Vai trò quan trọng của già làng, trưởng bản, trong xây dựng quê hương

(QT) - Huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) có 22 xã, thị trấn nằm trải dài trên diện tích 115.715 ha, chiếm ¼ diện tích của tỉnh Quảng Trị, trong đó có 13 xã biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào có đường biên giới dài 156 kn. Dân số toàn huyện 80.000 người, hơn 50% tổng số dân là đồng bào dân tộc thiểu số Vân Kiều, Pa Kô, sinh sống tập trung theo dòng họ, làng, bản. Đứng đầu các dòng họ là những người có uy tín, am hiểu phong tục tập quán, hiểu biết nhất định về pháp luật, có khả năng chi phối, tập hợp những người trong dòng họ với nhau, có trách nhiệm tổ chức và hòa giải các vụ việc nảy sinh trong dòng họ và cộng đồng. Đây là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế- xã hội, quốc phòng- an ninh của tỉnh; đồng thời cũng là nơi các thế lực thù địch, bọn tội phạm thường lợi dụng xâm nhập, tiến hành các hoạt động gây phức tạp tình hình về an ninh, trật tự nhằm chống phá ta. Nhận thức rõ vị trí, vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số, những năm qua, Mặt trận Tổ quốc các cấp phối hợp chặt chẽ với các ban ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang trên địa bàn đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, phát huy vai trò già làng, trưởng bản, người có uy tín cống hiến vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bản làng vào hội - Ảnh: THÀNH DŨNG

Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn huyện Hướng Hóa có trên 6.000 già làng, trưởng bản, người có uy tín, chiếm gần 7% dân số, cư trú ở 198 thôn, bản. Các già làng, trưởng bản, người có uy tín đều tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trong lối sống và sinh hoạt nơi cư trú; tích cực vận động nhân dân tự giác tham gia các phong trào thi đua yêu nước, đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh, xóa đói giảm nghèo, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Ủy ban Mặt trận các cấp trong huyện cũng tích cực phối hợp với cấp ủy, chính quyền ở cơ sở phát huy vai trò gương mẫu của già làng, trưởng bản, người có uy tín để tuyên truyền, vận động nhân dân, các tín đồ tôn giáo đoàn kết chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nêu cao tinh thần cảnh giác trước âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, hoạt động của các loại tội phạm; chủ động phát hiện, đấu tranh ngăn chặn kịp thời hoạt động của các đối tượng lợi dụng chính sách dân tộc, tôn giáo hoạt động vi phạm pháp luật. Thông qua các hình thức tuyên truyền, vận động già làng, trưởng bản, người có uy tín tham gia thực hiện các phong trào thi đua yêu nước đã xuất hiện ngày càng nhiều cá nhân tiêu biểu, các mô hình hay như: “Bản, làng văn hóa”, “Bản làng an toàn”, "Khu dân cư không có tội phạm và tệ nạn xã hội”, "Cụm bản Việt- Lào an toàn về an ninh trật tự” và nhiều mô hình kinh tế- xã hội tiêu biểu khác. Trên lĩnh vực tham gia phát triển kinh tế, thời gian qua, các già làng, trưởng bản, người có uy tín đã tích cực vận động gia đình, người thân, nhân dân hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước do các cấp, các ngành phát động. Nhiều già làng, trưởng bản, người có uy tín như Hồ Văn Ngọc, Hồ Văn Đơ ở xã Hướng Việt; Hồ Lua, Pả Đua ở xã A Dơi; Hồ Văn Xuân, Hồ Pả Liếp ở Hướng Phùng… đã đi đầu áp dụng khoa học- kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt, đầu tư xây dựng các mô hình phát triển sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, trở thành tấm gương cho bà con dân bản học tập và làm theo. Bên cạnh đó, già làng, trưởng bản, người có uy tín còn vận động bà con dòng tộc, họ hàng và người thân đóng góp thêm tiền của, vật liệu, ngày công trị giá hàng trăm triệu đồng để hỗ trợ hộ nghèo làm nhà ở, góp phần xóa hộ đói, giảm hộ nghèo trên địa bàn huyện từ 31% năm 2008 xuống còn 21% cuối năm 2012, bình quân mỗi năm có 2-3% hộ thoát nghèo.. Hưởng ứng thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” do Ủy ban Trung ương MTTQVN phát động, nhiều khu dân cư già làng, trưởng bản, người có uy tín đã tích cực tham gia xây dựng hương ước, quy ước của làng, bản văn hóa; tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, trong quan hệ ứng xử, giữ gìn vệ sinh môi trường… Tính đến cuối năm 2012, toàn huyện Hướng Hóa đã phát động xây dựng 301 làng, đơn vị văn hóa, trong đó có 244 làng, đơn vị đã được công nhận đạt danh hiệu văn hóa, chiếm 78,4%. Có 15.000/17.000 hộ gia đình đăng ký phát động xây dựng gia đình văn hóa, trong đó có 13.000 hộ được công nhận gia đình văn hóa, đạt 75%. Già làng, trưởng bản còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục con cháu chăm ngoan, học giỏi, nhờ đó, nhiều khu dân cư có phong trào học tập phát triển mạnh như: thôn Kỳ Nơi, Ra Hang của xã A Túc; thôn Chênh Vênh, Cợp của xã Hướng Phùng, thôn Loa, Măng Song của xã Pa Tầng…, qua đó nâng cao nhận thức về chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, qua 5 năm từ 2008-2013, đã có 351 già làng, trưởng bản, người có uy tín phối hợp với lực lượng Công an, các đồn Biên phòng, Mặt trận và các đoàn thể tổ chức 654 điểm họp dân để vận động nhân dân phát hiện, phòng ngừa, đấu tranh tội phạm và các hành vi trái pháp luật, góp phần cung cấp cho lực lượng chức năng hàng ngàn nguồn tin có giá trị, kịp thời xử lý có hiệu quả các vụ vi phạm pháp luật ở địa phương cơ sở. Cùng với tuyên truyền vận động nhân dân đấu tranh phòng chống tội phạm, các già làng, trưởng bản luôn tích cực đi đầu trong cảm hóa, giáo dục người phạm tội tại gia đình và cộng đồng, cảm hóa thành công 329 người lầm lỗi tái hòa nhập cộng đồng. Đặc biệt, thông qua mô hình kết nghĩa bản- bản hai bên biên giới; cam kết tự quản đường biên cột mốc ở 13 xã, thị trấn dọc tuyến biên giới, các già làng, trưởng bản, người có uy tín đã làm nòng cốt trong việc vận động nhân dân tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, giữ gìn và phát huy truyền thống đoàn kết hữu nghị giữa hai dân tộc Việt- Lào anh em. Già làng, trưởng bản, người có uy tín vùng đồng bào dân tộc miền núi là những tấm gương tận tụy, gương mẫu, tích cực đi đầu thực hiện các chủ trưởng của Đảng, pháp luật Nhà nước; vận động, tập hợp, hướng dẫn con cháu và bà con dân bản tham gia phát triển kinh tế- xã hội, giữ vững quốc phòng- an ninh ở địa phương. Với vai trò trung tâm phối hợp tổ chức các hoạt động ở địa bàn dân cư, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong huyện đã phát huy được vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, đóng góp công sức xây dựng quê hương Hướng Hóa ngày càng phát triển giàu đẹp. MAI LÊ