Một công trình mang nhiều ý nghĩa

(QT) - Cách đây tròn 15 năm, trên mảnh đất Khe Sanh, Hướng Hóa anh hùng, công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị được khởi công xây dựng. Sự kiện này không chỉ làm nức lòng bà con các dân tộc trên địa bàn mà còn là niềm vui, niềm tự hào của người dân các địa phương khác bởi đây là một công trình lớn, mang nhiều ý nghĩa về chính trị, kinh tế - xã hội và môi trường của tỉnh Quảng Trị.

Công nhân kỹ thuật vận hành công trình Thủy lợi -Thủy điện Quảng Trị

Công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị (công trình) được đầu tư xây dựng theo Quyết định số 557/QĐ-TTg ngày 11/7/2002 của Thủ tướng Chính phủ. Là mô hình nhà máy thủy điện đầy đủ trên sông Rào Quán, công trình có các hạng mục gồm khu vực lòng hồ thuộc xã Hướng Linh, Hướng Sơn, Hướng Phùng; khu vực đầu mối gồm đập dâng, đập tràn, cửa nhận nước, đường hầm dẫn nước thuộc xã Hướng Tân; khu vực nhà máy thủy điện gồm 2 tổ máy với tổng công suất 64 MW, đường ống áp lực, tháp điều áp, nhà van, trạm biến áp 110 kV thuộc xã Tân Hợp. Đầu năm 2007, công trình đưa vào vận hành những hạng mục xây dựng chính gồm đập dâng, đập tràn xả lũ, đường hầm áp lực, nhà van thủy lợi, tháp điều áp; các hệ thống công nghệ được thí nghiệm, hiệu chỉnh chạy thử kỹ thuật. Đến tháng 9 và tháng 11 cùng năm lần lượt tổ máy số 1 và tổ máy số 2 phát điện. Đầu năm 2008 công trình chính thức nghiệm thu cấp nhà nước, đưa vào vận hành thực hiện nhiệm vụ đa mục tiêu là cung cấp nước sản xuất nông nghiệp, cắt lũ và phát điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Trị…

Ông Trương Hồng Thơm, Chánh Văn phòng Công ty Thủy điện Quảng Trị, đơn vị quản lý và vận hành công trình cho biết: “Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2013 - 2017, công trình đã phát vào hệ thống điện quốc gia 1 tỷ 235 triệu kWh, bình quân hàng năm phát 247 triệu kWh, vượt 13% sản lượng điện thiết kế (217 triệu kWh) và vượt kế hoạch của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Tổng Công ty Phát điện 2 giao, là một trong những nhà máy hoạt động tốt nhất trong số các nhà máy thủy điện của hệ thống điện quốc gia. Sản xuất hiệu quả nên hằng năm công trình đều nộp thuế đạt và vượt kế hoạch được giao với tổng số tiền 189 tỷ đồng trong giai đoạn từ năm 2013 - 2017, là một trong những đơn vị đóng góp lớn vào ngân sách địa phương, nhiều năm được UBND tỉnh Quảng Trị tặng cờ thi đua và bằng khen hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó từ năm 2009 đến nay bình quân mỗi năm công ty chi trả phí dịch vụ môi trường rừng gần 6 tỷ đồng”.

Ngoài hiệu quả phát điện thì công trình đồng thời cũng làm tốt việc điều tiết, cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vùng hạ du, nhất là hệ thống thủy lợi Nam Thạch Hãn với trung bình 200 triệu m3 nước mỗi năm, phục vụ canh tác trên tổng diện tích khoảng 20.000 ha. Đây chính là một trong những điều kiện cơ bản để làm nên diện mạo, tầm vóc mới của tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới ở nhiều địa phương trong tỉnh. Công trình cũng phát huy tốt chức năng phòng lũ theo thiết kế, nhiều năm qua đã phối hợp tiến hành điều tiết nước hợp lý, giảm thiểu tối đa lũ lụt cho vùng hạ lưu. Để thực hiện tốt chức năng quan trọng này, góp phần đảm bảo an toàn cho sản xuất và sinh hoạt của hàng vạn người dân ở vùng hạ lưu, đơn vị quản lý và khai thác công trình đã làm tốt công tác bảo đảm an toàn hồ đập, hằng năm trước mùa mưa bão sớm lập kế hoạch chuẩn bị ứng phó với những tình huống xấu xảy ra; phối hợp với Ban chỉ huy Phòng chống lụt bão - Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, huyện Hướng Hóa lập phương án, tổ chức diễn tập phòng chống lụt bão tại khu đầu mối và tổ chức diễn tập xả lũ tại đập tràn; tổ chức kiểm tra, sửa chữa, tu bổ các thiết bị công trình, cơ sở vật chất, nhà xưởng, đường vận hành trước mùa mưa lũ; xây dựng quy chế phối hợp vận hành điều tiết xả lũ cho các công trình thủy điện bậc thang trên sông Rào Quán.

Anh Lê Đình Hai, Trưởng ca vận hành nhà máy thủy điện của công trình thông tin: “Để vận hành tốt công trình, việc nắm bắt và thực hiện các quy trình kỹ thuật, công tác đảm bảo an toàn, an ninh được lãnh đạo cũng như nhân viên ở đây hết sức quan tâm và thực hiện đồng bộ, nghiêm ngặt. Bên cạnh đó sản xuất cũng phải gắn liền với yêu cầu bảo vệ môi trường và chấp hành nghiêm các quy định về an toàn lao động, phòng chống cháy nổ nên nhiều năm qua ở đây chưa xảy ra tai nạn lao động, cháy nổ hay tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái, được các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đánh giá cao”.

Hiệu quả của công trình cũng thể hiện ở việc đã góp phần tạo ra diện mạo mới về kinh tế - xã hội ở các địa phương phía Bắc huyện Hướng Hóa, nhất là hạ tầng giao thông, điện, nước sạch, phát triển các loại hình kinh doanh - dịch vụ, thực hiện các chính sách an sinh xã hội…Chỉ tính riêng trong hoạt động đền ơn đáp nghĩa và nhân đạo từ thiện, trung bình hằng năm Công ty Thủy điện Quảng Trị trích từ quỹ phúc lợi và đóng góp của cán bộ, nhân viên số tiền khoảng 200 triệu để thực hiện. Bà Phan Thị Lệ, một đối tượng chính sách ở thôn Xa Ry, xã Hướng Phùng cho biết, thấy gia đình bà gặp khó khăn về nhà ở, năm 2017 đơn vị quản lý và vận hành công trình đã tài trợ số tiền 105 triệu đồng để xây tặng một căn nhà vững chãi. “Đến bây giờ cuộc sống của gia đình tôi đã ổn định, đây là sự quan tâm rất kịp thời, trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người dân địa phương nói chung và các đối tượng chính sách nói riêng”, bà Lệ cho biết thêm.

Giám đốc Công ty Thủy điện Quảng Trị Nguyễn Thanh Hùng chia sẻ, để công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị có được vóc dáng, vai trò như ngày hôm nay, đất và người Khe Sanh - Hướng Hóa đã luôn dang rộng vòng tay yêu thương, chia ngọt sẻ bùi. Do vậy với trách nhiệm của mình, đơn vị sẽ luôn nỗ lực để hoàn thành tốt hơn chức năng, nhiệm vụ được giao cũng như triển khai có hiệu quả dự án mở rộng lưu vực bổ sung nước cho công trình, vùng hạ du và các dự án năng lượng tái tạo, đóng góp ngày càng tích cực vào sự phát triển của quê hương, đất nước.

Huy Nam