Người dân có quyền được sử dụng thực phẩm sạch

(QT) - Ngày 29/3/2016, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị bắt vụ vận chuyển 3 tấn nội tạng động vật, không rõ nguồn gốc, bốc mùi hôi thối. Trước đó ngày 26/12/2015 qua kiểm tra xe khách 43B- 00557, Công an TP. Đông Hà cũng phát hiện, bắt giữ 300 kg nội tạng động vật đã biến đổi màu, hôi thối. Không chỉ ở Quảng Trị mà nhiều địa phương khác cũng đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ vận chuyển nội tạng động vật, không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Các loại thực phẩm này nếu vận chuyển trót lọt sẽ được chế biến, tẩm thêm gia vị, bán ra thị trường, gây nên thảm họa về sức khỏe cho biết bao người tiêu dùng. Có thể nói vì lợi nhuận nhiều người đã bất chấp đạo lý,tì nh nghĩa, tính mạng người khác, kể cả những quy định của pháp luật để sản xuất, buôn bán, lưu thông, sử dụng các loại thực phẩm bẩn. Chưa bao giờ vấn đề an toàn thực phẩm lại đặt ra cấp bách như hiện nay, như một đại biểu Quốc hội khóa XIII đã phát biểu thẳng thắn tại nghị trường: “Con đường từ dạ dày đến nghĩa địa chưa bao giờ lại ngắn thế”. Gần đây Đài Truyền hình Trung ương có phỏng vấn những bà nội trợ ở Hà Nội hàng ngày đi mua thức ăn cho cả gia đình, ai cũng bày tỏ lo lắng, đắn đo khi chọn mua hàng, vì không biết thực phẩm nào là an toàn, thực phẩm nào là không an toàn… Người dân như bị giăng bẫy bởi sự lẫn lộn giữa thực phẩm sạch và bẩn. Nhiều người nội trợ lo lắng không biết với loại thực phẩm mua được ngày hôm nay khi sử dụng có mang lại sức khỏe hay gây tác hại cho những người trong gia đình?. Đây là tâm trạng, nỗi lo chung của nhiều người khi chứng kiến không ít loại thực phẩm chất lượng kém, không rõ nguồn gốc, không được kiểm định vẫn được bày bán trên thị trường. Các cơ quan chức năng kêu gọi người tiêu dùng thông thái, phải biết nhận rõ thực phẩm nào là an toàn và thực phẩm nào là không để lựa chọn sử dụng cho đúng, nhưng thử hỏi có mấy người nội trợ được thông thái, còn những người không thông thái thì sao, chẳng lẽ họ phải chịu mua thực phẩm bẩn để nguy hiểm cho gia đình mình sao. Người dân có quyền đòi hỏi được sử dụng thực phẩm sạch. Vấn đề đảm bảo thực phẩm sạch, an toàn là trách nhiệm của nhà sản xuất, chế biến; việc kiểm tra để phát hiện, ngăn chặn thực phẩm kém chất lượng là trách nhiệm của các ngành chức năng được quy định rõ trong Luật An toàn thực phẩm (ATTP) năm 2010 và các văn bản hướng dẫn thực hiện của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan. Luật An toàn thực phẩm năm 2010 xác định trách nhiệm của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp-PTNT, Bộ Công Thương và UBND các cấp trong việc quản lý, tổ chức kiểm tra vệ sinh ATTP. Trách nhiệm kiểm tra vệ sinh ATTP ở các tỉnh, thành phố là Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (thuộc Sở Y tế), Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản ( Sở NN-PTNT) và một số ngành, đơn vị liên quan khác phải có trách nhiệm trong việc kiểm tra bảo đảm thực phẩm sạch cho người tiêu dùng… Trong năm 2015 trên địa bàn cả nước đã xảy ra 170 vụ ngộ độc thực phẩm với gần 5.000 người bị ngộ độc. Các ngành chức năng đã kiểm tra, xử lý nhiều vụ vi phạm, riêng ngành Quản lý thị trường xử phạt 5.000 vụ vi phạm về ATTP, tổng số tiền phạt là 17 tỉ đồng. Qua kiểm tra cũng phát hiện 7 cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi có chứa chất cấm. Hiện nay đang có quá nhiều loại thực phẩm không an toàn, người dân lo lắng từ mua bó rau, nải chuối, trái cây đến bánh kẹo, các loại thịt gia súc, gia cầm, rồi các loại thực phẩm đã chế biến...đều cảm thấy không an tâm. Nguyên nhân của tình trạng này là do người sản xuất, buôn bán chưa có ý thức đầy đủ về những tác hại do thực phẩm kém chất lượng gây ra. Nhiều người chưa được tập huấn, hướng dẫn về sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trưởng, bảo quản. Quy mô sản xuất hầu hết là nhỏ lẻ nên khó kiểm tra, kiểm soát. Một số cơ sở chăn nuôi heo để kiếm lãi thêm mỗi con vài ba trăm ngàn đồng không ngần ngại sử dụng các chất cấm để tạo nạc như chất Salbutamol; việc tuyên truyền giáo dục, tổ chức tập huấn cho người sản xuất có thực hiện nhưng không thường xuyên, không sâu rộng. Chế tài xử lý còn nhẹ, thiếu tính răn đe (hiện nay đang điều chỉnh tăng mức xử phạt, coi hành vi sử dụng chất cấm trong chăn nuôi được xếp vào khung xử lý hình sự thay vì phạt hành chính như trước đây, mức án có thể 20 năm tù). Bên cạnh đó một số ngành được giao nhiệm vụ vào cuộc chưa quyết liệt, việc kiểm tra ở các cơ sở sản xuất, lò mổ, các chợ, nhất là chợ ở nông thôn chưa bao quát hết, sự phối hợp giữa các ngành liên quan thiếu chặt chẽ, đang có sự chồng chéo, không quy được trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng thực phẩm bẩn, người ăn bị ngộ độc; chưa kiểm soát được việc buôn bán, sử dụng chất cấm… Do không ngăn cản, xử lý có hiệu quả các loại thực phẩm bẩn, nguy hại trên thị trường nên đã gây ra những hậu quả nặng nề: Người sản xuất chân chính bị thua thiệt, người tiêu dùng hoang mang, lo lắng; số người bị mắc bệnh do sử dụng thực phẩm có chất độc hại ngày càng gia tăng, trong đó nhiều người mắc các căn bệnh hiểm nghèo… Mới đây tại kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp- Phát triển nông thôn Cao Đức Phát có trấn an người dân rằng “đa số thực phẩm của chúng ta là an toàn nhưng nhân dân không biết nên có cảm giác là tất cả không an toàn”. Nhiều người không đồng tình với ý kiến này, bởi lẽ hàng ngày người tiêu dùng vẫn nhận diện rất rõ nhiều loại thực phẩm bốc mùi, chứa các chất bảo quản độc hại vẫn lưu thông trên thị trường. Những người chăn nuôi, sản xuất rau, củ, quả cứ bơm thuốc, xịt thuốc, sử dụng thuốc tăng trọng, thuốc kích thích hàng ngày mà không hề bị xử phạt, nhắc nhở. Nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra đối với công nhân ở các nhà máy, xí nghiệp, đối với học sinh các lớp bán trú. Số người bị bệnh ung thư hàng năm đều gia tăng đến mức ngành Y tế phải báo động. Ngay cả tôm, cá nước ta xuất khẩu sang nước khác, đây là mặt hàng đòi hỏi phải kiểm tra nghiêm ngặt nhưng nước ngoài vẫn phát hiện dư lượng kháng sinh quá mức cho phép nên trả về. Và người tiêu dùng có thực sự an tâm không khi chỉ trong 1 năm đã có 5.000 vụ xử phạt do không đảm bảo an toàn thực phẩm?... Tại cuộc họp trực tuyến của Chính phủ ngày 26/3 vừa qua, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh cũng không đồng tình khi các bộ, ngành cho rằng mình đã phối hợp tốt trong vấn đề kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm. Thành phố Hồ Chí Minh xin được làm thí điểm trong việc tổ chức cơ quan an toàn thực phẩm riêng. Điều đó cho thấy tính bức xúc của vấn đề bảo vệ sức khỏe cho người dân và hiệu quả hoạt động của các cơ quan chức năng dù đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Người dân cả nước rất mong muốn chính quyền và các ngành chức năng có những giải pháp tích cực, hiệu quả hơn, để mọi người được sử dụng thực phẩm sạch; sau mỗi bữa ăn không cảm thấy lo lắng; để sức khỏe của nòi giống, dân tộc được bảo vệ, phát triển tốt hơn. QUỲNH ANH