Cô bé mù và giải thưởng quốc tế

Trời đã vào cuối thu, những ngọn heo may dè dặt bắt đầu lướt qua từng kẽ lá. "Một mùa đông nữa lại đến, mùa đông thứ sáu mình được ở dưới mái nhà chung này, và là mùa đông thứ ba hai chị em được đoàn tụ", Cúc thầm nhủ. Chữ Braille đã thực sự làm thay đổi cuộc đời Cúc, của em Cúc, giờ đây hai chị em Cúc đang dần dần tiến đến gần hơn với một cuộc sống mới, một tương lai tươi sáng đang chờ đón hai chị em. "Con muốn đi học như các bạn mẹ ơi!" "Chưa một lần được thấy mặt cha, chưa một lần, chưa một lần thấy mẹ..." cứ mỗi khi nghe các bạn tập văn nghệ, giọng ca buồn cất lên từ tận đáy lòng, Cúc phải kìm nén để những giọt nước mắt chảy ngược vào tim.

Hồ Thị Cúc dạy em học chữ Braille

Cất tiếng khóc chào đời vào một ngày cuối đông năm 1993, em Hồ Thị Cúc dân tộc Pa Cô ở bản A Máy, A Xing, Hướng Hóa cũng có ba, có mẹ như bao trẻ thơ khác. Tuy chưa một lần được nhìn thấy mặt cha mẹ nhưng dưới mái nhà sàn nghèo ở bản A Máy, chị em Cúc cũng đã có những tháng ngày hạnh phúc bên mái ấm gia đình. Cách đây 6 năm, một căn bệnh hiểm nghèo đã vĩnh viễn cướp đi cha rồi mẹ Cúc, để lại trên đời hai đứa trẻ mồ côi mù lòa (Cúc vừa lên 9 còn em trai Cúc là Hồ Văn Kim vừa tròn 2 tuổi). Tuổi thơ bất hạnh của hai chị em cứ thế trôi qua trong sự đùm bọc, giúp đỡ của bà con bản làng. Thấy hai đứa trẻ mù côi cút, gia đình ông Hồ Văn Khưm cùng bản đã nhận hai chị em về nuôi. Từ ngày ấy, lần thứ hai trong đời, chị em Cúc sớm tối được gọi hai tiếng mẹ cha. Nhà cha mẹ nuôi Cúc cũng nghèo, nghèo nhất nhì của bản A Máy. Hai nương ngô, một nương lúa trên đồi vừa đủ miếng ăn cho cả gia đình, những khi ngô lúa được mùa, bà Hồ Thị Mới (mẹ nuôi Cúc) mới gùi ra chợ bán kiếm tiền sắm chiếc áo mới cho các con. Cái tuổi thơ ngây của hai chị em Cúc lúc nào cũng nghĩ mọi người như mình, nhìn mặt người là màu đen, tất cả đều màu đen. Đến một ngày, chắc là dịp tựu trường, nghe các bạn trong bản cứ í ới rủ nhau đi học, Cúc thầm nhủ: " Tại sao mình không được đi học nhỉ? Chẳng lẽ ba mẹ nuôi không thương mình sao?". "Con muốn đi học như các bạn mẹ ơi!"- Cúc giục mẹ hàng ngày. Cúc thực sự không hiểu, cứ mỗi lần đòi đi học như các bạn thì cả ba mẹ nuôi em đều im lặng. Cho đến một lần, những gì mà Cúc cho là "bình thường" trong cuộc sống xung quanh chợt vỡ òa khi ba mẹ nuôi an ủi: "Hai chị em con đều mù cả nên không thể đi học như các bạn được". Từ lúc ấy, Cúc mới nhận ra một điều là hai chị em Cúc "không bình thường", Cúc thực sự vẫn không thể hình dung được mình khác gì với mọi người ? "Mù" là như thế nào mà không đi học được? Đi học như các bạn trở thành khát khao cháy bỏng trong tâm hồn cô bé mù lòa, Cúc muốn được khám phá ra một thứ gì khác ngoài thứ bóng tối mà hai chị em Cúc vẫn thấy hàng ngày. Cứ chiều đến, hai chị em thường dắt nhau mò mẫm ra ngõ đón ba mẹ đi làm rẫy về. Trong một dịp vào bản công tác, hai bác ở Hội Người mù huyện Hướng Hóa đã tình cờ thấy chị em Cúc trước ngõ, cảm động trước ước mơ của một cháu mù lòa, Hội Người mù huyện Hướng Hóa quyết định đưa hai chị em về tỉnh học, vì hơn em 6 tuổi nên Cúc được đi học trước. Đầu năm 2003, Cúc được đưa về Hội người mù tỉnh Quảng Trị. Lần đầu tiên được về thị xã, một không khí rộn ràng, nhộn nhịp khác hoàn toàn với bản làng Cúc, phải xa nhà, xa em, nơi đây có rất nhiều người lạ, đến tiếng nói Cúc cũng chưa hề quen nên em chợt thấy buồn. Được các cô dìu dắt, sự gần gũi của bạn bè giúp Cúc dần quen với cuộc sống tập thể, em được học lớp phục hồi chức năng, được các cô dạy tiếng Việt. Sau một thời gian, Cúc đã hiểu được tiếng của mọi người xung quanh, hòa nhập với cuộc sống mới, rồi em dần nhận ra những âm thanh xe máy, ô tô, tiếng người qua lại... Cái điều mà Cúc hằng ước ao rồi một ngày cũng thành hiện thực với em, sau một năm về Tỉnh Hội em được vào lớp 1 tiền hòa nhập, niềm vui của cô bé cũng được nhân lên nhiều lần khi em được đi mổ mắt, tuy không nhìn rõ nhưng giờ đây ít nhất Cúc cũng phân biệt được mọi người xung quanh. Cái chữ mà Cúc học là những chấm nhỏ li ti, rồi cái bút (dùi), cái bảng, con cắm, bảng cắm (dụng cụ để viết chữ Braille)... dần trở nên quen thuộc với em. Cúc cũng nhận ra rằng mình mù nên phải học một thứ chữ riêng, nếu các bạn sáng đôi mắt có thể viết chữ trên giấy, đọc bằng mắt thì với những người mù như Cúc, nét chữ chỉ được sờ bằng tay. Ngày ngày, ngoài buổi học chữ trên lớp, Cúc luôn gần gũi các bạn và cô giáo để trau dồi thêm vốn tiếng Việt của mình. Được đi học vốn là niềm đam mê từ lúc chưa đến trường nên Cúc học rất chăm chỉ, thời gian đầu còn bỡ ngỡ với cách học chữ nổi nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, được sự chăm chút dạy dỗ nhiệt tình của cô giáo, Cúc đã tự tin vươn lên trong học tập, trở thành một trong những học sinh khá của lớp. Sau khi học xong các lớp tiền hòa nhập, Cúc được chuyển thẳng vào trường Tiểu học Nguyễn Tất Thành để học chung với những bạn sáng mắt. Có lẽ đây là giai đoạn khó khăn nhất đối với Cúc, phương pháp dạy của cô giáo cũng hoàn toàn mới lạ với em. Vẫn biết là khó nhưng Cúc không còn cách lựa chọn nào khác hơn là phải cố gắng thật nhiều trong học tập. Vì không nhìn rõ những gì cô giáo viết trên bảng nên Cúc chỉ tập trung để nghe và cố nhớ những gì cô giáo giảng, chỗ nào không nghe rõ thì giờ ra chơi hỏi lại cô giáo. Đối với những bài kiểm tra hay bài thi của Cúc, nhà trường đều có cách chấm điểm riêng: Khi Cúc làm bài xong, em sẽ đọc to bài của mình cũng như cách giải và đáp số của bài toán cho cô giáo nghe sau đó chấm điểm. Thấm thoắt cũng đã 6 năm Cúc gắn bó với Hội Người mù của tỉnh, giờ em đã bước vào lớp 6. Những chấm nhỏ li ti ngày nào còn quá xa lạ và khó khăn thì bây giờ đã trở nên quen thuộc với Cúc, nơi để em có thể gửi gắm những ước mơ của mình vào tương lai. Ước mơ nhỏ bé và giải thưởng quốc tế

Niềm hạnh phúc của Cúc ở “Mái nhà chung”

Được lớn lên cùng các bạn khuyết tật về mắt, hàng ngày được học chữ từ những chấm nhỏ li ti, hết ngạc nhiên này đến bất ngờ khác liên tiếp đến với cô bé Pa Cô này. Những chấm nhỏ li ti tưởng như vô tri vô giác lại có thể tạo thành chữ để em học hàng ngày, người giáo viên tận tình dạy em những buổi đầu hòa nhập cũng bị mù đôi mắt như Cúc. Mỗi lần được cô ân cần dạy bảo, chăm sóc, Cúc luôn tưởng tượng cô giáo chính là cô tiên trong câu chuyện cổ tích mà mẹ em từng kể. " Người mù mà cũng làm cô giáo được sao?", Cúc thắc mắc, cũng kể từ ngày đó, giấc mơ làm cô giáo dạy chữ cho những em có cùng cảnh ngộ bắt đầu hình thành và dần lớn lên trong em. "Cứ nghĩ đến được làm cô giáo, em thích lắm! Nghe cô giáo bảo học thật giỏi mới làm được cô giáo nên em phải cố gắng học thật giỏi", Cúc tâm sự. Cái suy nghĩ ngây thơ ngày nào rằng " mọi người cũng như chị em Cúc" không còn nữa, Cúc đã biết mình mù nhưng giờ đây, các bạn đồng tật của em, chị em Cúc đã được nhìn thấy ánh sáng, một thứ ánh sáng diệu kỳ từ trong trái tim, thứ ánh sáng mà chữ Braille đem lại. Đầu năm 2006, em ruột của Cúc là Hồ Văn Kim cũng được về đây học chữ (Kim đang học lớp 2 tiền hòa nhập), chị em đoàn tụ là niềm vui vô bờ của Cúc. Cuộc sống của chị em Cúc thật tươi đẹp bởi những tháng ngày vui vẻ học tập, được sống dưới mái nhà chung là "Lớp học tình thương của Hội người mù tỉnh Quảng Trị". Và hơn thế nữa, ước mơ nhỏ bé của Cúc ngày nào giờ đang được chắp thêm đôi cánh để bay cao hơn, xa hơn, em được học tập vui chơi với các bạn sáng mắt, đó là những ngôi trường có lẽ là rộng lắm vì đã mấy lần Cúc được cô giáo chủ nhiệm dẫn đi dạo mỏi cả chân. Những người mà trước đây xa lạ với em thì giờ đây trở nên gần gũi, thân quen, luôn vỗ về, động viên em như những người thân yêu ruột thịt. Nhân dịp kỷ niệm 200 năm ngày sinh của Luis Braille- người phát minh ra chữ nổi dành riêng cho người mù, Hội Người mù thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương phát động cuộc thi viết chữ Braille Onkyo lần thứ 6. Cúc đã mạnh dạn viết bài tham gia cuộc thi này và vinh dự đạt giải nhì thế giới. Ngày biết tin Cúc đạt giải, cả " Mái nhà chung" vui lắm, cô giáo, bạn bè đều đến chúc mừng em. Riêng Cúc thì thực sự bất ngờ: "Nghe có cuộc thi dành riêng cho những người mù như mình nên em mạnh dạn tham gia, em chỉ viết về những điều có thực của cuộc đời em, những gì mà chữ Braille đã và sẽ mang lại với em nhưng không ngờ đạt giải, em vui quá!". Trong bài tham dự cuộc thi của em, có đoạn viết: " Cuộc sống thật đẹp biết bao phải không những người đồng tật của tôi! Bởi tôi nghĩ rằng cái đẹp của người khuyết tật nói chung, và của người mù nói riêng nằm ở sự nỗ lực vươn lên, vượt qua nghịch cảnh và thể hiện trong chiều sâu tâm hồn. Khi biết biến điểm yếu thành điểm mạnh, chúng ta sẽ tìm ra hạnh phúc, tìm ra ánh sáng...Tôi mất đi đôi mắt nhưng vẫn còn một trái tim!" Chia tay với cô bé mù người Pa Cô hiếu học, những thổ lộ của em lúc chia tay như vẫn còn văng vẳng bên tai chúng tôi: "Trước đây, khi chưa được học cái chữ, xung quanh em ngày cũng như đêm chỉ một màu đen. Giờ được học cái chữ rồi, em có thể cảm nhận được sự tươi đẹp của cuộc sống, em sẽ trở thành cô giáo để đem "ánh sáng" đến với những người mù như em". Bài, ảnh: Lệ Như