Chung tay vì sức khỏe cộng đồng

(QT) - Vốn được xem như những “cánh tay vươn dài” của ngành y tế trong công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, những năm qua, đội ngũ nhân viên y tế thôn bản tỉnh Quảng Trị luôn tích cực bám cơ sở, gần dân, hiểu dân, kịp thời phát hiện và khống chế dịch bệnh, mở rộng dịch vụ y tế đến với người dân, nhất là đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa. Chính sự hy sinh, cống hiến thầm lặng của họ đã giúp người dân tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, góp phần giảm tình trạng quá tải của các bệnh viện tuyến trên, đẩy mạnh xã hội hóa công tác y tế và nâng tỷ lệ xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh đạt chuẩn quốc gia về y tế xã lên trên 65%. Hội Y tế thôn bản (YTTB) tỉnh Quảng Trị được thành lập từ tháng 7/2006 với mục đích tạo cơ hội để y tế thôn bản trong toàn tỉnh được giao lưu học hỏi, trao đổi kinh nghiệm về chuyên môn, kỹ năng thực hành sơ cấp cứu, nhưng quan trọng nhất vẫn là đáp ứng tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, trở thành người bạn đáng tin cậy nhất của người dân. Những năm qua, Hội YTTB tỉnh đã không ngừng củng cố, xây dựng tổ chức hội ngày càng vững mạnh trên tinh thần “tự nguyện, đoàn kết, hợp tác, sáng tạo, học tập và chia sẻ”. Tích cực tổ chức các hoạt động nhằm thay đổi hành vi về phòng, chống HIV/AIDS, phòng chống bệnh lao, bệnh sốt rét, tiêu chảy cấp và suy dinh dưỡng ở trẻ em, vệ sinh an toàn thực phẩm… đến tận từng người dân.

Từ khi được đội ngũ nhân viên y tế thôn bản tuyên truyền, vận động, người dân tích cực đến các trạm y tế để được khám, chữa bệnh.

Lập kế hoạch, kỹ năng quản lý, điều hành hội các cấp, nâng cao kỹ năng truyền thông thay đổi hành vi, kỹ năng sử dụng máy tính và khảo sát thu thập thông tin cho đội ngũ y tế thôn bản, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu, nguyện vọng của nhân viên y tế thôn bản, tìm kiếm và điều phối nguồn lực để giúp nhân viên y tế thôn bản có đầy đủ khả năng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, tiên phong hợp tác với ngành y tế. Đồng thời tích cực hợp tác với các chương trình y tế quốc gia và quốc tế, các hoạt động quan hệ công chúng và xây dựng mạng lưới với với các ban, ngành đoàn thể trong và ngoài tỉnh. Tích cực vận động Sở Y tế và Ủy ban Y tế Hà Lan - Việt Nam, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam… giúp đỡ về việc nâng cao trình độ chuyên môn, trang bị các dụng cụ thiết yếu như máy đo huyết áp, ống nghe, nhiệt kế, máy tính… Hiện nay, Hội YTTB tỉnh có 1.105 hội viên, trong đó có 250 hội viên là người dân tộc Vân kiều, Pa kô. Đội ngũ nhân viên y tế thôn bản thường xuyên được tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông hướng dẫn vệ sinh phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, sơ cấp cứu ban đầu đối với các bệnh thông thường, quản lý túi thuốc y tế thôn bản, quản lý và điều hành hoạt động hội. Trong thời gian qua đã có 957 nhân viên y tế thôn bản được đào tạo từ 3 - 9 tháng tại Trường Trung học Y tế Quảng Trị về sơ cấp cứu ban đầu, kỹ năng truyền thông, kỹ năng giám sát dịch bệnh, cách theo dõi và chăm sóc người bệnh tại nhà, đỡ đẻ và 56 nhân viên y tế thôn bản là người Pa kô, Vân kiều qua khóa đào tạo cô đỡ thôn bản ở Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ (thành phố Hồ Chí Minh). Đến nay, ở tuyến tỉnh, 100% nhân viên y tế thôn bản biết lập kế hoạch và 80% thực hiện được kế hoạch chăm sóc sức khỏe cộng đồng, 80% biết giám sát và đánh giá hoạt động của mình. 100% nhân viên y tế thôn bản cơ sở biết lập và thực hiện tốt kế hoạch chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Các nhân viên y tế thôn bản thực hiện tốt hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe tại cộng đồng với nội dung và hình thức đa dạng, phong phú giúp người dân hiểu được ý nghĩa của việc thực hiện các hành vi có lợi cho sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng. Qua 5 năm thành lập, Hội YTTB tỉnh luôn hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Từ năm 2006 đến nay, Hội YTTB và các thành viên đã được các cấp tuyên dương khen thưởng. “Ngày trước, cứ mỗi lần ốm đau, người dân bản tôi thường tổ chức cúng bái. Mất nhiều trâu, bò nhiều heo lắm nhưng bệnh vẫn không lành, trái lại càng trở nên trầm trọng hơn. Còn bây giờ, hễ đau ốm là người dân đến các trạm y tế để được khám chữa bệnh, thực hiện đúng lời dạy của của các nhân viên y tế cộng đồng, bác sĩ về ăn chín, uống sôi, nằm ngủ mắc màn, giữ gìn vệ sinh chung… Cũng từ đó mà cuộc sống của dân bản tôi ngày càng đổi thay, sức khỏe đảm bảo tốt hơn”, bà Hồ Thị Lành, thôn Khe Xong (thị trấn Krông Klang, Đakrông) vui mừng cho biết. Để có được những thành quả đó là cả một quá trình dài đầy vất vả, khó khăn mà đội ngũ nhân viên y tế thôn bản trải qua. Anh Hồ Văn Thức, nhân viên y tế thôn Khe Xong, thị trấn Krông Klang, cho biết: “Thuận lợi lớn nhất của tôi đó là hiểu được tiếng nói, phong tục tập quán cùng những khó khăn, tâm tư, nguyện vọng của người dân bản địa. Nhưng, chừng đó là chưa đủ, bởi những phong tục tập quán lạc hậu đã tồn tại lâu đời không dễ gì thay đổi một sớm một chiều được. Chính những phong tục lạc hậu đã gây nên cái chết oan uổng, thương tâm của nhiều người dân. Là một người đồng bào dân tộc, tôi không muốn người dân bản mình mãi đắm chìm trong bệnh tật chỉ vì sự thiếu hiểu biết, không có điều kiện tiếp xúc với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe nên tôi luôn nỗ lực hết mình đi tuyên truyền, vận động bà con dân bản nâng cao ý thức tự bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho chính mình, người thân và những người xung quanh, đấu tranh bài trừ những hủ tục lạc hậu, mang đến sự thay đổi trong nếp nghĩ của người dân, làm cho bản làng ngày thêm khởi sắc”. Tất nhiên, để làm được những công việc đó, anh luôn là người gương mẫu đi đầu trong việc thực hiện, có như vậy dân bản mới tin tưởng, làm theo. Với phương châm “mưa dầm thấm đất”, anh đã giúp người dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe và nhiều vấn đề quan trọng khác trong cuộc sống. Chị Võ Thị Hạnh, nhân viên y tế thôn Mai Sơn (Ba Lòng) góp chuyện: “Điều hạnh phúc nhất với tôi cũng như các nhân viên y tế thôn bản đó là giúp người dân thay đổi nhận thức, hành vi để có sức khỏe được tốt hơn”. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn đó nhiều khó khăn, hạn chế mà đội ngũ nhân viên y tế thôn bản gặp phải. Đó là trình độ chuyên môn và kinh nghiệm làm việc còn gặp nhiều hạn chế. Kinh phí hoạt động của hội còn hạn chế, điều kiện làm việc tạm bợ, chế độ phụ cấp còn thấp… Một số địa phương chưa thực sự quan tâm hỗ trợ đến hoạt động của hội. Địa bàn miền núi cách trở, dân cư sống không tập trung gây nhiều khó khăn cho đội ngũ nhân viên y tế thôn bản khi tuyên truyền, vận động đồng bào về tuyến xã điều trị bệnh. Vì thế, cần có sự chung tay giúp đỡ, tạo điều kiện của các ban, ngành, cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp giải quyết tốt những khó khăn mà đội ngũ y tế thôn bản gặp phải, trong đó quan trọng nhất là nâng cao năng lực, cải thiện điều kiện làm việc cũng như cung cấp trang thiết bị y tế thiết yếu, tài liệu truyền thông... nhằm động viên, khuyến khích đội ngũ nhân viên y tế thôn bản tham gia tốt hơn việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, xứng đáng là “những cánh tay vươn dài” của ngành y tế trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bài, ảnh: MINH ĐỨC