Lợn giảm giá và nhu cầu liên kết trong chăn nuôi

(QT) - Mặc dù dịch bệnh không xảy ra, thời tiết diễn biến thuận lợi, nhưng người chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn cứ lao đao vì giá các loại thịt hơi gia súc, gia cầm liên tục giảm mạnh, nhất là thịt lợn. Người chăn nuôi bỏ đàn vì thua lỗ. Trước tình hình này, Sở Nông nghiệp và PTNT cần có sự chỉ đạo chặt chẽ tình hình chăn nuôi, khuyến khích nông dân không nên bỏ đàn để tránh nguy cơ tăng giá quá mạnh và khan hiếm nguồn cung thực phẩm vào dịp cuối năm khi mà nhu cầu thực phẩm tăng cao nhất trong năm. Thịt giảm giá, nông dân giảm đàn Gia đình chị Nguyễn Thị Hảo ở thôn Hải Chữ, xã Trung Hải, huyện Gio Linh thường xuyên nuôi trong chuồng 40- 50 con lợn thịt và 2 con lợn nái. Cứ sau 4 tháng chị xuất chuồng 1 lứa lợn thịt lãi được khoảng 12- 16 triệu đồng. Thế nhưng đợt xuất chuồng lứa lợn vừa rồi 41 con chị lỗ mất 6 triệu đồng. Lao động vất vả lại phải lỗ vốn, chán nản, chị Hảo đang bỏ trống chuồng hơn 1 tháng nay chưa nuôi lại lợn thịt, chỉ nuôi 2 con lợn nái. Chị Hảo cho biết: “Những hộ nuôi tự túc được con giống và tận dụng được một phần phụ phẩm trong nông nghiệp phục vụ chăn nuôi thì có lãi chút đỉnh hoặc hòa vốn còn nếu đầu tư toàn bộ chi phí thì nuôi lợn đợt này lỗ nặng. Không biết giá lợn lúc nào mới lên lại chứ hiện giờ đầu tư nuôi tiếp thì rất khó xoay xở vốn liếng”.

Chăn nuôi lợn theo quy mô công nghiệp có hiệu quả hơn chăn nuôi nông hộ

Theo tính toán của người chăn nuôi, nuôi lợn hàng hóa thì để tăng trọng mỗi kilôgam lợn hơi phải tiêu tốn mất 2,5- 3 kg thức ăn công nghiệp (mỗi kilôgam thức ăn gia súc giá trung bình khoảng 12.000 đồng), tiền vắc xin tiêm phòng khoảng 15- 20 ngàn đồng/con, tiền lợn giống (mỗi con 6 kg khoảng 420- 480 ngàn đồng). Như vậy, giá thành mỗi kilôgam lợn hơi khoảng 41- 43 ngàn đồng. Nhưng hiện tại, nông dân chỉ xuất chuồng với giá lợn 38.000 đồng/ kg, lỗ ít nhất là 3.000 đồng/kg. Quy luật thị trường, thông thường khi sản phẩm giảm giá thì khó tiêu thụ. Lợn đến kỳ xuất chuồng nhưng khó gọi thương lái đến mua, càng nuôi càng lỗ nặng. Ông Tạ Phước, Phó Chủ tịch UBND xã Cam Thủy, huyện Cam Lộ cho biết: Nông dân trong xã gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ lợn, thương lái viện đủ lý do để ép giá người chăn nuôi nhưng họ cũng đành phải bán lỗ. Chăn nuôi thua lỗ nên hiện nay trên địa bàn xã Cam Thủy nhiều hộ giảm bớt số lượng nuôi, có hộ ngừng hẵn. Tổng đàn lợn của xã đến cuối tháng 6/2012 giảm hơn 30% số lượng so với tháng 3/2012, chỉ còn khoảng 1.400 con. Theo số liệu điều tra của Cục Thống kê tỉnh, đến 1/4/2012, tổng đàn lợn trên địa bàn toàn tỉnh là 229.764 con, giảm 3.475 con so với cùng kỳ năm ngoái, nếu tính đến hiện nay thì tổng đàn lợn giảm tiếp rất nhiều do người chăn nuôi giảm đàn. Từ tháng 3/2012 đến nay, trong khi giá lợn hơi giảm liên tục thì giá các loại thức ăn và các dịch vụ chăn nuôi không giảm đã gây rất nhiều khó khăn cho nông dân. Trong khi đó, những chính sách hỗ trợ phát triển chăn nuôi theo Quyết định 32/2009/QĐ-UBND ngày 15/12/2009 của UBND tỉnh Quảng Trị xem ra khó áp dụng có hiệu quả vào thực tiễn do nhiều quy định hỗ trợ đối với quy mô quá cao so với thực tế chăn nuôi tại Quảng Trị như mức hỗ trợ lợn giống ngoại chỉ áp dụng cho quy mô từ 50 con trở lên đối với trang trại và 10 con trở lên đối với hộ chăn nuôi. Một số danh mục được hỗ trợ nhưng khi cấp kinh phí về cho huyện, thị xã, thành phố không phân rõ nguồn vốn nên các địa phương không thực hiện hỗ trợ cho người chăn nuôi hoặc có thực hiện thì cũng chỉ ở mức quá ít ỏi. Tỉnh cũng chưa quan tâm nhiều đến các chính sách về đất đai, vay vốn ưu đãi, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ chăn nuôi… Ông Nguyễn Sinh Tung, Trưởng phòng Chăn nuôi, Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Phần lớn đều do người dân tự xoay xở lấy nên khi giá lên thì họ tái đàn dẫn đến nguồn cung thừa, khi giá giảm họ lại giảm đàn, bỏ đàn. Nếu tình trạng giảm đàn của người chăn nuôi hiện nay không khắc phục được trong thời gian tới thì cuối năm có thể khan hiếm nguồn cung, giá thịt lợn trên thị trường lại tăng cao. Người chăn nuôi cứ luẩn quẩn không chọn được hướng đầu tư bền vững. Vì thế, mặc dù hiện nay thị trường thịt lợn giá giảm mạnh song người chăn nuôi không nên bỏ đàn hoặc giảm đàn, bởi trong sản xuất nông nghiệp lúc tăng giá, lúc xuống giá là chuyện bình thường, người chăn nuôi cần dự tính tốt tình hình để có kế hoạch chăn nuôi chủ động, hợp lý. Tuy nhiên, hơn lúc nào hết, lúc này người chăn nuôi rất cần sự hỗ trợ từ phía tỉnh, nhất là việc điều chỉnh các chính sách hỗ trợ phát triển chăn nuôi theo Quyết định 32 cho phù hợp với tình hình chăn nuôi của tỉnh; cần tạo điều kiện để nông dân được tiếp cận với vốn vay ưu đãi, vốn hỗ trợ lãi suất để họ có thể tiếp tục đầu tư phát triển sản xuất trong giai đoạn hiện nay. Làm được điều này sẽ có tác dụng khuyến khích người chăn nuôi tiếp tục duy trì tổng đàn để tránh tình trạng khan hiếm nguồn cung, đẩy giá thịt lợn tăng vọt vào dịp cuối năm. Cần tăng cường sự định hướng chỉ đạo của ngành chức năng và chính quyền các cấp đối với công tác chăn nuôi. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ mà có sự đầu tư đúng hướng, góp phần bình ổn thị trường và tăng trưởng kinh tế. Ngành chăn nuôi cần liên kết Có một thực tế hiện nay là chăn nuôi tại trang trại ít bị lỗ hơn chăn nuôi nhỏ lẻ, không tập trung. Bởi các trang trại có mức độ đầu tư cao hơn, con giống được lựa chọn tốt, ứng dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, chế độ dinh dưỡng tốt, chuồng trại thoáng mát, sạch sẽ, quản lý chăn nuôi tốt và hưởng được khá nhiều ưu đãi từ các dịch vụ đầu vào cho chăn nuôi nên cho năng suất cao và chất lượng thịt tốt. Nhờ thế khi tiêu thụ cũng thuận lợi hơn và không bị các thương lái ép giá. Chị Nguyễn Bích Ngọc, chủ trang trại lợn ở Cam Chính, Cam Lộ cho biết, đối với trang trại của chị lúc nào cũng xuất bán lợn với giá cao hơn giá thương lái mua ở các hộ dân từ 1.000- 2.000 đồng/kg. Hơn nữa, lợn chị nuôi khá nhanh lớn nên chi phí thức ăn giảm xuống. Thức ăn chị cũng mua với số lượng lớn nên giá rẻ hơn nông hộ mua lẻ. Do đó, mặc dù trong giai đoạn thị trường thịt ế ẩm này, chị cũng cầm chừng được nguồn thu chứ không lỗ. Chị vẫn tiếp tục đầu tư để cung cấp thịt cho thị trường vào cuối năm. Những trang trại chăn nuôi có quy mô như trang trại của chị Ngọc cho đầu ra sản phẩm lớn, giá cạnh tranh, chất lượng ổn định, tạo sự bền vững trong sản xuất. Còn đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, ít áp dụng KHKT, con giống lựa chọn chưa chuẩn nên thời gian nuôi kéo dài (thường nuôi dài hơn các trang trại từ 25 ngày đến 1 tháng), tiêu tốn thức ăn nhiều nhưng lại cho năng suất thấp và chất lượng cũng thất thường. Các dịch vụ đầu vào không được ưu đãi nên giá thành lợn hơi nông hộ nuôi cao hơn nhiều so với nông trại. Chính việc chăn nuôi nhỏ này làm cho nông hộ bị thiệt thòi nhiều khi có biến động giảm về giá cả hoặc dịch bệnh. Vì thế, đã đến lúc ngành chăn nuôi của tỉnh cần có sự liên kết để xây dựng chuỗi dịch vụ đầu vào và thị trường đầu ra cho sản phẩm chăn nuôi bền vững hơn. Cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền phải xây dựng được mối gắn kết chặt chẽ, hình thành mạng lưới liên kết xuyên suốt từ sản xuất, chế biến, đến bán sản phẩm ra thị trường. Chủ thể trong chuỗi liên kết này phải hỗ trợ lẫn nhau để cùng phát triển. Có như thế chăn nuôi mới phát triển bền vững và nông hộ ít bị thiệt thòi khi có sự cố xảy ra trong chăn nuôi. Bài, ảnh: VÕ THÁI HÒA