Xây dựng cơ chế khuyến khích, bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng

(QT) - Công tác phòng chống tham nhũng là nhiệm vụ quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tham nhũng ngày càng diễn biến tinh vi, phức tạp, ở nhiều lĩnh vực, gây bức xúc trong xã hội, tiếp tục là thách thức lớn đối với sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước. Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều nghị quyết, chính sách, pháp luật về phòng chống tham nhũng; các cơ quan chức năng đã ra sức phòng chống, xử lý rất nhiều vụ việc nhưng tình hình tham nhũng vẫn chưa giảm. Trong phòng chống tham nhũng, một vấn đề quan trọng đặt ra, đó là cần phải có cơ chế để khuyến khích, bảo vệ những người đấu tranh chống tham nhũng, từ đó huy động được sức mạnh toàn dân phòng, chống tham nhũng. Nếu không bảo vệ được người tố cáo tham nhũng thì kết quả chống tham nhũng sẽ bị hạn chế rất nhiều.

Mới đây, tại Hội nghị lần thứ 10, BCH Đảng bộ tỉnh Quảng Trị khóa XV đã thảo luận để ban hành Kết luận “tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3, khóa X và Chương trình hành động của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”, đề ra nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới. Cùng với chủ trương lập lại Ban Nội chính Trung ương và địa phương để tham mưu việc lãnh đạo, chỉ đạo phòng chống tham nhũng, việc xây dựng được cơ chế khuyến khích, bảo vệ những người phát hiện, tố cáo và tích cực chống tham nhũng sẽ góp phần từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí; củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Thống kê trên địa bàn tỉnh Quảng Trị những năm qua cho thấy, quá trình thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, cơ quan kiểm tra các cấp đã kiểm tra, kết luận 40 tổ chức đảng và 270 đảng viên vi phạm, xử lý kỷ luật 21 tổ chức và 169 đảng viên. Riêng về vi phạm tham nhũng, lãng phí đã xử lý 21 đảng viên, trong đó 2 đảng viên bị khai trừ ra khỏi đảng do tham nhũng. Thanh tra nhà nước thực hiện 4 cuộc thanh tra có dấu hiệu tham nhũng, đã kiến nghị thu hồi 5,9 tỉ đồng và 45.000 m 2 đất lâm nghiệp; chuyển cơ quan điều tra 3 vụ liên quan đến 3 cuộc thanh tra. Trong công tác điều tra, truy tố, đã khởi tố điều tra 12 vụ/16 bị can về án tham nhũng, trong đó đề nghị truy tố 9 vụ/14 bị can…Tuy đã đạt được những kết quả nhất định trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, nhưng vẫn còn một số hạn chế, mà một trong những hạn chế đó là chưa có cơ chế bảo vệ người tố cáo tham nhũng, do đó số lượng cán bộ và nhân dân tham gia tố cáo tham nhũng, lãng phí còn rất ít. Tìm hiểu trong các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương cũng như của địa phương đều có đề cập đến vấn đề bảo vệ những người phát hiện tố cáo, đấu tranh chống tham nhũng, nhưng để đem lại hiệu quả thực tế, bảo vệ được người tố cáo tham nhũng cần phải cụ thể hóa vấn đề này bằng cơ chế, giải pháp cụ thể. Một vấn đề đáng quan tâm là thời gian qua có nhiều vụ tham nhũng được phát hiện không phải do các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng, hay việc tự kiểm tra, phát hiện của mỗi cơ quan, đơn vị mà là do những cán bộ, đảng viên, người dân phát hiện, tố cáo. Thông thường họ là những người trong cuộc, có trách nhiệm đối với tài sản công, trung thực, thẳng thắn tố cáo hành vi tham nhũng của người có trách nhiệm của chính cơ quan, doanh nghiệp, địa phương của mình. Nhờ sự phát hiện và tin báo, tố giác của họ mà các cơ quan chức năng mới có căn cứ vào cuộc để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật, các nhà báo mới có nguồn tin để đưa trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong thực tế những người đứng ra tố cáo hành vi tham nhũng gặp phải rủi ro rất lớn, có trường hợp chưa được bảo vệ an toàn, nếu không có cơ chế bảo vệ thì họ phải đối mặt với tình trạng trù dập của đối tượng tham nhũng, chịu áp lực rất lớn trong đời sống hàng ngày. Như chúng ta đều biết hành vi tham nhũng chỉ xảy ra với những người có chức quyền, có quan hệ rộng rãi, trong khi người tố cáo không có gì trong tay ngoài tấm lòng trong sáng, trung thực; khi việc tố cáo không thành đôi khi lại bị trù dập, đời sống bất an, như người ta hay nói “đấu tranh” thì biết “tránh đâu”. Ngay cả Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trong một buổi tiếp xúc cử tri gần đây cũng đã nói có sự “trù úm” rất lớn của những đối tượng tham nhũng. Thực tế hiện nay có trường hợp cán bộ, đảng viên, người dân biết rõ những hành vi tham nhũng ở địa phương, đơn vị của mình, nhưng do chưa có cơ chế bảo đảm sự an toàn nên họ còn ngần ngại tố cáo, có người rơi vào tình cảnh vô cảm trước những hành vi tham nhũng. Vì vậy việc đề ra cơ chế, chính sách cụ thể để khuyến khích, bảo vệ những người tham gia chống tham nhũng và thực hiện trong thực tế có tác dụng khuyến khích mọi người dân, cán bộ, đảng viên tích cực chống tham nhũng. Bên cạnh việc bảo vệ người tố cáo thì đồng thời phải xử lý nghiêm đối tượng tham nhũng. Trong ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí cũng cần phải có quy định cụ thể việc công khai, minh bạch hóa thông tin các hoạt động quản lý nhà nước, quản lý tài chính, tài nguyên môi trường, tài sản công…một cách rõ ràng để loại bỏ “mảnh đất” dung dưỡng tham nhũng, lãng phí. Điều này sẽ giúp cho các đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội có điều kiện để giám sát hoạt động của các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước. Mặt khác cũng cần có cơ chế giám sát đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có chức năng phòng chống tham nhũng. Nếu người có chức trách bảo vệ pháp luật, phòng chống tham nhũng suy thoái đạo đức, lơ là trách nhiệm công vụ thì sẽ dẫn đến tiêu cực, các hành vi tham nhũng được che chắn, bảo vệ, việc áp dụng pháp luật không nghiêm; đối tượng tham nhũng không bị xử lý theo pháp luật, từ đó làm xói mòn niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự nghiêm minh của pháp luật… Mới đây, tại Hội nghị lần thứ 10, BCH Đảng bộ tỉnh Quảng Trị khóa XV đã thảo luận để ban hành Kết luận “tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3, khóa X và Chương trình hành động của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí”, đề ra nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới. Cùng với chủ trương lập lại Ban Nội chính Trung ương và địa phương để tham mưu việc lãnh đạo, chỉ đạo phòng chống tham nhũng, việc xây dựng được cơ chế khuyến khích, bảo vệ những người phát hiện, tố cáo và tích cực chống tham nhũng sẽ góp phần từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí; củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. PHƯƠNG MINH