Chú trọng phát huy giá trị to lớn của các di tích lịch sử cách mạng trong phát triển du lịch

(QT) - Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, thế kỷ XX là trang sử bi hùng và rực rỡ nhất gắn liền với sự nghiệp chống Mỹ, giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước của nhân dân ta, trong đó Quảng Trị được đánh giá là “bảo tàng sống” sinh động nhất, có ý nghĩa dân tộc và thời đại về chiến tranh cách mạng. Là tuyến lửa ác liệt trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, lịch sử đã để lại trên mảnh đất Quảng Trị một hệ thống di tích lịch sử chiến tranh cách mạng đồ sộ và độc đáo. Với 602 di tích/cụm di tích lịch sử văn hóa và danh thắng đã được công nhận (xếp hạng), trong đó có 479 di tích được công nhận cấp tỉnh, 33 di tích/cụm di tích được công nhận cấp quốc gia và đặc biệt quan trọng của quốc gia. Trong số 602 di tích trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, có đến 442 di tích thuộc loại hình lịch sử với đa phần là di tích lịch sử cách mạng (chiếm 85%). Đặc biệt, cụm di tích Đôi bờ Hiền Lương- Bến Hải; cụm di tích Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm bảo vệ Thành Cổ và di tích Địa đạo Vịnh Mốc-hệ thống làng hầm Vĩnh Linh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là di tích quốc gia đặc biệt quan trọng. Bên cạnh đó, Quảng Trị có 72 nghĩa trang liệt sĩ, trong đó có 2 nghĩa trang liệt sĩ cấp quốc gia, nơi yên nghỉ vĩnh hằng của hàng vạn người con ưu tú khắp mọi miền đất nước hy sinh vì độc lập, tự do cho Tổ quốc; có Đường 9- Khe Sanh, Sân bay Tà Cơn, Hàng rào điện tử Macnamara, đảo Cồn Cỏ, Đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại... Hệ thống di tích chiến tranh ở Quảng Trị phong phú về số lượng, đa dạng về loại hình và có tầm cỡ về nội dung mà không một tỉnh, thành phố nào trong cả nước có được... Từ lợi thế, tiềm năng này, Quảng Trị đã xây dựng các chương trình du lịch độc đáo như: “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”, du lịch hồi tưởng, du lịch tâm linh...trở thành mắt xích quan trọng trong các chương trình du lịch tiếp nối như: Du lịch trên Hành lang kinh tế Đông- Tây “Một ngày ăn cơm ba nước”; “Con đường Di sản miền Trung”; “ Con đường huyền thoại”, Du lịch caravan và các chương trình du lịch tiêu biểu khác kết nối với các chương trình du lịch đang được triển khai tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Trong các năm qua, các nghị quyết của Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh đều khẳng định: Phát triển ngành du lịch thành ngành kinh tế quan trọng trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Theo thống kê của các cơ quan chức năng, tổng lượng khách du lịch đến Quảng Trị năm cao nhất (2014) ước đạt trên 1,6 triệu lượt; trong đó khách quốc tế 195.000 lượt; khách nội địa 1.410.000 lượt. Năm 2016, khách du lịch đến Quảng Trị giảm mạnh do sự cố ô nhiễm môi trường biển, tuy nhiên lượng du khách tham gia các chương trình du lịch hoài niệm, thăm các di tích lịch sử cách mạng, địa chỉ văn hóa, tâm linh...vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Theo khảo sát, đối tượng đến với di tích lịch sử chiến tranh cách mạng ở Quảng Trị bao gồm các cựu chiến binh, thân nhân thăm lại chiến trường xưa; các tổ chức, đoàn thể, nhà trường…tổ chức hành hương “về nguồn” chiếm hơn 50% lượng du khách nội địa. Đối với khách quốc tế, đối tượng là cựu chiến binh Mỹ và thân nhân của họ thăm lại chiến trường xưa chiếm tỷ lệ cao. Ngoài ra còn có các đoàn khách ngoại giao, khách du lịch đi theo tour du lịch DMZ. Nhà văn Xuân Đức, nguyên Giám đốc Sở VHTT (nay là Sở VH-TT và DL) Quảng Trị từng trăn trở, đối với lượng khách là cựu chiến binh của hai bên còn lâu dài, bền vững và đông đảo mãi được không? Giải pháp nào để các di tích cách mạng ở Quảng Trị tiếp tục phát triển và thu hút khách tham quan? Chúng ta đều biết rằng, sẽ đến một giai đoạn nào đó, những thế hệ gắn bó, mang nặng hồi ức, kỷ niệm với các di tích chiến tranh cách mạng sẽ vơi dần do tuổi già, sức yếu. Rồi đây, trong số du khách đến Quảng Trị, không còn nhiều những “nhân chứng sống”, người thật, việc thật, gắn bó với các di tích lịch sử cách mạng, với chiến trường xưa cùng tên đất, tên làng, tên đồng đội một thời hào hùng. Các thế hệ trẻ chỉ có thể đến để khám phá những cái mới lạ, độc đáo, bổ sung thêm kiến thức về văn hóa, lịch sử hoặc để thỏa mãn tâm linh. Lượng khách du lịch quốc tế đến Quảng Trị trong tương lai phụ thuộc rất lớn vào tuyến đường bộ xuyên Á trên Hành lang kinh tế Đông-Tây. Lượng du khách này luôn có nhu cầu tìm hiểu về những giá trị độc lập, tự do thông qua của các cuộc chiến đấu chống ngoại xâm oanh liệt của nhân dân ta. Do đó, vấn đề đặt ra là cần có những giải pháp để phát huy những giá trị to lớn của các di tích lịch sử cách mạng tại Quảng Trị để tiếp tục tạo sức thu hút mạnh mẽ đối với những thế hệ mới, những đối tượng khách du lịch mới. Cần khẳng định rằng, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng là chức năng số một của công tác bảo tồn, khai thác các di tích lịch sử cách mạng. Bên cạnh đó, cũng cần chú trọng để khai thác tiềm năng, giá trị to lớn của di tích để trở thành sản phẩm du lịch. Để làm tốt công tác này, cần tiếp tục tăng cường quảng bá các chương trình du lịch độc đáo như: “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”, du lịch hồi tưởng, du lịch tâm linh...Đẩy mạnh tuyên truyền, sâu rộng, có hệ thống trong các cấp uỷ đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhằm nâng cao nhận thức về phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước hôm nay. Lồng ghép, quảng bá tiềm năng du lịch Quảng Trị trong các cuộc hội thảo, hội chợ quốc tế; xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch; lễ hội văn hóa du lịch; xây dựng các trang thông tin điện tử đối ngoại song ngữ, đa ngữ… để giới thiệu, quảng bá tiềm năng du lịch và giá trị to lớn của các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn tỉnh. Đối với Quảng Trị, với một hệ thống di tích lịch sử chiến tranh cách mạng đồ sộ và độc đáo đã tạo ra nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn. Từ đó cho thấy sự cần thiết phải có mối liên kết trong việc giới thiệu sản phẩm du lịch giữa các địa phương thuộc khu vực trọng điểm kinh tế miền Trung với du khách trong và ngoài nước. Trong quá trình hướng dẫn khách tham quan các di sản thiên nhiên, văn hóa thế giới, các địa phương trong khu vực cần lồng ghép để hướng sự quan tâm của du khách đến với di tích lịch sử chiến tranh cách mạng ở Quảng Trị nhằm giúp họ hiểu thêm về quá khứ hào hùng trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc của dân tộc Việt Nam. Ngược lại, khi giới thiệu với du khách đến với Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị cũng sẽ hướng dẫn, tư vấn để du khách biết và có dịp thưởng ngoạn các di sản văn hóa, thiên nhiên ở các địa phương trong khu vực. Đó là cách liên kết hiệu quả và bền vững mà các địa phương trong khu vực cần quan tâm. ĐAN TÂM