Không lơ là với bệnh dịch tả lợn Châu Phi. Bài 1: Dồn sức phòng, chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi

(QT) - Cuối tháng 3/2019, bệnh dịch tả lợn Châu Phi phát sinh trên địa bàn. Tuy các cấp, ngành, đơn vị liên quan và người dân trong tỉnh đã nỗ lực vào cuộc nhưng dịch bệnh vẫn hoành hành, lây lan nhanh, gây nhiều thiệt hại. Để ngăn chặn bệnh dịch tả lợn Châu Phi, yêu cầu đặt ra đối với các cấp chính quyền, ngành, đơn vị liên quan và người dân địa phương là không được chủ quan, lơ là, dồn sức phòng, chống bệnh dịch.

Lực lượng chức năng kiểm tra các phương tiện chở lợn đi qua địa bàn​

Bệnh dịch lây lan nhanh

Tháng 2/2019, bệnh dịch tả lợn Châu Phi bắt đầu xuất hiện tại nước ta. Chỉ trong khoảng 5 tháng, tính đến ngày 2/7/2019, bệnh dịch đã lây lan nhanh ra 60 tỉnh, thành phố với 4.528 xã, phường, thị trấn của 486 huyện, thị xã, thành phố. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và PTNT, có hơn 2,8 triệu con lợn của người dân đã bị buộc phải tiêu hủy với tổng trọng lượng gần 164 nghìn tấn. Ở Quảng Trị, ổ dịch đầu tiên được phát hiện tại thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng vào ngày 27/3/2019, tiếp đó lần lượt xuất hiện tại thành phố Đông Hà, các huyện Gio Linh, Hướng Hóa, Triệu Phong và thị xã Quảng Trị.

Theo ghi nhận, bệnh dịch tả lợn Châu Phi xuất hiện chủ yếu tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nằm đan xen trong các khu dân cư nên khó hoặc không thường xuyên thực hiện đầy đủ các biện pháp vệ sinh phòng bệnh. Thói quen dùng thức ăn tận dụng, thức ăn thừa của tiệc hiếu hỉ, hàng quán để cho lợn ăn làm nảy sinh bệnh dịch như ở xã Hải Chánh (huyện Hải Lăng), Phường 3 (thành phố Đông Hà), xã Gio Châu (huyện Gio Linh), xã Tân Long và thị trấn Khe Sanh (huyện Hướng Hóa)… Một số ổ bệnh dịch xuất hiện có thể là do người dân dùng thức ăn của các hộ có lợn bị dịch, đã được tiêu hủy. Số thức ăn thừa trả về đại lí trở thành nguồn lây lan dịch bệnh do không được xử lí tiêu độc khử trùng trước khi bán lại cho các hộ khác.

Tính đến ngày 2/7/2019, bệnh dịch tả lợn Châu Phi đã xảy ra trên đàn lợn của 1.475 hộ chăn nuôi tại 162 thôn, bản của 50 xã, phường, thị trấn của tỉnh và đã có 7.591 con lợn bệnh buộc phải tiêu hủy. Gần đây, tại vùng có mật độ chăn nuôi cao trên địa bàn tỉnh, các ca bệnh mới phát sinh nhiều. Ở huyện Hải Lăng và Triệu Phong, có thời điểm trung bình mỗi ngày có 200 - 300 con lợn bị tiêu hủy. Không chỉ xuất hiện ở điểm chăn nuôi nhỏ lẻ, bệnh dịch bắt đầu xảy ra tại các hộ chăn nuôi quy mô lớn, có điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học tốt. Tại huyện Hải Lăng, ước tính có 10 hộ chăn nuôi lợn số lượng lớn phải tiêu hủy từ 70 - 140 con.

Nỗ lực phòng, chống bệnh dịch

Với tinh thần không chủ quan, lơ là, trước khi bệnh dịch tả lợn Châu Phi xuất hiện trên địa bàn, các cấp, ngành, đơn vị liên quan trong tỉnh đã vào cuộc với những giải pháp cụ thể. Sở Nông nghiệp và PTNT sớm tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo; triển khai họp trực tuyến; kiện toàn và phân công trách nhiệm cho từng thành viên Ban Chỉ đạo Phòng, chống dịch bệnh vật nuôi tỉnh… Các chốt kiểm dịch liên ngành trên địa bàn nhanh chóng được thành lập trên tuyến Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh. Cán bộ được phân công nhiệm vụ đảm bảo trực 24/24 giờ để kiểm tra, tiêu độc khử trùng các phương tiện vận chuyển, sản phẩm động vật. Được biết, từ khi bắt đầu hoạt động đến thời điểm giải thể, các chốt kiểm dịch động vật đã kiểm tra được 5.644 phương tiện vận chuyển, sản phẩm động vật, trong đó có 2.951 xe chở lợn.

Để người dân hiểu rõ hơn về bệnh dịch tả lợn Châu Phi, Sở Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y cung cấp nội dung và phối hợp với các cơ quan báo chí, đơn vị truyền thông tổ chức thông tin, tuyên truyền liên tục. Các biện pháp xử lí, quan điểm chỉ đạo, quy định của nhà nước về việc hỗ trợ đối với lợn mắc bệnh buộc phải tiêu hủy… được thông tin cụ thể, kịp thời. Hàng nghìn tờ rơi về phòng, chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi đã được in ấn, cấp phát đến từng khu dân cư trên địa bàn. Với tinh thần phối hợp chặt chẽ, các cơ quan báo chí, đơn vị truyền thông trong tỉnh đã tích cực đưa tin, bài, phản ánh, thông báo về công tác phòng, chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Công tác vệ sinh, tiêu độc khử trùng luôn được thực hiện nghiêm túc. Tại các địa phương, cơ quan chuyên môn phối hợp với người dân tổ chức phun hóa chất sát trùng tại các khu vực chăn nuôi, chợ buôn bán động vật, sản phẩm động vật tươi sống; nơi chôn lấp, xử lí, tiêu hủy lợn mắc bệnh; địa điểm thu gom, xử lí chất thải của động vật; nơi công cộng, đường làng, ngõ xóm… Để công tác vệ sinh, tiêu độc khử trùng được đảm bảo, lãnh đạo UBND tỉnh quyết định cấp kinh phí mua 5.600 kg hóa chất, đồng thời xin Trung ương hỗ trợ 10.000 kg hóa chất từ nguồn dự trữ quốc gia và cung ứng cho các địa phương 13.600 kg hóa chất. Chính quyền các địa phương trong tỉnh cấp kinh phí mua gần 100 tấn vôi bột để tiêu độc khử trùng chuồng trại.

Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, các cơ quan trực thuộc sở và chính quyền địa phương tăng cường kiểm soát buôn bán lợn, thịt lợn, sản phẩm từ lợn, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các điểm thu gom, trung chuyển lợn trên địa bàn. Đối với các địa phương đang xảy ra bệnh dịch tả lợn Châu Phi, hộ chăn nuôi có nhu cầu vận chuyển, giết mổ lợn và sản phẩm từ lợn phải thực hiện lấy mẫu giám sát bệnh dịch theo quy định trước khi vận chuyển, giết mổ và phải chi trả toàn bộ kinh phí cho việc lấy mẫu, gửi mẫu, xét nghiệm theo quy định. Tính đến ngày 2/7/2019, cơ quan chuyên môn đã cấp được 2.645 hồ sơ kiểm dịch vận chuyển động vật và sản phẩm động vật ra khỏi tỉnh. Đơn vị liên quan đã kiểm tra, kiểm soát giết mổ được 71.028 con lợn thịt; 8.805 con trâu, bò; 770 con dê; 141.280 con gia cầm…

Nhằm phát hiện sớm các ổ bệnh dịch mới phát sinh trên địa bàn, bao vây, dập tắt bệnh khi còn ở diện hẹp, không để lây lan, lực lượng thú y đã tăng cường giám sát dịch bệnh đến tận thôn, bản. Chi cục Chăn nuôi và Thú y kịp thời kiểm tra, lấy mẫu gửi xét nghiệm các đàn lợn có dấu hiện nhiễm bệnh. Đến hết ngày 27/6/2019, chi cục đã tổ chức lấy được gần 400 mẫu các loại của 221 đàn lợn bị bệnh tại 180 thôn, bản của 55 xã, phường, thị trấn. Ngay sau khi có kết quả xét nghiệm, Chi cục, Trạm Chăn nuôi và Thú y phối hợp với Ban Chỉ đạo Phòng, chống dịch bệnh vật nuôi cấp huyện, xã triển khai ngay các biện pháp chống dịch với các bước cụ thể như: Đề nghị UBND huyện, thị xã, thành phố công bố dịch theo quy định; điều tra ổ dịch; tiêu hủy toàn bộ số lợn bệnh; cấp hóa chất và hướng dẫn tiêu độc khử trùng ổ dịch và môi trường; thông báo tình hình dịch bệnh và hạn chế người, phương tiện vận chuyển qua lại nơi có lợn bệnh; tạm dừng việc giết mổ và mua bán lợn trên địa bàn; hướng dẫn thành lập tác tổ phản ứng nhanh xử lí ổ dịch và thành lập các chốt kiểm dịch tùy theo diễn biến dịch…

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Phòng, chống dịch bệnh vật nuôi tỉnh mở rộng vừa diễn ra, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Trần Thanh Hiền cho biết, hiện nay bệnh dịch tả lợn Châu Phi đang lây lan nhanh, thời gian tới bệnh có khả năng sẽ tiếp tục lây lan tại tất cả các xã, phường, thị trấn còn lại trên địa bàn. Một trong những nguyên nhân khiến bệnh dịch tả lợn Châu Phi lây lan nhanh là do vi rút gây bệnh có khả năng tồn tại lâu trong môi trường, lây lan bằng nhiều con đường khác nhau. Ngoài nguyên nhân khách quan trên, liệu còn có những lí do nào khiến dịch bệnh vẫn tiếp tục phát sinh, khó kiểm soát trên địa bàn?

Bài 2 : Cần sớm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng, chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi

Tây Long