Thi đua ái quốc - Tư tưởng chỉ đạo trong vận động quần chúng của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Tư tưởng Hồ Chí Minh là bộ phận quan trọng của nền tang tinh thần xã hội, là động lực, nguồn sức mạnh to lớn để nhân dân ta phát huy nội lực, vượt qua thách thức, khó khăn để tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng công tác thi đua, khen thưởng và tổ chức phong trào thi đua yêu nước. Kế thừa, vận dụng chính sách thưởng, phạt của các triều đại phong kiến nước ta trước đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đặt nền móng công tác thi đua khen thưởng, phát triển và đổi mới cho phù hợp với điều kiện cách mạng hiện thời. Tư tưởng về thi đua - khen thưởng của Bác khẳng định lý tưởng sống, khẳng định chuẩn mực đạo đức và nhân cách thời đại. Bác chỉ rõ: ”Trong mỗi con người đều co mặt thiện, mặt ác. Nhiệm vụ của chúng ta là làm cho mặt thiện sinh sôi nẩy nở như hoa mùa xuân, mặt ác phải đẩy lùi”. Bác chỉ ra phương hướng thi đua cụ thể cho từng đối tượng cũng có thể đem tài năng, trí lực của mình công hiến cho xã hội. Biến tiềm năng sáng tạo và tinh thần yêu nước của nhân dân thành động lực cách mạng thông qua phong trào thi đua ái quốc là tư tưởng chủ đạo trong phương pháp vận động cách mạng được Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hiện xuyên suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc mở đầu cho phong trào hành động cách mạng của toàn dân dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng. Trong khi vận mệnh đất nước còn đứng trước nhiều khó khăn thách thức, Bác đã sử dụng công cụ thi đua và khen thưởng từng bước đẩy lùi khó khăn, thống nhất ý chí toàn dân, xây dựng tương lai mới. Lời kêu gọi thi đua ái quốc là một văn bản mang giá trị thời đại và nhân văn sâu sắc, hàm chứa sâu sắc tư tưởng, tình cảm, trí tuệ của con người Việt Nam, đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

CBCS đồn Biên phòng 617 thăm, tặng quà gia đình chính xã Pa Lọ, huyện Hướng Hóa. Ảnh: TIẾN DŨNG

Hưởng ứng Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh là phải thi đua: diệt giặc đói khổ; diệt giặc dốt nát; diệt giặc ngoại xâm, cả nước dấy lên phong trào thi đua sôi nổi và mạnh mẽ. Ngoài chiến trường các chiến sĩ thi đua giết giặc lập công, ở hậu phương nhân dân tăng gia sản xuất, ủng hộ kháng chiến. Khẩu hiệu: "Người người thi đua; Nhà nhà thi đua; Ngành ngành thi đua; Ta nhất định thắng, địch nhất định thua!" đã thực sự trở thành khẩu hiệu hành động của đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện đưa cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp đến thắng lợi hoàn toàn, tạo khí thế thi đua sôi nổi bước vào thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Nhận thức sâu sắc về vai trò và tác dụng to lớn của lực lượng quần chúng nhân dân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, xuất phát từ quan điểm “nhân dân vừa là mục tiêu, vừa là lực lượng cách mạng”, Bác Hồ khẳng định: “Thi đua là yêu nuớc, yêu nước thì phải thi đua và những người thi đua là những người yêu nước nhất” và nhấn mạnh “càng khó khăn thì phải càng thi đua”. Phát động thi đua, coi đó là một phương pháp vận động cách mạng hữu hiệu, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên theo dõi, động viên phong trào. Trong "Thư gửi nông dân thi đua canh tác" (2-1951) Người viết: "Thực túc thì binh cường. Chiến sĩ ở trước mặt trận thi đua giết giặc lập công, thì đồng bào ở địa phương phải thi đua tăng gia sản xuất. Ruộng rẫy là chiến trường, cuốc cày là vũ khí. Nhà nông là chiến sĩ, hậu phương thi đua với tiền phương". Trong sản xuất cũng như chiến đấu, đã phát động thi đua thì phải tổ chức tổng kết thi đua và có khen thưởng thi đua, dù rằng hình thức khen thưởng chỉ là động viên tinh thần. Đến dự Đại hội tổng kết thi đua của ngành Giao thông Vận tải (24-3-1966), sau khi thay mặt Đảng và Nhà nước phát biểu với Đại hội, Bác nói: "Bác nghèo không có gì thưởng, Bác đi bắt tay một cái...!". Chỉ bằng một hành động rất bình dị, chân tình nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tỏ rõ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, thái độ trân trọng của nhân dân trước những thành tích phấn đấu hy sinh được ghi nhận trong phong trào thi đua, điều đo là hết sức cần thiết và có ý nghĩa động viên thiết thực. Với thái độ trân trọng, ghi nhận tinh thần phấn đấu và công lao của những anh hùng, chiến sĩ thi đua, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng thường xuyên nhắc nhở họ: "Tuyệt đối không tự cao tự đại, cho mình là giỏi rồi. Phải luôn luôn nhớ rằng: thành tích là thành tích tập thể, anh hùng là anh hùng tập thể, chứ không phải là thành tích anh hùng cá nhân". Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc nhở, mỗi phong trào thi đua yêu nước cần phải quán triệt kịp thời, thường xuyên về động cơ và mục đích phấn đấu. Trong thi đua thì phải giúp đỡ nhau, Người nhắc nhở: "Khi thi đua thì đồng bào nhà nông phải giúp đỡ nhau bằng mọi cách để cùng nhau tiến bộ". Theo Bác, "thi đua" không phải là "ganh đua" thuần túy, bất chấp mọi mánh khóe để đạt được thắng lợi, mà "Thi đua" phải là hình thức tổ chức để thu hút, lôi cuốn quần chúng tham gia và cùng nhau tiến bộ. Đồng thời, tùy vào từng đối tượng để tổ chức nội dung thi đua sao cho phù hợp, không câu nệ phô trương hình thức. Luôn coi trọng phương pháp vận động quần chúng thông qua các phong trào thi đua yêu nước, cho nên Chủ tịch Hồ Chí Minh kịch liệt phê phán tư tưởng khoa trương "phát" mà không "động", hoặc lối làm ăn kiểu "đánh trống bỏ dùi", "đầu voi đuôi chuột". Người yêu cầu lãnh đạo các cấp các ngành khi phát động thi đua thì phải tổ chức tuyên truyền theo dõi, kiểm tra đôn đốc. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để đảm bảo phong trào thi đua thắng lợi vẻ vang, cần có hai điều: Một là, cán bộ và công nhân phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, ý thức trách nhiệm và tinh thần làm chủ tập thể; Hai là, “Kế hoạch 10 phần thì biện pháp 20 phần và quyết tâm 30 phần". Tức là muốn thi đua có kết quả, thì ngoài công tác tuyên truyền cho mọi người hưởng ứng, cán bộ còn phải đi sâu đi sát phong trào, kịp thời có biện pháp tháo gỡ khó khăn và đặc biệt là phải quyết tâm thực hiện mục tiêu để giành thắng lợi. Chỉ có như vậy, thi đua mới trở thành phong trào của quần chúng và mới thực sự có ý nghĩa thiết thực. Từ tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào thi đua yêu nước của nhân dân ta trong hơn 60 năm qua đã trở thành cao trào cách mạng của quần chúng. Mỗi một thời kỳ cách mạng, chúng ta đều phát động những phong trào thi đua yêu nước, được nhân dân tham gia hưởng ứng, mang lại những hiệu quả to lớn, để lại những dấu ấn sâu đậm, làm rạng rỡ thêm truyền thống yêu nước, truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam. Từ Quang Hoá