Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam xác định: Khe Hó là điểm khởi đầu của đường Trường Sơn

(QT) - Theo đề nghị của Trung tâm Bảo tồn Di tích & Danh thắng tỉnh Quảng Trị và căn cứ các tài liệu đã được công bố của Tổng cục Hậu cần, vừa qua Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam xác định: Khe Hó là điểm khởi đầu - nơi xuất phát của tuyến giao liên - gùi thồ, chi viện cho chiến trường miền Nam do “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” đảm nhiệm. Tại Công văn số 413/VLS-KCCM ngày 02/12/2010, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cho rằng, đường Hồ Chí Minh - đường Trường Sơn được hình thành từ tháng 5/1959 với cái tên khai sinh là “Đường dây 559” để đảm đương một nhiệm vụ hết sức quan trọng vừa là một tuyến vận tải chiến lược, vừa là một hướng chiến trường của các chiến trường, vừa là một căn cứ chiến lược của ta và hai nước bạn Lào và Campuchia. Thượng tá Võ Bẩm, là người nhận lệnh của Quân ủy Trung ương và Bộ Tổng Tư lệnh giao cho nhiệm vụ thành lập tiểu đoàn vận tải đặc biệt đầu tiên của bộ đội Trường Sơn. Đó là tiểu đoàn 301 gồm 440 cán bộ và chiến sỹ được tuyển chọn từ Sư đoàn bộ binh 305 do ông Chu Đăng Chữ làm Tiểu đoàn trưởng và ông Nguyễn Danh làm Chính trị viên. Vị trí tập kết của Tiểu đoàn đặt tại Khe Hó, một địa điểm ở phía tây nông trường Quyết Thắng thuộc khu vực giới tuyến Vĩnh Linh, nằm giấu kín trong một khu rừng rậm, cách đường 15A khoảng 3km theo đường chim bay. Đây là chỉ huy sở đầu tiên, là căn cứ xuất phát của Tiểu đoàn 301 vượt sông Bến Hải đi trinh sát xoi đường bí mật ở bờ Nam. Cùng với sự phát triển của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, qua 16 năm hoạt động (1959 - 1975), tuyến đường chi viện chiến lược Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh không ngừng lớn mạnh. Từ chỗ chỉ có vài trăm người làm nhiệm vụ gùi thồ là chính, vận chuyển chi viện chiến trường, Đoàn 559 đã trở thành một binh chủng hợp thành với hàng vạn người, hàng nghìn xe ô tô các loại, tổ chức thành nhiều sư đoàn, trung đoàn, binh trạm... xây dựng tuyến vận chuyển chiến lược mang tên Bác Hồ vĩ đại, nối liền các chiến trường, hình thành một mạng đường bộ, đường ống, đường sông tương đối hoàn chỉnh với tổng chiều dài gần 20.000km. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta, tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh là một trong những nhân tố quan trọng góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại mùa xuân 1975 lịch sử. Quyết tâm tổ chức thực hiện thành công tuyến đường chi viện chiến lược của Đảng ta là hoàn toàn đúng đắn và sáng tạo. Sự nhìn nhận thỏa đáng về vai trò, vị trí, ý nghĩa của Khe Hó - điểm xuất phát đầu tiên, km 0 của tuyến giao liên - gùi thồ, chi viện cho chiến trường miền Nam do “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” đảm nhiệm là hết sức quan trọng, góp phần tôn vinh chiến thắng vĩ đại của dân tộc và giáo dục sâu sắc truyền thống, đạo lý đối với các thế hệ mai sau. T.B