Hợp tác xã nông nghiệp-Đổi mới mạnh mẽ để thực sự là"ngôi nhà có ngọn lửa ấm" (Bài 3)

(Tiếp theo kỳ trước và hết) Đường lớn đã mở Quán triệt các Nghị quyết của Đảng, chương trình hành động của Tỉnh ủy và UBND tỉnh về việc thực hiện Nghị quyết 13/TƯ 5 khóa IX "về đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể", trong những năm qua, tỉnh ta đã tập trung chuyển đổi, củng cố, đổi mới và phát triển HTX theo mô hình HTX kiểu mới.

Nhờ có sự quan tâm của Nhà nước, các hồ chứa nước dung tích lớn luôn được đầu tư, nâng cấp

Tính đến tháng 6/ 2008 Quảng Trị có 348 HTX, trong đó có 274 HTX NN. Tổng doanh thu khu vực kinh tế tập thể chiếm tỷ trọng 18,5% GDP toàn tỉnh. Quán triệt Chỉ thị số 39/CT-TƯ của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến", thực hiện phương hướng, nhiệm vụ tổ chức các phong trào thi đua yêu nước của tỉnh giai đoạn 2005-2010, việc chỉ đạo xây dựng và nhân rộng mô hình HTX điển hình tiên tiến đã được tỉnh ta chú trọng thực hiện. Theo ông Ngô Thanh Nghị, Chủ tịch LMHTX và DNNQD tỉnh, nội dung trọng tâm xây dựng HTX điển hình tiên tiến gồm một số vấn đề cơ bản sau: Điều chỉnh, bổ sung bản Điều lệ HTX theo đúng các nguyên tắc của HTX, thể hiện rõ tính chất của một HTX theo mô hình kiểu mới và hướng đến sự phát triển ở tầm cao hơn, quy định cụ thể tư cách xã viên theo hướng gắn chặt quyền và nghĩa vụ, quy định tiêu chuẩn của đội ngũ cán bộ quản lý HTX gắn với việc thực hiện đóng BHXH. Điều chỉnh, bổ sung, hoàn chỉnh phương án SX-KD dịch vụ của HTX theo hướng tổng hợp đa ngành và thực hiện liên kết, liên doanh với các đơn vị và các thành phần kinh tế khác nhằm hướng HTX vươn ra thị trường để không ngừng mở rộng SX-KD dịch vụ, vừa nâng cao chất lượng dịch vụ "bà đỡ" cho kinh tế hộ, kinh tế trang trại phát triển, vừa trực tiếp tổ chức sản xuất kinh doanh để không ngừng tăng thực lực kinh tế cho HTX. Bên cạnh đó xây dựng được bản quy chế điều hành quản lý HTX nói chung và quy chế điều hành quản lý tài chính vốn, quỹ của HTX nói riêng theo phương thức khoán các nguồn vốn của HTX cho Ban quản trị HTX, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch và đạt hiệu quả cao. Để giúp các HTX điển hình tiên tiến triển khai các nội dung nói trên, tỉnh và các địa phương đã ký văn bản thoả thuận thống nhất huy động lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình, dự án và kế hoạch đầu tư hàng năm của Nhà nước ở các cấp để hỗ trợ cho HTX, đồng thời các tổ chức tín dụng Nhà nước cùng tham gia thẩm định ngay từ đầu khi HTX xây dựng các phương án SX-KD dịch vụ nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi khi giải quyết cho HTX vay vốn của ngân hàng. Nhờ vậy, ngay sau khi các đề án, phương án của HTX được Đại hội xã viên thông qua, đã nhanh chóng được thể hiện trong các hoạt động của HTX và thực tiễn lao động sản xuất hàng ngày của xã viên, từ đó tạo được niềm tin và khích lệ xã viên nhiệt tình góp công, góp sức, cùng đồng tâm hiệp lực xây dựng HTX ngày càng vững mạnh. Chúng tôi đã có dịp khảo sát vài HTX trong số 16 HTXNN điển hình tiên tiến trên toàn tỉnh và nhận thấy rằng, con đường phát triển đi lên đã rộng mở, vững chắc. Điển hình như HTX Tiến Đạt, xã Tân Thành, huyện Hướng Hóa. Sau khi được Đại hội xã viên thông qua phương án xây dựng HTX điển hình tiên tiến, HTX đã đầu tư trên 3,5 tỷ đồng xây dựng 3000 m2 chuồng trại để nuôi lợn công nghiệp với quy mô 150 lợn nái sinh sản và gần 1000 con lợn thịt. Hàng năm cung cấp cho bà con quanh vùng hơn 3000 con lợn giống, hàng ngàn liều tinh lợn giống, hàng trăm tấn thức ăn gia súc do HTX tự sản xuất, bán ra thị trường hàng trăm tấn thịt lợn hơi. Ngoài ra HTX còn xây dựng hàng chục hầm khí Bioga để vừa đảm bảo vệ sinh môi trường, vừa cung cấp chất đốt cho hơn 30 hộ ở lân cận khu vực trang trại của HTX. Lợi nhuận của HTX Tiến Đạt thu được hàng năm trên 300 triệu đồng. HTX dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Đông Thanh, Đông Hà là HTX làm tốt 7 loại dịch vụ cho xã viên từ dịch vụ hướng dẫn, chỉ đạo quy trình sản xuất, đến dịch vụ thủy lợi, BVTV, giống, cung cấp vật tư, chăn nuôi thú y, dịch vụ xây dựng mà dịch vụ nào cũng đem lại hiệu quả, tạo được tín nhiệm cao đối với xã viên. Đặc biệt, khai thác thế mạnh của địa phương, HTX đã phối hợp với các khu phố chỉ đạo thực hiện chương trình sản xuất rau an toàn và chuyển giao KH-KT về sản xuất rau an toàn cho nông dân. HTX đã tập trung chỉ đạo thực hiện trên diện tích 2,5 ha tại khu phố 7, 8, 9, đầu tư xây dựng hệ thống nhà lưới, vườn ươm, bể lắng lọc bơm tưới hoàn chỉnh, thành lập tổ sản xuất tiêu thụ, xây dựng thương hiệu rau an toàn. Mô hình đang ngày càng nhân rộng trong toàn HTX. Cá biệt có hộ xã viên chỉ thâm canh trên 4 sào rau, cho thu nhập trên 30 triệu đồng/ năm.

Hạ tầng giao thông nông thôn đang được đầu tư xây dựng hoàn thiện, thúc đẩy sản xuất phát triển

HTX Thiện Tây, xã Hải Thiện, huyện Hải Lăng là một HTX thuần nông. Từ khi chuyển đổi theo mô hình HTX kiểu mới, Ban quản trị HTX đã tổ chức thực hiện đầy đủ 9 khâu dịch vụ. Năm 2007, do yêu cầu của xã viên, Ban quản trị HTX đã tổ chức thêm một dịch vụ mới là tín dụng nội bộ để giúp người nghèo có điều kiện vay vốn phát triển sản xuất. Trong 10 dịch vụ trên, tùy từng dịch vụ, HTX xây dựng đơn giá thống nhất được thông qua Đại hội xã viên, trên cơ sở đó quản lý, điều hành tốt, tiết kiệm được chi phí nên đã thu lãi khá. Đặc biệt là dịch vụ tưới, tiêu, nhờ có biện pháp quản lý chặt chẽ, hệ thống kênh mương hoàn chỉnh, ít bị lãng phí nước, tiêu nước từ vùng sâu để tưới lại cho vùng cao, tiết kiệm được chi phí, nên dịch vụ này có phần lãi cao hơn. Nhờ vậy, HTX có nguồn kinh phí để trang trải các hoạt động, trả lương cho cán bộ, phân bổ các khoản chi phí quản lý... Rõ ràng, để HTXNN phát triển vững chắc, điều quan trọng là cấp uỷ, chính quyền, MTTQ và đoàn thể các cấp, nhất là cấp cơ sở và các tổ chức tín dụng nhà nước cần thực sự vào cuộc nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong quá trình huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ và chỉ đạo kinh tế HTX phát triển đúng hướng, hiệu quả. Ban quản trị HTX hoạt động với nguyên tắc lấy hiệu quả kinh tế làm chính trên cơ sở coi trọng hiệu quả xã hội, đặt lợi ích của xã viên và sự phát triển bền vững của HTX lên trên hết; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm cao nhất trước xã viên; thật sự đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ và quyền tự quyết trong phương hướng làm ăn của xã viên và HTX, tự nguyện nhưng bền chặt, cùng chia sẻ quyền lợi và cùng nhau gánh vác trách nhiệm xây dựng HTX ngày càng tiến bộ. Có thể nói, nếu khoa học- công nghệ là cơ sở để đảm bảo năng suất, chất lượng, hiệu quả thì đổi mới cơ chế chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn (trong đó có chính sách đối với kinh tế hợp tác, HTX) lại có vai trò quyết định toàn bộ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa lĩnh vực kinh tế quan trọng này. Thành tựu nổi bật trên mặt trận nông nghiệp, nông thôn, nông dân gắn với kinh tế tập thể những năm qua đã tạo nên dấu ấn hết sức rõ nét trong công cuộc đổi mới. Tăng đầu tư, giảm các khoản đóng góp, lấy nông dân là trung tâm, chú trọng phát triển kết cấu hạ tầng, đưa tiến bộ khoa học- kỹ thuật vào sản xuất, giải quyết tốt các vấn đề bức xúc về văn hóa- xã hội, môi trường ở nông thôn, chuyển đổi mạnh mẽ theo mô hình HTX kiểu mới, theo Luật HTX năm 2003... là những nội dung chính trong chính sách "tam nông" của Đảng và Nhà nước ta thời gian tới. Trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay, kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX đang nhận được sự quan tâm chăm lo của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Đường lớn đã mở và lộ trình phát triển vững chắc cho loại hình kinh tế HTX đang được vạch ra rõ nét hơn bao giờ hết. Bài và ảnh: Đào Tâm Thanh