Chuyện “người vác tù và” ở làng Phương An

(QT) - Từ câu chuyện về hiệu quả công tác di dời mồ mả để giải phóng mặt bằng xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) trong những năm qua, chúng tôi tìm gặp ông Lê Văn Hiệt, ở làng Phương An, người được coi là có tiếng nói quan trọng góp phần vào thành công của xã, được bà con trìu mến gọi là “người vác tù và” ở làng Phương An. Ông Lê Văn Hiệt đã sắp sang tuổi 85, vóc dáng nhỏ bé, mái tóc đã bạc trắng nhưng vẫn còn rất nhanh nhẹn, tinh anh. Nghe có người hỏi chuyện làm dân vận, ông vui lắm. Ông kể, năm 2003, Đảng bộ xã Cam Nghĩa có chủ trương vận động bà con thực hiện di dời mồ mả ra khỏi làng đưa lên vùng quy hoạch nghĩa trang nhân dân xã để giải phóng mặt bằng. Lúc bấy giờ, ông Hiệt là Trưởng Ban điều hành làng văn hóa Phương An, nhiệm vụ đặt ra với ông là làm thế nào để tuyên truyền cho bà con hiểu và nghiêm túc thực hiện chủ trương của xã. Ông vẫn nhớ như in trong buổi họp dân đầu tiên để phổ biến việc này, sau khi ông đặt vấn đề, bà con chỉ nói một câu là khi nào ông Hiệt làm thì người làng Phương An sẽ nhất trí làm theo. Thời điểm đó gia đình ông vừa xây xong khu lăng mộ cho ông bà tổ tiên khá khang trang với tổng trị giá hơn 30 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Hiệt chia sẻ kinh nghiệm trong công tác dân vận

“Năm 2003 bỏ ngần ấy tiền để xây lăng mộ là lớn lắm, đây là sự đóng góp của họ hàng, con cháu trong gia đình với tâm nguyện báo hiếu ông bà tổ tiên. Vì vậy tôi cũng khá đau đầu khi đưa ra quyết định đập bỏ hoàn toàn một công trình vừa mới xây chưa được bao lâu như thế”, ông Hiệt nhớ lại. Nhưng nếu không gương mẫu đi đầu thực hiện thì những gì ông tuyên truyền, vận động bà con sẽ không tin, không làm theo. Nghĩ đã nói được thì phải làm được, ông bàn bạc với con cháu và thống nhất đập bỏ lăng mộ, di dời bốn ngôi mộ chính ra vùng quy hoạch nghĩa trang nhân dân, một ngôi mộ liệt sĩ vào nghĩa trang liệt sĩ của xã. Thấy ông Hiệt mạnh dạn đập bỏ lăng mộ mới xây di dời mồ mả vào đúng nơi quy định, người dân làng Phương An rất cảm động. Rồi người này bảo người kia, nhà nào cũng theo gương ông nghiêm túc thực hiện. Trong một thời gian ngắn, làng Phương An đã di dời hơn 300 ngôi mộ ra khỏi làng, chôn cất đúng khu quy hoạch của xã, giải phóng mặt bằng trả lại đất để thực hiện việc xây dựng nông thôn mới ở địa phương. “Hiện nay cả làng còn một số ít ngôi mộ chôn cất chưa đầy 5 năm thì chưa thực hiện di dời được, vì theo phong tục truyền thống của người làng thì mộ phần người mới mất chưa nên cải táng vội, còn lại những ngôi mộ chôn cất từ 5 năm trở về trước đều đã được bà con thực hiện di dời. Số còn lại này cũng sẽ sớm được bà con thực hiện di dời trong thời gian tới”, ông Hiệt cho biết thêm. Không chỉ có công trong việc vận động bà con di dời mồ mả giải phóng mặt bằng, ông Hiệt còn là tấm gương hòa giải của thôn xóm. Với lối sống mẫu mực, nuôi dạy con cái nên người, ông Hiệt được bà con chòm xóm tin tưởng yêu mến và luôn nghe theo những lời khuyên chí tình của ông. Chính vì vậy, giờ đây ở làng Phương An đã không còn những hủ tục, bà con nghiêm túc thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, việc cưới. Như trong việc tổ chức đám tang, người làng đã dần dần bỏ việc cúng, đốt vàng mã, rải vàng mã hay đội mũ rơm đi thụt lùi trong khi đưa tang. Đặc biệt, để chi phí tổ chức việc tang được tiết kiệm tối đa, tránh tốn kém cho gia chủ, người dân làng Phương An đã thực hiện tốt việc không thuê đội kèn thổi đám mà sử dụng băng đĩa mở nhạc hiếu. Để bỏ được những hủ tục như thế này, ông Hiệt có công không nhỏ trong việc vận động bà con thực hiện theo nếp sống mới. “Ở làng tôi giờ đây đám cưới cũng được tổ chức rất tiết kiệm văn minh, không còn cảnh phải tổ chức tiệc tùng bia rượu, hát nhạc sống đêm trước lễ cưới, nhà nào cũng tiết kiệm được một khoản chi phí không nhỏ, bà con chòm xóm vẫn vui vẻ đến chia vui cùng gia chủ, uống chén trà ăn bánh kẹo nhưng vẫn thấy ấm áp thân tình”, ông Hiệt vui vẻ chia sẻ. Khi tuổi đã cao, không còn tham gia các công việc của làng, ông Hiệt vẫn nhiệt tình giúp đỡ mỗi khi bà con cần đến ông, vẫn tham gia hội họp các hội, đoàn thể ở làng để chia sẻ kinh nghiệm trong công tác hòa giải, dân vận cho thế hệ sau. Năm 2015, ông vinh dự được chọn là đại biểu duy nhất của tỉnh tham dự hội nghị biể u dương điển hình dân vận khéo toàn quốc giai đoạn 2011 - 2015, được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen vì đã có thành tích trong phong trào thi đua dân vận khéo, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Bài, ảnh: THANH TRÚC