Thực trạng phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS tại Hải Lăng

(QT) - Với sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy đảng, chính quyền và ngành Giáo dục- Đào tạo, công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở (THCS) tại huyện Hải Lăng thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tiễn thì công tác phân luồng vẫn còn nhiều thách thức.

Đông đảo học sinh tham gia buổi truyền thông phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS tại xã Hải Chánh​

Công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Đảng, Nhà nước đề ra từ rất sớm trong chủ trương đổi mới giáo dục và đào tạo. Từ ngày 5/12/2011, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 10 về tăng cường phân luồng học sinh sau THCS, với mục tiêu đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS đi đôi với phát triển mạnh và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, giáo dục phổ thông gắn với dạy nghề nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của đất nước. Phấn đấu đến năm 2020 có ít nhất 30% học sinh sau THCS đi học nghề. Tại huyện Hải Lăng, công tác phân luồng học sinh thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Trước hết là nhận thức của phụ huynh, học sinh và người dân về phân luồng học sinh đã có nhiều chuyển biến tích cực, tỉ lệ học sinh học nghề ngày càng tăng, số học sinh học cao đẳng, đại học có xu hướng giảm. Đáng chú ý là đã có thêm một luồng mới cho các em tốt nghiệp THCS lựa chọn: Học văn hóa kết hợp với học nghề miễn phí. Đây là hướng mở tạo điều kiện cho học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn, những em có học lực trung bình có điều kiện học tập và tìm được việc làm sau tốt nghiệp. Sau khi sáp nhập, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệpGiáo dục thường xuyên đã chọn công tác phân luồng học sinh làm một trong ba khâu đột phá, từ đó tạo ra nhiều nét mới và đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào quá trình phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Trong năm học 2017- 2018, trung tâm đã tuyển 2 lớp 10 với hơn 40 học sinh; năm học 2018-2019, trung tâm tiếp tục tuyển thêm 2 lớp 10 với hơn 70 học sinh vào học văn hóa kết hợp học trung cấp nghề miễn phí. Phụ huynh và học sinh rất yên tâm với mô hình học theo luồng này.

Tuy đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT trên địa bàn huyện Hải Lăng nhìn chung vẫn chưa đạt mục đích, yêu cầu đề ra. Phần lớn học sinh định hướng học tập, định hướng nghề nghiệp và chọn nghề theo cảm tính của cá nhân và gia đình, không dựa trên đặc điểm hoạt động của nghề, không căn cứ vào năng lực của bản thân. Đối với các học sinh THCS, hầu hết các em đều muốn học lên THPT bất kể lực học thuộc loại nào hay điều kiện kinh tế gia đình khó khăn, rất ít học sinh tham gia học nghề. Theo thống kê của địa phương, kết quả phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS giai đoạn 2012-2017 cho thấy, tỉ lệ học sinh sau tốt nghiệp THCS học tiếp THPT hằng năm đạt tỉ lệ khoảng từ 83- 96%; tỉ lệ học sinh sau tốt nghiệp THCS đi học nghề hằng năm đạt từ 0,11-8,7%. Học sinh theo các luồng khác hằng năm khoảng từ 3,7-11,2%. Cụ thể như trên địa bàn xã Hải Chánh, theo thống kê của địa phương trong 3 năm từ 2016-2018 có 285 em tốt nghiệp THCS, số em vào học THPT là 268 em, chiếm tỉ lệ trên 94%. Mỗi năm địa phương có từ 45-48 em tốt nghiệp đại học nhưng chỉ có 5-7 em có việc làm đúng với chuyên môn, số còn lại thất nghiệp, đi làm công nhân hoặc phải đi học nghề lại. Từ số liệu đó cho thấy, trong 5 năm trở lại đây tỉ lệ học sinh sau tốt nghiệp THCS học tiếp THPT khá cao, trong khi đó số học sinh sau tốt nghiệp THCS đi học nghề còn thấp. Từ đó gây lãng phí về thời gian, tài chính cho gia đình và xã hội, làm chậm thời gian, bỏ lỡ nhiều cơ hội tham gia thị trường lao động của bản thân. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do tác động của yếu tố tâm lí xã hội, đa số gia đình có con đi học đều muốn cho con học lên đại học, xem đại học là con đường sáng nhất để lập thân, lập nghiệp. Các phụ huynh, học sinh còn thiếu hiểu biết về ngành nghề nên chưa định hướng được nghề nghiệp phù hợp với từng cá nhân. Bên cạnh đó, một thực tế hiện nay là các trường đại học, cao đẳng mở ra quá nhiều, đầu vào chất lượng chưa cao nên các em rất dễ học cao đẳng, đại học…

Để từng bước nâng cao nhận thức cho phụ huynh và học sinh về phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS, việc tăng cường tổ chức các buổi truyền thông đóng vai trò rất quan trọng. Phát biểu trong buổi truyền thông về phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS tại địa phương, Chủ tịch UBND xã Hải Chánh Hồ Đình Thái nhấn mạnh: “Truyền thông phân luồng học sinh chính là dịp để đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền làm thay đổi nhận thức đối với học nghề, tư vấn hướng nghiệp, phân luồng học sinh trong các trường phổ thông. Làm cho mọi học sinh, phụ huynh và người dân được tiếp cận các thông tin về các trường dạy nghề, ngành nghề đào tạo, các quy định về tuyển sinh, thời gian đào tạo, chất lượng đào tạo nghề. Các chính sách ưu đãi trong học nghề, xu hướng việc làm của thị trường lao động và nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực của địa phương. Nâng cao hơn nữa nhận thức của các cấp ủy, chính quyền địa phương, cán bộ và nhân dân, phụ huynh, học sinh về công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp…”.

Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp- Giáo dục thường xuyên Hải Lăng Văn Ẩm cho biết thêm: “Để góp phần nâng cao chất lượng toàn diện của giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên, các yêu cầu về đào tạo nghề, phân luồng học sinh sau THCS, THPT tại địa phương, trong thời gian tới, trung tâm sẽ tham mưu với chính quyền địa phương ban hành các chính sách, văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác truyền thông phân luồng cho học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT. Đồng thời bằng nhiều hình thức, chúng tôi sẽ tuyên truyền đến các bậc phụ huynh, học sinh các cấp học, bậc học về công tác phân luồng, các hướng đi sau tốt nghiệp THCS. Cùng với đó, trung tâm cũng quan tâm vấn đề giải quyết việc làm sau đào tạo, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát đối với đào tạo nghề và phân luồng học sinh. Biểu dương, khen thưởng những đơn vị làm tốt công tác phân luồng, đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn”.

Thanh Lê