Tản mạn đầu năm học mới

Cách đây mấy ngày, trong chuyến đi tìm hiểu hoạt động trước khai giảng ở một trường vùng sâu , tôi được chứng kiến một buổi tập nghi thức của các em học sinh . Khoảng 500 em đầu đội mũ calô, đồng phục học đường đi đều “1 - 2 – 1” suốt cả ngày dưới trời “nắng tháng tám rám trái bưởi”. Đi lại nhiều vòng quanh sân trường đầy cát và bụi, mồ hôi trên gương mặt các em nhễ nhãi... Nhìn học sinh vừa bé vừa gầy, một cô giáo thốt lên xuýt xoa: "Thương các em quá!". Các thầy các cô vì muốn các em được giáo dục toàn diện cả tinh thần lẫn thể chất, cả tri thức văn hóa lẫn lễ tiết tác phong và vì thương các em nên buộc các em tập tành để rèn luyện. Đúng thế. Nhưng nếu thầy cô còn biết xót các em thì sẽ không để các em “1 -2 - 1” suốt cả mấy ngày dưới cái nắng chang chang như thế mà trong số học sinh đó có em buổi sáng chưa kịp ăn gì .

Học sinh trường PTTH chuyên Lê Quý Đôn chào đón năm học mới - Ảnh: Thành Dũng

Trong tiếng Việt có nhiều cặp từ đồng nghĩa. Thương và xót là một cặp từ như thế . Mẹ cha “thương con cho roi cho vọt” nhưng nếu biết xót con thì sẽ không đánh con quá đau. Con thương cha mẹ, con chăm chỉ học hành đạt kết quả cao cho cha mẹ vui lòng. Nhưng nếu con biết xót thì con sẽ không ngồi yên học và co chân lên cho mẹ quét nhà. Con thương cha mẹ con sẽ học thật nhiều, thật đều, thật chăm nhưng con biết xót con sẽ học thật nhanh, thật tập trung, thật chú ý để dành thời gian giúp mẹ quét nhà, thổi cơm hay cho lợn ăn thay mẹ sau một ngày mệt nhoài vì công việc. Thương có thể mang bằng đôi cánh và bay lên cao đậu lung linh trên cành lý thuyết, xót là sà đôi cánh xuống gần gũi, chăm chút và quan tâm tới từng thân phận cụ thể, kể cả từng thân phận con ong cái kiến nhỏ nhoi dễ bị khuất lấp. Thương làm cho con người ta cao cả. Xót khiến người ta từ ái bao dung và xa lạ với điều ác trong từng hành vi, cử chỉ... Năm học 2008 - 2009 là năm học xây dựng “trường học thân thiện - học sinh tích cực”. Thân thiện với cộng đồng, với thiên nhiên, với môi trường; thân thiện với thầy cô, bạn bè; tự tin trong học tập, tự rèn luyện kỹ năng sống, hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh. Để có được những cử chỉ thân thiện và hành vi tích cực ấy, trong mỗi học sinh cần tích lũy lòng yêu thương cho mình, biết xót xa trước mỗi niềm đau và không vô cảm trước cái xấu, cái ác... Lê Quang Thẹ