Tùy bút: Đất nước, 27 mùa xuân đổi mới

(QT Xuân) - Năm 2012 đã đi qua. Một mùa xuân mới, xuân Quý Tỵ 2013 đã về. Đây là mùa xuân thứ 27 toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện đường lối đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Thời gian 27 năm chưa phải đã dài nhưng nhìn lại, đất nước đã đổi thay căn bản về nhiều mặt. Những năm trước khi đổi mới, nhiều người đã nêu câu hỏi: Đất nước sẽ đi về đâu khi nền kinh tế bị đình trệ, sản xuất kém phát triển, lương thực thiếu triền miên… Một số người có điều kiện kinh tế cứ nhìn ra nước ngoài những mong tìm được lối ra cho tương lai cuộc sống. Tất cả những khó khăn đó đều nằm gọn trong vòng vây cấm vận của thế lực thù địch từ bên ngoài. Biên giới Tây Nam vẫn vội vã những đoàn quân đi, máu Tổ quốc vẫn rỉ. Biên cương phía Bắc, giao thông hào, ụ chiến đấu ẩn trên đồi cao và những cánh rừng già để chở che người lính trong gian nan, thiếu thốn và đầy rẫy khó khăn.

Dưới bóng Quốc kỳ - Ảnh: THÀNH DŨNG

“Đổi mới hay là chết?”, tuy không nêu công khai thành khẩu hiệu nhưng đã âm thầm trở thành động lực thôi thúc toàn Đảng tìm ra giải pháp mới để cứu nước, cứu nhà khi nền kinh tế đang đứng bên bờ vực thẳm của sự khủng hoảng. Tổng Bí thư Trường Chinh đã viết bài đăng trên Báo Hà Nội Mới: “Nếu tiếp tục duy trì nền kinh tế bao cấp là tiếp tục đi vào ngõ cụt, không có đường ra”. Đầu những năm tám mươi của thế kỷ trước, đồng ruộng cả nước trải ra mênh mông nhưng mỗi bữa ăn của từng nhà, mỗi tháng, mỗi tuần vẫn lo thấp thỏm. Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương phải đích thân ra nước ngoài mua gạo tấm, bo bo và bột mì về cứu đói cho đất nước. Đồng bằng Nam Bộ - vựa lúa của Việt Nam mà vẫn có nhiều nhà thiếu đói. “Áo cũ mặc không vừa” khiến người nông dân phải tìm áo mới cho phù hợp với đời sống thực. Hải Phòng, Thái Bình và một số địa phương khác buộc phải “khoán chui” để đẩy năng suất lên cao nhằm có lúa, gạo mà sống. Long An dũng cảm bứt phá để thực hiện “bù giá vào lương”. Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện chế độ hai giá, ba giá trong nhiều mặt hàng, trước hết là giá lúa, gạo. Nhiều công ty, xí nghiệp ngấm ngầm phá bỏ kiểu sản xuất theo chế độ “kế hoạch chỉ định”, thực hiện sản xuất theo “kế hoạch hai”, “kế hoạch ba” để có “thu nhập phần mềm” nhằm cải thiện đời sống cán bộ, công nhân viên… Từ sự sáng tạo của phong trào quần chúng, Chỉ thị 100 của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã khẳng định tính đúng đắn của cơ chế khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong nông nghiệp; Quyết định 217/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) tạo thế mở cửa cho các công ty, xí nghiệp kinh doanh và sản xuất đa ngành, đảm bảo hài hòa giữa ba lợi ích: Nhà nước, tập thể và cá nhân.

Nhìn về tương lai -Ảnh: THÀNH DŨNG

Chính từ sự dũng cảm bứt phá của phong trào quần chúng và cán bộ cơ sở đã tạo điều kiện để Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 5 vững tâm chuẩn bị cho đường lối Nghị quyết Đại hội VI, một đại hội dứt khoát từ bỏ cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp, quyết tâm phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường, định hướng XHCN. Đầu xuân 1987, sau Đại hội VI của Đảng thành công, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã đích thân chỉ thị và ra lệnh cho các cấp ủy đảng chỉ đạo các cấp chính quyền kiên quyết gỡ bỏ các trạm gác “ngăn sông, cấm chợ”, khai thông các tuyến vận chuyển hàng hóa từ Bắc đến Nam. Tết năm đó, đào Hà Nội hối hả vào miền Nam, mai vàng miền Nam ngược ra Hà Nội. Gạo ngon, hoa trái mọi miền giao thương hối hả, từng bước làm cho cuộc sống lao động sản xuất trên mọi miền đất nước nhộn nhịp hẳn lên, gương mặt đất nước hồng hào trở lại. Chúng ta còn nhớ, mùa thu năm 1989, sau ba năm Nghị quyết đổi mới của Đại hội VI đi vào cuộc sống, tư duy giữ nước cũng đổi mới rất cụ thể. Sau mười năm hoàn thành nhiệm vụ quốc tế vẻ vang, những đoàn quân tình nguyện từ đất nước Chùa Tháp hành quân trở về Tổ quốc. Cuối năm 1991, biên cương phía Bắc bắt đầu trở lại thanh bình. Những quân đoàn và sư đoàn chủ lực của quân đội ta rời các tuyến phòng thủ trở về phía sau. Hàng chục vạn người lính hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ biên giới lần lượt trở về với xóm làng, đồng ruộng, nhà máy, công trường, sát cánh cùng nhân dân thực hiện công cuộc đổi mới đất nước. Tư duy quân sự mới là tiền đề cho tư duy đối ngoại mới. Việt Nam lại trở về với đại gia đình các nước Đông Nam Á trong Hiệp hội ASEAN. Ba người bạn láng giềng Việt Nam – Lào – Campuchia càng gắn bó như thuở xa xưa. Hoa Kỳ phải tuyên bố dỡ bỏ cấm vận, đặt quan hệ bình thường đối với Việt Nam. Cánh cửa quan hệ quốc tế của Việt Nam mở rộng khắp năm châu lục, từ Á sang Âu, từ Châu Phi đến Châu Mỹ -la tinh, tạo cơ hội cho việc giao lưu trên các lĩnh vực. Từ những ngày đầu bỡ ngỡ đó, đất nước đã bền bỉ phấn đấu 27 năm, tạo ra biết bao niềm vui, niềm tự hào trên con đường đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng ruộng ba miền lo đủ gạo ăn, đưa số lượng lương thực xuất khẩu đứng vào hàng thứ hai trên thế giới và đang triển vọng trở thành nước đứng đầu về xuất khẩu gạo trong tương lai. Những đầm tôm, ao cá, khu nuôi ếch và ba ba cùng các con nuôi khác mở ra khắp nơi, khẳng định trí tuệ người nông dân là vô tận. Hải sản xuất khẩu đến mọi thị trường. Các ngành công nghiệp nhẹ và du lịch ngày càng mở rộng thị trường giao lưu trên các nước. Thủy điện Hòa Bình, thủy điện Sơn La, thủy điện Yaly và các công trình thủy điện, nhiệt điện khác đang hòa vào lưới điện quốc gia, vẫy chào thủy điện Lai Châu đang vào mùa. Các tổ chức tiền tệ khu vực và thế giới khẳng định niềm tin vào tốc độ phát triển của Việt Nam. Chính phủ các nước không ngừng hợp tác và hỗ trợ cho Việt Nam phát triển. Tất cả sự nỗ lực đó của toàn Đảng, toàn dân đã tạo ra tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm phát triển nhanh trước những năm khủng hoảng kinh tế thế giới. Vì vậy, sức chống đỡ của Việt Nam hiện nay cũng thuận lợi hơn nhiều. Đó là cái nền rất quan trọng về vật chất để Nhà nước thực hiện chính sách “đền ơn, đáp nghĩa” đối với những người đã có cống hiến cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc, củng cố thế trận quốc phòng – an ninh, giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc vùng đất, vùng trời, vùng biển đảo và thềm lục địa của Tổ quốc. Tư thế Việt Nam ngày càng được khẳng định trong lòng bè bạn. Uy tín Việt Nam đã tạo ra vị thế xứng đáng của Việt Nam trong khu vực và các mặt quan hệ quốc tế khác. Đó cũng là thành tựu to lớn, toàn diện, mang ý nghĩa lịch sử của chặng đường đổi mới 27 năm, là cơ sở để đất nước tiếp tục đi tới trong mùa xuân Quý Tỵ và những mùa xuân tiếp theo trên hành trình đổi mới. Ở mùa xuân thứ 27 này, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đang tác động rất mạnh, rất sâu đến nền kinh tế đất nước. Hàng chục ngàn doanh nghiệp đã tự giải thể. Bất động sản đang đóng băng ở mức kỷ lục so với thời gian từ trước đến giờ. Hàng hóa các nước đang bao vây hàng hóa Việt Nam từ nhiều phía, bao gồm cả sản phẩm bẩn và thủ đoạn phá hoại. Ngoài biển xa, bốn mùa biển động, sự khiêu khích, ngăn chặn và lấn chiếm không bao giờ ngừng… Đứng trước thử thách lớn, Đảng đã ban hành Nghị quyết Trung ương IV (khóa XI), quyết tâm loại bỏ những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ, sự bình yên của đất nước. Nắm vững chủ trương, kế hoạch phát triển nông nghiệp, nông thôn, phong trào xây dựng nông thôn mới đang mở ra sôi động trên các vùng nông thôn cả nước, tạo sự bền vững cho kinh tế nông thôn. Kiềm chế lạm phát và kiềm chế tăng giá tiêu dùng đang được triển khai song song để giữ tình hình ổn định. Xốc lại đội hình các doanh nghiệp nhà nước làm nòng cốt cho sự phát triển kinh tế đất nước đang được ráo riết tiến hành…Tất cả những nỗ lực đó đang là đòn bẩy thúc đẩy sức vươn của cả nước trước thách thức của thời cuộc. Tự tin và quyết tâm đi tới, cả Việt Nam đang tấp nập ra quân trong mùa xuân đổi mới thứ 27, mùa xuân kế tiếp những thắng lợi của 26 mùa xuân đổi mới đã qua. KHÁNH TOÀN