xây dựng gần 3 tháng trước, bà Loan cho hay, nhà lưới được thiết kế chắc chắn với hệ thống trụ bê tông, vòm mái làm bằng sắt thép cao ráo. Nhà bà trồng 4 sào mướp đắng, trong đó có 2 sào ứng dụng mô hình nhà lưới. Những năm trước, không có nhà lưới nên mỗi khi cây mướp đắng ra quả là bị côn trùng, ong, sâu bệnh tấn công dẫn đến hư hại toàn vườn. Ngoài ra, cây mướp đắng thường trồng từ tháng 10 âm lịch nên hay bị ảnh hưởng nếu trời rét kéo dài. Năm ngoái, vườn nhà bà bị thiệt hại khoảng 50% vì sâu bệnh, còn năm trước thì thiệt hại khoảng 70% vì rét đậm, rét hại. Vụ mùa này, ngành nông nghiệp huyện hỗ trợ cho gia đình bà lưới và hướng dẫn kỹ thuật làm nhà lưới. Sau đó, bà đầu tư thêm 20 triệu đồng để dựng nên nhà lưới rộng rãi trên diện tích 2 sào.

Hiện tại, những cây mướp đắng được trồng trong nhà lưới sinh trưởng nhanh hơn ở ngoài. Bên cạnh xây dựng nhà lưới, bà Loan còn áp dụng cách thức phủ bạt ở gốc cây nhằm chống rửa trôi đất và hạn chế cỏ dại. “Nếu như những năm trước không phủ bạt, đành phải dùng một ít thuốc bảo vệ thực vật để bảo vệ cây trồng thì nay không cần nữa. Đất và phân bón cũng không bị rửa trôi, cỏ dại không mọc được nên cây mướp đắng sinh trưởng tốt, cho năng suất cao hơn. Trung bình mỗi năm, nhà tôi thu được hơn 30 triệu đồng từ vườn mướp đắng. Khoảng ngày 20/12 âm lịch là vườn mướp đắng nhà tôi cho thu hoạch. Nếu lúc đó, giá cả nhích lên nữa thì vụ mùa này, nhà tôi sẽ có thu nhập khá”, bà Loan bộc bạch.

Rời nhà bà Loan, trên đường nhựa liên thôn rộng thoáng, chúng tôi ghé thăm nhà anh Phan Văn Thảo (sinh năm 1980). Gia đình anh Thảo có 1 sào trồng mướp đắng trong nhà lưới. Cũng như nhiều hộ khác trong thôn, với cách thức canh tác truyền thống nên nhiều năm liền vườn mướp đắng nhà anh mất trắng. “Những năm trước, trung bình 1 sào, tôi thu hoạch được hơn 3 tạ mướp quả, bán được gần 10 triệu đồng. Nhưng năm ngoái, nhà tôi mất trắng vì thời tiết và sâu bệnh. Thông thường, mướp đắng trồng từ tháng 10 âm lịch và một tháng rưỡi sau sẽ cho thu hoạch, nếu thời tiết không thuận lợi thì phải 2 tháng. Nay, có nhà lưới rồi, tôi hi vọng vườn mướp đắng sẽ cho thu hoạch đúng vụ và đạt sản lượng, chất lượng cao”, anh Thảo chia sẻ.

Trao đổi thêm với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thức, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Gio Linh cho biết: “Mướp đắng là loại cây mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp người dân xã Gio Mỹ cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống. Mướp đắng Gio Mỹ được bán rộng rãi ở thị trường trong tỉnh với giá trung bình khoảng 20 ngàn đồng/kg. Nếu mô hình này thành công, chúng tôi sẽ có chính sách nhân rộng ra nhiều nơi để người dân chủ động hơn trong canh tác, hướng đến sản xuất nông sản sạch, tăng sản lượng cũng như chất lượng nông sản”.

Trần Tuyền