Tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn

Những năm gần đây, thiên tai diễn biến bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là của các địa phương và sự chủ động của người dân, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) đạt được nhiều kết quả quan trọng, thiệt hại do thiên tai năm 2021 thấp nhất trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, công tác PCTT&TKCN cũng còn những hạn chế, đặc biệt khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp; công tác chỉ đạo có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng; phương châm “bốn tại chỗ” chưa được quan tâm đầy đủ; khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu trước sự tàn phá của thiên tai; vẫn còn tình trạng bất cẩn, chủ quan dẫn tới những thiệt hại đáng tiếc về người trong bão, lũ; công tác khắc phục hậu quả thiên tai triển khai còn chậm, thiếu nguồn lực; vận hành liên hồ chứa còn bất cập… Đó là nhận định được đề cập trong Chỉ thị số 9/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác PCTT&TKCN vừa ban hành.

Từ đầu năm 2022 đến nay, thiên tai diễn biến bất thường. Đã xảy ra mưa lũ giữa mùa khô làm nhiều diện tích lúa bị hư hại ở các tỉnh miền Trung, trong đó có Quảng Trị. Qua những trận mưa lớn, sạt lở đất xảy ra ở khu vực miền núi phía Bắc, gây ngập ở nhiều đô thị; rồi động đất liên tiếp xảy ra ở tỉnh Kon Tum. Mới nửa đầu năm 2022 mà thời tiết diễn biến bất thường đã gióng lên sự cảnh báo thiên tai ngày càng khó lường do biến đổi khí hậu, nếu các địa phương không chủ động phòng, chống với những giải pháp dài hạn sẽ phải gánh chịu hậu quả thiệt hại nặng nề.

Để chủ động PCTT&TKCN, giảm thiệt hại về tính mạng, tài sản của Nhân dân và Nhà nước, các ngành, đơn vị, địa phương cần tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động, nâng cao hiệu quả PCTT&TKCN, xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên, liên tục cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Đồng thời, tạo cơ chế huy động nguồn lực ngoài ngân sách, xã hội hóa hoạt động PCTT&TKCN. Lồng ghép nội dung PCTT vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn ven biển. Đẩy mạnh phòng ngừa thiên tai, sự cố; tổ chức kiểm tra công tác chuẩn bị ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập; nâng cao năng lực chỉ đạo, chỉ huy PCTT&TKCN, đảm bảo đủ năng lực, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Chú trọng phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn.

Mặt khác, đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng ứng phó thiên tai, sự cố cho người dân phù hợp từng đối tượng; lồng ghép nội dung PCTT, ứng phó sự cố vào chương trình giảng dạy trong nhà trường và các sinh hoạt cộng đồng. Ưu tiên nguồn lực đầu tư cho PCTT&TKCN, đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư. Các ngành, địa phương chủ động bố trí nguồn vốn đầu tư cho công tác PCTT&TKCN. Tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị PCTT&TKCN trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác PCTT cấp tỉnh.

Hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn mới bền vững. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố đê điều, công trình PCTT đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm đê điều, hồ đập.

Tóm lại, để thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 09/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác PCTT&TKCN, cần chủ động rà soát, lồng ghép nội dung PCTT vào quy hoạch phát triển KT - XH, thực hiện kiểm soát an toàn thiên tai; điều chỉnh cơ cấu sản xuất phù hợp với khả năng, xu thế diễn biến thiên tai và điều kiện của từng địa phương. Nâng cao năng lực của toàn xã hội, nhất là của chính quyền các cấp, cộng đồng doanh nghiệp, người dân.

Chủ động ứng phó với mọi tình huống thiên tai trên cơ sở chuẩn bị sẵn sàng phương án ứng phó với các kịch bản có thể xảy ra, thường xuyên kiện toàn tổ chức bộ máy PCTT, bảo đảm tính chuyên nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động trên cơ sở ứng dụng mạnh mẽ khoa học kỹ thuật. Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với sự quan tâm của các cấp, ngành từ trung ương đến địa phương, công tác PCTT sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần đem lại sự bình an cho người dân, đóng góp vào việc giữ gìn thành quả phát triển của quê hương, đất nước.

Phương Minh