Những điều cần biết về vắc xin ComBe five

(QT) - Hiện nay ngành Y tế đang triển khai tiêm vắc xin ComBE Five trên địa bàn toàn tỉnh, tuy nhiên, nhiều thông tin về vắc xin này gây phản ứng sau tiêm chủng làm không ít bà mẹ có con trong độ tuổi tiêm vắc xin hoang mang, lo lắng. Trước vấn đề này, chúng tôi có cuộc trao đổi với thạc sĩ, bác sĩ NGUYỄN QUANG HẢI, Trưởng Khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh.

- Thưa bác sĩ! Đề nghị xin bác sĩ cho biết rõ hơn về vắc xin ComBE Five?

- Vắc xin ComBE Five là vắc xin phối hợp “5 trong 1” DPT-VGB-Hib bao gồm giải độc tố vi khuẩn bạch hầu, uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt, kháng nguyên vi rút viêm gan B và kháng nguyên vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b. Vắc xin ComBE Five do Công ty Biological E, Ấn Độ sản xuất, đạt tiêu chuẩn tiền thẩm định của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ năm 2012. Tính tới nay hơn 400 triệu liều vắc xin ComBE Five đã được sử dụng ở 43 quốc gia.

Vắc xin ComBE Five đã thử nghiệm lâm sàng ở Việt Nam và được chứng minh là an toàn. Vắc xin được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tháng 5 năm 2017. Lịch tiêm vắc xin ComBE Five trong tiêm chủng mở rộng cho trẻ dưới 1 tuổi vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib.

- Vậy vắc xin ComBE Five có gì khác với Quinvaxem về thành phần, hiệu quả và tính an toàn, thưa bác sĩ?

- Vắc xin ComBE Five là vắc xin phối hợp có thành phần tương đương như vắc xin Quinvaxem gồm 5 thành phần đó là giải độc tố vi khuẩn bạch hầu, giải độc tố vi khuẩn uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt (toàn tế bào), kháng nguyên bề mặt vi rút viêm gan B và kháng nguyên vỏ vi khuẩn Hib. Vắc xin có tác dụng phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib giống như vắc xin Quinvaxem. Vắc xin ComBE Five có thành phần ho gà toàn tế bào vì vậy tính an toàn và hiệu quả của vắc xin ComBE Five tương tự như các vắc xin DPT-VGBHib có thành phần ho gà toàn tế bào và tương tự như vắc xin Quinvaxem.

Như vậy vắc xin ComBE Five hay vắc xin Quinvaxem thì tính an toàn đã được Bộ Y tế Việt Nam thí nghiệm cũng như triển khai trên quy mô nhỏ với mức an toàn tương đương hoặc thấp hơn so với khuyến cáo của nhà sản xuất, cũng như Tổ chức Y tế thế giới.

Trẻ được tiêm chủng để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm . Ảnh: T.H

- Bác sĩ cho biết tại sao phải chuyển đổi sử dụng vắc xin ComBE Five thay thế vắc xin Quinvaxem?

- Việc sử dụng vắc xin 5 trong 1 hay các vắc xin có thành phần kháng nguyên (DPT-VGB-Hib) để tiêm 1 mũi phòng cho trẻ là điều cần thiết. Từ năm 2011, Bộ Y tế đã triển khai vắc xin Quinvaxem, tuy nhiên loại vắc xin này đến năm 2017 do công ty Berna Biotech, Hàn Quốc ngừng sản xuất. Hiện nguồn vắc xin này sử dụng đến tháng 10/2018. Việc sử dụng vắc xin nhiều thành phần trên 1 mũi tiêm để hạn chế sự đi lại của trẻ cũng như hạn chế mũi tiêm cho trẻ là hết sức cần thiết. Chính vì vậy, Bộ Y tế đã có kế hoạch chuyển đổi sử dụng vắc xin Quinvaxem bằng loại vắc xin phối hợp 5 trong 1 tương tự về thành phần và hiệu quả phòng bệnh. Vắc xin phối hợp 5 trong 1 được lựa chọn để thay thế vắc xin Quinvaxem có tên thương mại là vắc xin ComBE Five.

- Thưa bác sĩ, khi trẻ đã được tiêm 1 hoặc 2 mũi vắc xin Quinvaxem thì sẽ được tiêm vắc xin ComBE Five tiếp theo như thế nào?

- Lịch tiêm chủng 3 mũi vắc xin DPT-VGB-Hib áp dụng cho khi trẻ 2, 3 và 4 tháng tuổi. Nếu trẻ đã tiêm 1 hoặc 2 liều vắc xin Quinvaxem thì sẽ tiêm mũi tiếp theo với vắc xin ComBE Five mà không cần phải tiêm lại từ mũi đầu. Lưu ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng.

Lịch tiêm chủng 3 mũi vắc xin ComBE Five là 2, 3 và 4 tháng tuổi. Nếu liều vắc xin ComBE Five nào bị bỏ lỡ hoặc tiêm muộn thì cần được tiêm sớm vào thời gian sau đó mà không cần phải tiêm lại từ mũi đầu. Lưu ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng.

- Để đảm bảo an toàn tiêm chủng, đề nghị bác sĩ đưa ra khuyến cáo đối với các bậc cha mẹ khi đưa con đi tiêm chủng?

- Khi đưa trẻ đi tiêm chủng cần mang theo phiếu/sổ tiêm chủng cá nhân trình báo cho cán bộ y tế. Chủ động thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như đang ốm, sốt, tiền sử dị ứng hay phản ứng mạnh với những lần tiêm chủng trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, sưng đau lan rộng tại vị trí tiêm hoặc có bất thường gì khác thì chủ động đề nghị cán bộ y tế thăm khám cho trẻ đầy đủ, cẩn thận và tư vấn cho người nhà biết vắc xin tiêm lần này có những phản ứng có thể gặp và cách theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng. Đưa trẻ đến điểm tiêm chủng theo đúng thời gian, địa điểm đã được thông báo để đảm bảo điểm tiêm chủng không quá đông và cán bộ y tế thuận tiện thực hành tiêm chủng an toàn.

Việc tiêm chủng nói riêng hay tất cả việc tiêm loại vắc xin khác, khi tiếp xúc với 1 thành phần kháng nguyên vào cơ thể thì phản ứng sau tiêm chủng có thể xảy ra bất cứ trường hợp nào. Để phát hiện và xử lí kịp thời, đề nghị các bậc cha mẹ thực hiện một số nội dung sau:

Tuân thủ hướng dẫn của nhân viên y tế tổ chức tại buổi tiêm. Sau khi tiêm chủng trẻ cần phải ở lại 30 phút tại điểm tiêm chủng để được cán bộ y tế theo dõi và kịp thời xử trí nếu có những phản ứng bất thường xảy ra.

Khi trẻ về nhà, theo dõi trẻ thường xuyên tại nhà trong vòng 24 giờ đến 72 giờ để phát hiện những phản ứng bất thường sau khi tiêm chủng để xử lí kịp thời.

Hướng dẫn cách theo dõi có thể theo dõi chế độ toàn thân như trẻ có sốt không, nhìn màu sắc da xem trẻ có phát ban hay không, nhìn trẻ có hồng hào hay không, trẻ có chơi thoải mái hay không... Có thể có những dấu hiệu phát hiện sau khi tiêm như trẻ sốt thì kẹp nhiệt để biết, những phản ứng tại chỗ tiêm như đau, sưng, đỏ... các bà mẹ cần chú ý đến trẻ hơn, cho trẻ bú nhiều hơn, cho bú khi trẻ thức, theo dõi nhiệt độ, không đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm.

Cần đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc các cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao (>39o C), co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, bú kém, bỏ bú, khó thở, tím tái, li bì, phát ban.... hoặc khi phản ứng thông thường kéo dài trên 1 ngày.

Nếu cha mẹ không yên tâm về những phản ứng của con sau khi tiêm chủng có thể trực tiếp đến gặp cán bộ y tế để được tư vấn cách theo dõi và chăm sóc trẻ.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Phan Thanh Hải (thực hiện)