Bom mìn và sản phẩm du lịch

(QT) - Thời gian qua, câu chuyện bom mìn ở Quảng Trị lại được giới truyền thông quan tâm. Không như những lần trước đây, mỗi lần đọc bản tin về bom mìn trên báo lại thon thót âu lo, bởi gắn liền với bom mìn luôn là những thương vong của người dân vô tội. Nhưng những câu chuyện bom mìn gần đây lại khác, nó có màu sắc của một câu chuyện lạc quan hơn, đấy là những tour du lịch khám phá …bom mìn. “Khám phá bom mìn” tất nhiên phải để trong ngoặc kép bởi với tour du lịch này, du khách hầu hết là các khách du lịch nước ngoài, nhất là những bạn trẻ ở những xứ sở thanh bình chưa bao giờ biết tới đạn bom, dù mỗi ngày họ có thể thấy cảnh tang thương trên truyền hình, thấy những căn nhà đổ nát trên dải Gaza, những cuộc di dân tránh nạn ở Ukraina, thấy đạn bom trong những bộ phim chiến tranh...nhưng chắc khó có thể “thực mục sở thị” những bom đạn ấy nổ ngay trước mặt mình. Vì thế, không chỉ là tò mò khám phá, tour du lịch này vừa có chút mạo hiểm, vừa giàu sự trải nghiệm, bởi nó là hiện trường với tất cả sự tàn phá của vật nổ chứ không hoàn toàn chỉ là những thước phim, cho dù là phim 3D hay 4D… Theo số liệu điều tra, Quảng Trị hiện có 391.500 héc ta đất đai trên tổng số 461.297 héc ta diện tích toàn tỉnh bị ô nhiễm bom mìn và vật liệu nổ. Với tốc độ rà phá như hiện nay, mỗi năm tỉnh sẽ làm sạch từ 2.300- 2.500 héc ta đất thì phải…165 năm nữa mới rà phá hết bom mìn trên địa bàn. Từ năm 1996, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên trong cả nước được tiếp nhận nguồn lực hỗ trợ của quốc tế trong hoạt động rà phá bom mìn nhân đạo. Chỉ tính từ năm 2008 đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 9.000 héc ta đất được rà phá bom mìn với hơn 150.000 vật liệu nổ được thu gom và tiêu hủy, tuy nhiên không phải ai cũng hình dung được những quả bom đạn ấy đã được tiêu hủy như thế nào, chưa nói gì đến việc mở tour đón khách. Với tour “du lịch bom mìn” này, đến nay đã có gần 80 tour được thực hiện và mặc dù chỉ là những đợt nổ với số lượng vật nổ hạn chế nhưng đã khiến cho các du khách đều thích thú, hơn thế, họ sẽ hiểu được thế nào là chiến tranh và thương vong, hy sinh mất mát, một khi hiểu được sự hy sinh mất mát, hậu quả của chiến tranh gây ra, hơn ai hết, họ sẽ là những người biết yêu hòa bình và bảo vệ hòa bình, biết làm gì để bom đạn không trút xuống trái đất này. Chúng tôi đã vài lần theo chân các đội rà phá bom mìn ra hiện trường và tham gia những cuộc hủy bom từ nhiều năm nay, nhưng rõ ràng câu chuyện thiết kế tour du lịch này lại mở ra một câu chuyện khác, không chỉ là trải nghiệm mà còn là sáng tạo. Không chỉ chứng kiến hủy bom, họ còn được tham quan nơi trưng bày chứng tích, gặp những nạn nhân bom mìn trong chiến tranh để từ đó có thể giúp đỡ những người này. Nhiều du khách, sau tour du lịch đặc biệt này, khi về nước đã kêu gọi bạn bè hỗ trợ các nạn nhân… Tôi nhớ trong một lần về với điểm hủy bom ở Hải Lăng, trên trảng cát mênh mông rộng hàng ngàn héc ta của thôn Diên Khánh thuộc xã Hải Dương, từ nhiều năm nay, đây là “điểm hẹn cuối tuần” của nhiều đơn vị thuộc các dự án quốc tế về rà phá bom mìn nhân đạo như Sodi, Renew, Peace Tree, C.P.I… đang hoạt động trên địa bàn Quảng Trị, chứng kiến một cuộc hủy bom với số lượng khá lớn, đặc biệt có những quả bom nặng hàng ngàn bảng Anh. Chắc không phải lúc nào cũng có cơ hội để tận mắt chứng kiến việc hủy những quả bom nặng hàng ngàn bảng Anh do Mỹ ném xuống Quảng Trị trong chiến tranh như vậy. Từ câu chuyện “du lịch bom mìn” mà Renew Quảng Trị đang phối hợp thực hiện với sự tài trợ của Quỹ viện trợ nhân dân Na Uy và Vietnam backpackers hostels, chúng tôi nghĩ nếu du khách được chứng kiến những cuộc hủy bom như cuộc hủy hàng tuần tại Hải Dương chắc chắn sẽ mang đến những cảm xúc ấn tượng hơn và có lẽ không chỉ là tour với những du khách tự tìm đến, cần mở rộng với những vị khách mời đặc biệt, những mạnh thường quân, những nhân vật của công chúng, từ họ, chúng ta sẽ có thêm các sứ giả uy tín để tuyên truyền cho các chương trình nhân đạo liên quan đến giải quyết hậu quả chiến tranh trên vùng đất Quảng Trị. LÊ ĐỨC DỤC