Đồng hành cùng nông dân vượt nghèo, làm giàu

(QT) - Trải qua 20 năm hình thành và phát triển, Trung tâm Khuyến nông- Khuyến ngư tỉnh Quảng Trị đã trở thành cầu nối và người bạn đồng hành giúp nông dân tiếp cận với tiến bộ khoa học- kỹ thuật, mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, áp dụng các biện pháp thâm canh đưa năng suất, chất lượng các loại cây trồng, vật nuôi và hiệu quả sản xuất không ngừng tăng lên, góp phần nâng cao đời sống cho nông dân. Trong 20 năm qua, Trung tâm đã đào tạo, huấn luyện nâng cao năng lực đội ngũ làm công tác khuyến nông với số lượng 3.622 người. Đẩy mạnh công tác tập huấn hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân, tổ chức được 6.610 lớp hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng, dịch bệnh hại vật nuôi thu hút 219.000 lượt người tham gia. Tổ chức 272 hội nghị đầu bờ, in ấn 56.300 cuốn sách kỹ thuật, 103.400 tờ gấp kỹ thuật, biên soạn và in ấn 7.200 bộ lịch nông vụ, 40.980 Bản tin thông tin khuyến nông, tổ chức 42 cuộc tham quan học tập ngoài tỉnh. Xây dựng 737 chuyên mục và phát sóng 2.211 buổi trên sóng Đài PTTH tỉnh. Phối hợp với Báo Quảng Trị thông tin trên 910 số báo, xây dựng 50 tủ sách Khuyến nông cho 50 xã nghèo.

Khảo nghiệm giống lúa mới

Liên tục từ năm 1994-2003 Trung tâm đã triển khai mô hình nâng cấp giống lúa quy mô trên 3.000 ha với 3.500 hộ nông dân tham gia. Hàng năm từ việc hướng dẫn quy trình sản xuất thâm canh giống, đầu tư hỗ trợ giống nguyên chủng và một số vật tư chủ yếu, người nông dân đã chủ động sản xuất được hàng trăm tấn giống có phẩm cấp tốt. Xây dựng các mô hình 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm trong thâm canh tổng hợp lúa. Qua đó góp phần quan trọng nâng cao năng suất, sản lượng lúa của tỉnh; năng suất từ 34,28 tạ/ha năm 1990 lên 50 tạ/ha năm 2008 và 53,6 tạ/ha năm 2012; sản lượng lúa từ 21,99 vạn tấn năm 2008, đến năm 2012 đạt 25 vạn tấn, vượt chỉ tiêu trước 2 năm của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV. Ngoài ra Trung tâm đã lựa chọn tập đoàn cây trồng thích hợp cho việc chuyển đổi: Ngô lai Bioseed, LVN10, LVN12, C919, ngô nếp nù...; đậu xanh số 04, 09; lạc Sen lai, MĐ7, Lỳ Tây Nguyên, L14,L18, L26..., đậu tương, vừng V6, khoai lang KB1, KB5..., sắn KM60, KM94, cà phê chè Catimo, các giống cây ăn quả cam, nhãn, vải, xoài..., dưa hấu và các loại cây rau màu đưa vào trình diễn mô hình theo các chân đất và được sản xuất ở mỗi vùng, giúp nông dân nhìn nhận cụ thể trực tiếp lựa chọn, xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp, hiệu quả. Thành công trong công tác khuyến nông chăn nuôi trong 20 năm qua là đã tạo bước chuyển lớn trong việc cải tiến chất lượng giống đàn gia súc, gia cầm, đa dạng hoá vật nuôi và sản phẩm ngành chăn nuôi. Chương trình cải tạo đàn bò đã được thực hiện liên tục từ 1996 đến nay bằng cả 2 phương pháp: đầu tư đực giống lai sind cho các xã, thôn bản vùng sâu vùng xa, nhằm tạo ra con lai F1 thông qua phương pháp nhảy trực tiếp. Tổ chức mạng lưới dẫn tinh viên phục vụ cho phương pháp thụ tinh nhân tạo. Từ 1996 - 2013 đã phối giống hơn 45.000 con bò cái. Bê lai có ngoại hình đẹp, sinh trưởng nhanh, các chỉ tiêu về năng suất giống cao hơn bò nội khoảng 40%, bò lai 12 tháng tuổi bán với giá từ 10-15 triệu đồng, hiệu quả cao gấp 1,5 lần so với bò địa phương. Chương trình nạc hoá đàn lợn phối hợp với chương trình bảo tồn giống gốc vật nuôi đã mang lại thành công lớn. Trung tâm đã tuyển chọn đưa hàng trăm lợn đực ngoại, cung cấp cho các cơ sở sản xuất tinh giống lợn tại các huyện, thị xã và Trạm truyền giống gia súc. Hàng năm chọn lọc đưa về hàng chục lợn nái Móng Cái, F1 và lợn ngoại, đồng thời bình tuyển lại đàn lợn nái giống trong nhân dân. Nhờ những biện pháp tích cực và đồng bộ nên đến nay tỉ lệ lợn trắng đạt 90% tổng đàn. Chất lượng thịt ngày càng được cải thiện đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong tỉnh cũng như thị trường ngoại tỉnh. Ngay từ năm 1996, việc cải tiến giống gia cầm đã được Trung tâm quan tâm với các giống vịt siêu trứng, vịt siêu thịt, gà Tam Hoàng, ngan Pháp… lần lượt được đưa vào nuôi khảo nghiệm và đã làm cơ sở cải tiến tầm vóc thể trọng, chất lượng và sức sản xuất của các giống gia cầm địa phương, mang lại hiệu quả cho người chăn nuôi. Thành công thứ hai trong chăn nuôi là đã nhanh chóng đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi (thức ăn, chuồng trại, phòng chống dịch bệnh), từng bước thay đổi tập quán chăn nuôi quảng canh, tận dụng, sang chăn nuôi tập trung thâm canh, làm tăng trọng lượng xuất chuồng, rút ngắn thời gian nuôi, tăng chu chuyển đàn và hệ số quay vòng vốn chăn nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi . Kể từ năm 1998 khi Nhà nước có Quyết định 135 về chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn và Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo, hàng năm, Trung tâm đã đầu tư 2 đến 4 xã có tỷ lệ hộ nghèo cao. Những biện pháp nâng cao kỹ thuật sản xuất hỗ trợ vật tư kỹ thuật, xây dựng các mô hình trình diễn phù hợp với điều kiện sản xuất, trình độ và kỹ thuật sản xuất của từng địa phương. Những mô hình cây trồng con nuôi phù hợp trên địa bàn như thâm canh lúa miền núi, nhân giống lạc, trồng cây ăn quả, 3 giảm 3 tăng trong sản xuất lúa, chăn nuôi lợn nái Móng Cái, lợn lai F1, nuôi cá nước ngọt, trồng cây ăn quả hỗ trợ các loại giống vật tư, thức ăn trong chăn nuôi, tập huấn, hướng dẫn cho người dân cách làm, đưa KHKT vào sản xuất, từng bước xoá đói giảm nghèo một cách bền vững. Về nuôi trồng thuỷ sản, hàng năm Trung tâm đã triển khai xây dựng 20 - 22 mô hình chuyển giao tiến bộ kỹ thuật với 150 - 160 hộ tham gia, bao gồm mô hình nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng, nuôi cá chình lồng, cá chình bể, nuôi tôm cộng đồng, nuôi cá rô đầu vuông trong ao, nuôi cá lóc trong bể xi măng... Với định hướng phát triển chung của ngành, công tác khuyến ngư đã đến với bà con ngư dân như tập huấn hướng dẫn kỹ thuật khai thác. Từ đó bà con đã mạnh dạn đầu tư trang thiết bị như đóng mới tàu, trang bị máy móc hiện đại, ứng dụng các thiết bị mới, cải tiến ngư cụ để vươn ra khơi tìm những ngư trường mới, khai thác những đối tượng mới như: mô hình lưới rê bùng nhùng; mô hình lồng bầy khai thác ghẹ và ốc hương; mô hình khai thác cá bằng lưới rê hỗn hợp; mô hình máy thu lưới; mô hình lưới chụp mực bốn tăng gông và đặc biệt mô hình ứng dụng máy dò So na trên tàu khai thác hải sản xa bờ mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bên cạnh đó, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Quảng Trị đã triển khai xây dựng mô hình chế biến bảo quản sản phẩm trên tàu cá, với mô hình cải hoán hầm tàu bảo quản thời gian mỗi chuyến đi biển của ngư dân kéo dài 6 - 12 ngày, giảm mức hao hụt đá từ 20% còn lại 5%. Từ đó các tàu đã mạnh dạn vươn ra khơi xa để bám biển đánh bắt dài ngày, sản phẩm thu được nhiều và đảm bảo chất lượng làm tăng giá trị kinh tế cho ngư dân. Với những đóng góp tích cực trong 20 năm qua, Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh Quảng Trị đã được tặng thưởng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Huân chương Lao động hạng Ba của Chủ tịch nước và gần 100 bằng khen của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, UBND tỉnh, LĐLĐ tỉnh và hàng trăm giấy khen các loại cho tập thể và cá nhân trong đơn vị. Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh Quảng Trị vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì. Bài, ảnh: BÌNH MINH