Bài học kinh nghiệm trong giải phóng mặt bằng ở thị xã Quảng Trị

(QT) - Hẹn mãi, chúng tôi mới gặp được ông Văn Ngọc Lãm, Phó Chủ tịch UBND thị xã Quảng Trị, Trưởng Ban giải phóng mặt bằng (GPMB) thị xã. Ông nói: “Cán bộ GPMB là thế, bận túi bụi, suốt ngày chỉ họp và giải quyết vướng mắc cho dân. Lần này tôi chỉ tiếp các anh không quá 30 phút, bởi phải họp Ban Chỉ đạo GPMB thị xã, rồi tiếp một số đoàn công tác ở địa phương khác đến trao đổi kinh nghiệm GPMB, tối phải đến gặp một số hộ dân bị ảnh hưởng...”. Qua làm việc, chúng tôi cũng phần nào hiểu được công việc nặng nhọc này. Những người làm công tác đền bù GPMB công việc tưởng chừng đơn giản, song luôn gặp rất nhiều khó khăn, áp lực công việc đè nặng. Ngoài cái tâm lo cho dân, họ còn phải có trình độ am hiểu sâu sắc về pháp luật và quan trọng hơn cả đó là sự kiên trì và bản lĩnh. Bản lĩnh dám tham mưu và mạnh dạn giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tế trên tinh thần hợp tình, hợp lý. Và lý do chúng tôi tìm đến thị xã Quảng Trị vì đây là đơn vị trong tốp dẫn đầu về công tác GPMB trên địa bàn tỉnh, đặc biệt qua dự án Quốc lộ 1A, đoạn qua địa bàn phường 3. UBND thị xã đã rút kinh nghiệm từ các dự án trước trên địa bàn để giải quyết thành công trong công tác GPMB dự án này.

Dự án mở rộng Quốc lộ 1A qua phường An Đôn, thị xã Quảng Trị đã thi công phần lòng đường

Từ năm 2013 đến nay, trên địa bàn thị xã Quảng Trị có 3 dự án lớn đòi hỏi công tác GPMB đảm bảo tiến độ. Các dự án: hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt trên địa bàn thị xã (vốn ODA); mở rộng Quốc 1A (MRQL1A) đoạn qua phường An Đôn (BOT); MRQL1A đoạn qua phường 3 (vốn trái phiếu Chính phủ). Dự án hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt trên địa bàn thị xã với kinh phí gần 200 tỷ đồng, ảnh hưởng đến hơn 500 hộ dân thuộc 5 tuyến đường trên địa bàn thị xã. Hiện nay công tác GPMB cơ bản hoàn thành. Đối với dự án MRQL1A, đoạn qua phường An Đôn đã hoàn thành trước tết âm lịch. Công trình lòng đường đã được thi công hoàn thành đưa vào sử dụng. Qua dự án này, thị xã đã rút ra nhiều kinh nghiệm để đẩy nhanh tiến độ trong dự án MRQL1A đoạn qua địa bàn phường 3. Dự án MRQL1A đoạn qua phường An Đôn ảnh hưởng đến 90 hộ dân và các tổ chức liên quan. Công trình có chiều dài 2,1 km, rộng mỗi bên 12 m. Mặc dù có nhiều cố gắng đẩy mạnh tuyên truyền vận động, nhưng UBND thị xã vẫn phải ban hành 7 quyết định cưỡng chế GPMB để thi công và bảo vệ thi công. Tuy nhiên trong thời gian tiến tới quyết định cưỡng chế có hiệu lực, Ban GPMB thị xã đã bằng mọi phương pháp, hình thức thuyết phục được số hộ dân bàn giao mặt bằng. Ông Văn Ngọc Lãm, Phó Chủ tịch UBND thị xã Quảng Trị cho biết: “Qua dự án này, chúng tôi tập trung rút nhiều kinh nghiệm bổ ích để làm tốt hơn công tác GPMB dự án MRQL1A đoạn qua phường 3. Công tác GPMB dự án này phức tạp hơn bởi số hộ dân nằm trong diện tái định cư rất lớn. Nhưng thị xã vẫn hoàn thành đúng tiến độ dự án, tạo điều kiện thuận lợi để đơn vị thi công vào cuộc sớm, người dân nhanh chóng hưởng lợi công trình”. Dự án GPMBQL1A bằng vốn trái phiếu Chính phủ đoạn qua phường 3, phường An Đôn với chiều dài 880 m, đến nay đã hoàn thành 99%, vượt tiến độ quy định. Đặc biệt trong dự án này, tỷ lệ hộ gia đình thuộc diện tái định cư rất lớn (24/35 hộ bị ảnh hưởng). Thông thường một dự án có số lượng tái định cư lớn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ GPMB, bởi xảy ra rất nhiều khó khăn khi di dời dân đến nơi ở mới, xây dựng cuộc sống mới. Trong dự án này, thị xã đã thành lập Ban Chỉ đạo do đồng chí Bí thư Thị ủy làm trưởng ban, Chủ tịch UBND thị xã làm phó ban, thành viên gồm các đồng chí trong Ban Thường vụ Thị ủy. Ban GPMB do ông Văn Ngọc Lãm, Phó Chủ tịch UBND thị xã làm trưởng ban, thành viên gồm các đơn vị liên quan, công an, quân đội, tổ chức mặt trận và các đoàn thể. Các đơn vị, tổ chức vào cuộc ngay từ đầu, cùng nắm bắt tâm tư nguyện vọng chính đáng của người dân để bàn cách giải quyết hợp lý; tiến hành họp dân, đối thoại trực tiếp, đối thoại nhiều lần, giải quyết từng vấn đề một. Ngoài ý kiến trong các cuộc họp dân, mỗi người dân thể hiện ý kiến, đề xuất của mình bằng văn bản. Mọi ý kiến, đề xuất của người dân được xem xét cụ thể, giải quyết dứt điểm ngay từ đầu, không để kéo dài. Những kiến nghị đề xuất của dân vượt quá thẩm quyền của UBND thị xã đều được trình cấp trên giải quyết. Bên cạnh đó, để minh bạch trong công tác này, UBND thị xã cho phép hai hộ dân do người dân bầu ra làm đại diện được quyền tham dự các cuộc họp GPMB, hai hộ dân này không những tiên phong trong bàn giao mặt bằng mà còn tích cực vận động các hộ khác thực hiện triệt để. Trong dự án này, UBND thị xã phát động phong trào thi đua bàn giao mặt bằng, hộ dân nào bàn giao sớm sẽ được ưu tiên vị trí đất theo nhu cầu, được biểu dương khen thưởng. Một kinh nghiệm nữa trong công tác này là phải tạo được quỹ đất của địa phương. Vị trí đất tương ứng với đất thu hồi GPMB, diện tích cũng tương đương hoặc lớn hơn. Đồng thời quy hoạch khu tái định cư tạo điều kiện cấp mới cho những hộ đủ điều kiện tách hộ. Đối với vấn đề này, thị xã Quảng Trị đã có nhiều cách làm linh động với hình thức phân tán kết hợp với tập trung. Ông Văn Ngọc Lãm, Phó Chủ tịch UBND thị xã, Trưởng Ban GPMB thị xã cho biết thêm: “Hình thức phân tán kết hợp tập trung đồng nghĩa với việc phân loại vị trí hộ dân trong diện thu hồi đất. Tuỳ vị trí phân loại từng hộ để được cấp vị trí khác tương ứng. Trong dự án này, chúng tôi đã GPMB trụ sở UBND phường An Đôn để cấp đất vị trí mặt tiền Quốc lộ cho 8 hộ dân ở mặt tiền Quốc lộ 1A, đoạn qua phường 3. Nhiều hộ dân vừa được cấp lại đất, thành viên trong gia đình đủ điều kiện tách hộ được UBND thị xã cấp mới thêm các lô đất khác trong khu tái định cư để làm nhà ở. Đối với lô đất tái định cư, UBND thị xã đề nghị UBND tỉnh phê duyệt mức giá thấp nhất cho dân có điều kiện ổn định cuộc sống. Chúng tôi luôn giữ vững quan điểm lập phương án đền bù trên cơ sở hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng”. Bài, ảnh: MINH TUẤN