Niềm vui trên cánh đồng lúa chất lượng cao

(QT) - Những ngày gần cuối mùa gặt vụ hè thu 2018, những nông dân tham gia trồng lúa mô hình liên kết sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng hữu cơ hối hả thu hoạch lúa trên đồng và phấn khởi “trao thóc thật, nhận tiền tươi” ngay tại ruộng, nhẩm tính khoản lợi nhuận không nhỏ từ vụ mùa thắng lợi này. Đối với nhiều HTX trong tỉnh Quảng Trị, đây là vụ thứ ba, thứ tư tham gia sản xuất theo mô hình này và người nông dân thêm tin tưởng vào hướng sản xuất đã được khẳng định mang lại nhiều lợi ích cho chính họ.

Khẩn trương thu hoạch lúa vụ hè thu

Vụ hè thu này là vụ thứ hai gia đình chị Nguyễn Thị Thu, ở thôn Phước Thị, xã Gio Mỹ, Gio Linh tham gia mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng hữu cơ (hay còn gọi là lúa sạch) và phấn khởi nhận thành quả từ vụ mùa bội thu. “Trước đây canh tác lúa theo phương thức truyền thống, đến mùa gặt rất vất vả. Vừa lo gặt nhanh tránh mưa lụt, xong rồi quay ra trông trời nắng ráo để phơi khô, sàng sảy rất tốn công, rồi lại phải tự tìm thương lái để bán. Nay thì chỉ cần máy gặt xong, cân bán cho công ty tại ruộng rồi thu tiền, bớt được nhiều công sức. Gia đình tôi làm ruộng mô hình khoảng 1,5 ha, năng suất vụ này bình quân khoảng 70 tạ/ha, tính ra giá trị kinh tế hơn hẳn với làm ruộng như trước đây”, chị Thu chia sẻ.

Toàn HTX Phước Thị, xã Gio Mỹ, Gio Linh có 70 hộ tham gia mô hình liên kết sản xuất lúa chất lượng cao, an toàn theo hướng hữu cơ vụ hè thu năm 2018 với diện tích 20 ha. Vụ hè thu này, HTX Phước Thị cũng là đơn vị có năng suất bình quân đạt cao nhất trong số các HTX tham gia sản xuất theo mô hình với nhiều hộ đạt năng suất hơn 70 tạ/ha, lãi khoảng 38,8 triệu đồng/ha... Ông Nguyễn Giang, Giám đốc HTX Phước Thị cho biết: “Đây là vụ thứ 3 HTX Phước Thị triển khai mô hình liên kết sản xuất lúa sạch. Có thể thấy, với phương thức canh tác không dùng thuốc BVTV, người nông dân được rất nhiều cái lợi. Đó là người dân đã có sự liên kết để sản xuất theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, thực hiện đúng cam kết về kỹ thuật, và do đó họ không phải lo tìm đầu ra sản phẩm vì đã có doanh nghiệp thu mua tận nơi, đỡ rất nhiều công so với làm ruộng thông thường. Thứ hai là việc tuân thủ không sử dụng thuốc BVTV thay đổi thói quen sản xuất theo phương thức truyền thống đã góp phần quan trọng cân bằng hệ sinh thái trên đồng ruộng, cải tạo đất, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe cho chính người dân. Vụ đông xuân tới, chúng tôi liên kết với công ty mở rộng diện tích sản xuất lên 50 ha với khoảng 115 hộ tham gia”.

Qua ba vụ thực hiện mô hình liên kết sản xuất lúa chất lượng cao, an toàn theo hướng hữu cơ sử dụng phân bón Obi - Ong biển trên địa bàn tỉnh, đã có 13 HTX, tổ hợp tác thuộc 6 huyện, thành phố triển khai với tổng diện tích cả ba vụ là 392 ha, sản lượng lúa tươi thu được hơn 2.000 tấn. Đây là mô hình hoàn toàn không sử dụng phân bón vô cơ và thuốc bảo vệ thực vật trừ sâu bệnh, chỉ sử dụng phân hữu cơ vi sinh nhưng vẫn cho năng suất xấp xỉ sản xuất đại trà. Qua thực tế, đối với hầu hết diện tích, từ khi lúa trổ đến khi chín, các đối tượng sâu bệnh không xuất hiện và gây hại, đặc biệt là các loại bệnh như lùn sọc đen, bạc lá vi khuẩn, khô vằn. Đối với một số diện tích bị thiệt hại do rầy, công ty đền bù năng suất với mức bảo hiểm 45 tạ/ha.

Từ thực tế sản xuất qua ba vụ, đặc biệt qua vụ hè thu 2018 với dự kiến tổng sản lượng lúa tươi đạt khoảng 697 tấn cho thấy năng suất lúa tươi bình quân đạt 50 tạ/ha, có nơi đạt trên 70 tạ/ha, cho thu nhập bình quân hơn 40 triệu đồng/ha, nơi cao là 56 triệu đồng/ha. Sau khi trừ chi phí giống, phân bón, làm đất, thu hoạch cho lãi bình quân 22 triệu đồng/ha, nơi cao cho lãi 38 triệu đồng/ha, cao hơn sản xuất đại trà từ 6-18 triệu đồng/ha. Mô hình cũng đã thúc đẩy hình thức sản xuất trên cánh đồng lớn, tập trung tích tụ ruộng đất, điển hình như HTX Diên Khánh (Hải Lăng) với quy mô gần 44 ha, HTX Đức Xá (Vĩnh Linh) 32 ha, HTX Phước Thị (Gio Linh) 20 ha, Tổ hợp tác Long Hưng (Hải Lăng) có 4 hộ thuê đất tích tụ 8,6 ha. Việc quy hoạch vùng sản xuất, sản xuất trên cánh đồng lớn chủ động tưới tiêu giúp cho việc cơ giới hóa các khâu dễ dàng, đồng thời chủ động việc quản lý và áp dụng theo quy trình hữu cơ an toàn. Cũng qua ba vụ sản xuất, mô hình đã giúp nâng cao nhận thức của người nông dân theo hướng không sử dụng thuốc BVTV, tập trung sử dụng phân hữu cơ vi sinh, phân chuồng hoai mục, tạo ra sản phẩm nông sản sạch, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Đây là bằng chứng rõ ràng nhất về việc phát triển một nền nông nghiệp bền vững. Đặc biệt, trên những đồng ruộng triển khai sản xuất lúa sạch, những thiên địch thân thiện với đồng ruộng như nhện lưới, ong xanh, chuồn chuồn, các loại ốc, cá…đã xuất hiện trở lại với mật độ cao, khác hẳn các ruộng canh tác theo phương thức vô cơ có sử dụng thuốc BVTV.

Chia sẻ thêm về định hướng phát triển mô hình trong thời gian tới, bà Nguyễn Hồng Phương, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: “Trên cơ sở hiệu quả của mô hình, Sở Nông nghiệp và PTNT cùng với Công ty TNHH sản xuất thương mại Đại Nam - Nhà máy sản xuất phân bón Obi - Ong biển tiếp tục mở rộng diện tích liên kết sản xuất gạo hữu cơ Quảng Trị, đồng thời xúc tiến để xây dựng nhà máy chế biến gạo hữu cơ Quảng Trị nhằm mục tiêu ổn định đầu ra, phấn đấu đến năm 2020 diện tích sản xuất lúa hữu cơ đạt 5.000 - 10.000 ha, góp phần thực hiện mục tiêu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp của tỉnh”.

Thanh Trúc