Thực trạng các trường tiểu học bán trú ở Đông Hà

(QT) - So với các địa phương khác trong tỉnh thì Đông Hà (Quảng Trị) là địa bàn có số trường tiểu học bán trú nhiều nhất. Hàng năm trước ngày khai giảng khoảng một tháng các trường bán trú lại tổ chức tuyển sinh. Nhiều phụ huynh có nhu cầu bức xúc gửi con vào các lớp học bán trú nên tìm mọi cách để đạt mục tiêu, từ khai thác các mối quan hệ quen biết để nhờ vả, đến việc làm hộ khẩu để có điều kiện hợp lệ nằm trong địa bàn tuyển sinh của trường bán trú... Mấy năm trước đây mỗi dịp Trường tiểu học Hùng Vương ( Phường 1) tuyển sinh không ít phụ huynh đã phải chầu chực, sắp hàng từ 3-4 giờ sáng để được ghi tên con vào lớp bán trú. Những phụ huynh ở trái tuyến thì việc xin học bán trú lại càng khó khăn hơn.

Bữa ăn trưa của học sinh bán trú Trường tiểu học Hùng Vương (Đông Hà)

Ông Nguyễn Đức Tiên, Phó trưởng Phòng GD-ĐT Đông Hà khẳng định rằng: Chủ trương của Bộ GD-ĐT là khuyến khích các trường tổ chức dạy 2 buổi ngày ở những nơi có đủ điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, nhằm mục đích giáo dục toàn diện cho học sinh. Trong các văn bản của Bộ không đề cập đến việc học bán trú, do đó việc tổ chức học bán trú là hoàn toàn tự nguyện. Các trường muốn tổ chức bán trú phải có tờ trình xin chủ trương của cấp chính quyền phường, xã; có đề án trình thành phố duyệt, có đơn và văn bản ký kết của phụ huynh... Nhu cầu học bán trú có nguyên nhân từ việc cha mẹ học sinh phải làm việc cả ngày, quá bận rộn, không có thời gian chăm sóc, dạy dỗ con cái nên đành gửi vào bán trú cho thuận tiện. Chị Huê ở Phường 1, Đông Hà, gia đình rất khó khăn, chị làm nghề buôn bán mỗi ngày chỉ lãi được 10.000- 15.000đ, chồng không có việc làm ổn định nhưng phải đi vay mượn hơn 2 triệu đồng để xin cho con học bán trú. Chị cho biết: Dù không muốn cho con học ngày 2 buổi nhưng cũng phải gửi vào bán trú vì ở nhà không ai chăm sóc cháu. Trước đây ở Đông Hà chỉ có một số trường tiểu học tổ chức bán trú là: Trường Nguyễn Tất Thành, Hùng Vương, Nguyễn Bá Ngọc, Hàm Nghi, Võ Thị Sáu, thời gian gần đây mở thêm các trường Lê Hồng Phong ( Đông Lương), Lý Tự Trọng ( Phường 3). Ông Nguyễn Đức Tiên, Phó Phòng GD-ĐT Đông Hà cũng cho biết: Hiện nay thành phố Đông Hà có 7/15 trường tiểu học có tổ chức bán trú, với quy mô 75 lớp, thu hút 2.552 học sinh, chiếm gần 40% học sinh tiểu học toàn thành phố, cơ bản đáp ứng được nhu cầu của phụ huynh, chỉ còn một cụm duy nhất ở phía bắc cầu Đông Hà là chưa có bán trú. Như trên đã nói việc tổ chức học bán trú không phải là một chủ trương của Bộ mà mang tính tự nguyện, tự phát nên không tránh khỏi xùng xình. Cách đây khoảng 3-4 năm khi thấy các trường bán trú không bảo đảm về cơ sở vật chất, nơi ăn nghỉ cho học sinh nên thị xã Đông Hà (lúc đó) đành phải giải tán lớp bán trú ở nhiều trường, chỉ giữ lại trường Hùng Vương. Những năm sau này do nhu cầu bức xúc của phụ huynh nên Sở GD-ĐT và chính quyền các cấp đồng ý mở lại các lớp bán trú. Trong số 7 trường tiểu học có tổ chức bán trú trên địa bàn Đông Hà, có sức hút lớn nhất là Trường tiểu học Hùng Vương, do trường nằm ở vị trí thuận lợi, có khuôn viên rộng với nhiều cây xanh bóng mát. Hơn nữa thành phố cũng đã đầu tư nguồn kinh phí khá lớn để trường có được cơ sở vật chất tương đối đảm bảo như hôm nay. Do sức hút của Trường Hùng Vương và các trường bán trú trên địa bàn phường 1 nên trong những năm qua nhiều người đã tìm đủ mọi cách để làm hộ khẩu chuyển đến phường 1. Riêng trong năm học 2009-2010 này, qua tìm hiểu chúng tôi được biết số học sinh 6 tuổi có hộ khẩu mới ở phường 1 tăng đột biến, với gần 100 trường hợp. Điều này cũng cho thấy công tác quản lý hộ khẩu đang bị buông lỏng(?). Do học sinh vào lớp 1 tăng đột biến nên 3 trường tiểu học trên địa bàn phường đã được phép mở thêm mỗi trường 1 lớp bán trú.

Từ thực tế trên đặt ra vấn đề cần nâng cao chất lượng các trường bán trú ở Đông Hà, phải đảm bảo các điều kiện ăn ngủ, nghỉ ngơi của học sinh, tăng cường công tác quản lý không để cho giáo viên bắt học sinh bán trú phải học tập quá nhiều, như ra thêm bài tập làm ở nhà. Bên cạnh đó cũng nên duy trì các lớp học một buổi như hiện nay, để một số học sinh có điều kiện được học tập, sinh hoạt trong mái ấm, sự chăm sóc của gia đình, điều này càng có ý nghĩa hơn đối với những học sinh thể trạng yếu, ăn uống khó khăn thì việc chăm sóc ở gia đình là rất cần thiết.

Việc tổ chức học bán trú có thuận lợi là hạn chế thời gian đưa đón của cha mẹ học sinh. Ngoài các môn học chính khóa, học sinh còn được học thêm các môn năng khiếu như: âm nhạc, hội họa, ngoại ngữ, TDTT, buổi chiều các em còn được cô giáo ôn tập, rèn chữ, làm toán và các tiết học nâng cao do đó không cần phải học thêm ở nhà vào ban đêm. Về tiền đóng góp, mỗi trường có mức thu khác nhau, trong đó riêng về tiền xây dựng cơ sở vật chất (CSVC) Trường tiểu học Hùng Vương thu 5 năm: 2,5 triệu đồng/ HS; Trường Nguyễn Tất Thành, Võ Thị Sáu 3 năm học bán trú, mỗi học sinh thu 1 triệu đồng; Trường Hàm Nghi tổ chức học bán trú 5 năm nhưng chỉ thu 1.250.000đ; Trường Lý Tự Trọng thu 5 năm: 2 triệu đồng... Tuy mức thu khá cao nhưng điều mà chúng tôi muốn nói là nhiều trường bán trú ở Đông Hà còn những vấn đề bất cập, không đảm bảo được điều kiện của một trường bán trú . Về CSVC, ngoài Trường tiểu học Hùng Vương, không có trường học nào đảm bảo đủ điều kiện CSVC cho học sinh học bán trú (cũng vì lý do này mà cách đây 3-4 năm UBND thị xã Đông Hà đã đình chỉ không cho nhiều trường tổ chức bán trú). Các trường không có phòng ăn, phòng ngủ riêng. Đa số các trường dùng phòng học để làm phòng ăn, phòng ngủ, bàn học được thiết kế thêm chức năng làm gường ngủ. Vì thế đã không đảm bảo được vệ sinh, chỗ ngủ nghỉ của học sinh. Hơn nữa qua tìm hiểu một số trường chúng tôi cũng thấy: Học sinh khi ngủ cũng phải mặc áo trắng, quần dài như khi đang học. Trong những ngày hè nóng bức hơn 30 học sinh phải nhét chung một phòng, lại phải mặc áo quần đồng phục, mà các chủ tiệm may chỉ chọn loại vải rẻ tiền, hoàn toàn bằng chất nilong rất khó cho sự bài tiết và vận động của học sinh. Về thời gian học, buổi sáng các em học 4 tiết, buổi chiều học thêm 3-4 tiết nữa. Nội dung các tiết học buổi chiều chủ yếu là ôn tập, nâng cao và học thêm các môn năng khiếu. Không dừng lại ở đó một số cô giáo chủ nhiệm do qua lo lắng về thành tích thi đua nên cuối buổi học còn ra bài cho học sinh làm thêm ở nhà, khoảng 1-2 tiếng nữa. Theo chúng tôi việc tổ chức học như thế là quá tải, nhất là đối với học sinh cấp 1, tuổi còn nhỏ, trong một ngày lại học nhiều môn nên có cảm giác nặng nề, về nhà là các em buồn ngủ, không có nhiều thời gian để vui chơi. Thử hỏi rằng việc học tập như thế có thuận lợi cho việc phát triển thể chất của học sinh?. Chị Lanh, một phụ huynh có con vào học bán trú từ 3 năm nay mà vẫn thấp thỏm lo lắng: Tôi cho con học bán trú mà cảm thấy không yên tâm, vì thời gian cháu học nhiều, không có áo quần thay khi ngủ, không gian nghỉ ngơi cũng không yên tĩnh. Có những buổi trường lên thực đơn ăn tôm là cháu muốn ói mửa, không muốn đi học. Nhớ lại hồi trước chúng tôi đi học một buổi, còn một buổi về nhà tự học, học xong lại tha hồ vui chơi với trẻ hàng xóm, mà chất lượng học có thua kém ai. Một nỗi lo khác là vấn đề an toàn thực phẩm, liệu những người đảm nhận việc nấu ăn ở các trường có đủ khả năng để nhận biết thực phẩm an toàn, chọn được các loại thịt, cá tươi, rau sạch? Mặc dù thời gian qua trên địa bàn Đông Hà không có trường bán trú nào xảy ra ngộ độc thực phẩm nhưng đây vẫn là nỗi lo của phụ huynh và ngành giáo dục. Từ thực tế trên đặt ra vấn đề cần nâng cao chất lượng các trường bán trú ở Đông Hà, phải đảm bảo các điều kiện ăn ngủ, nghỉ ngơi của học sinh, tăng cường công tác quản lý không để cho giáo viên bắt học sinh bán trú phải học tập quá nhiều, như ra thêm bài tập làm ở nhà. Bên cạnh đó cũng nên duy trì các lớp học một buổi như hiện nay, để một số học sinh có điều kiện được học tập, sinh hoạt trong mái ấm, sự chăm sóc của gia đình, điều này càng có ý nghĩa hơn đối với những học sinh thể trạng yếu, ăn uống khó khăn thì việc chăm sóc ở gia đình là rất cần thiết. Bài và ảnh : Phước An