Tiếp tục quan tâm đầu tư kiên cố hóa kênh mương

(QT) - Trong những năm qua, với sự quan tâm đầu tư của Trung ương, địa phương và đóng góp của nhân dân, hệ thống kênh mương các loại phục vụ tưới tiêu của tỉnh Quảng Trị đã được quan tâm đầu tư, tạo bước chuyển biến cơ bản về hạ tầng phục vụ sản xuất và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển. Tuy vậy, để đáp ứng yêu cầu phát triển mới của sản xuất nông nghiệp cũng như thích ứng với biến đổi khí hậu, kiên cố hóa (KCH) kênh mương trên địa bàn cần được tiếp tục quan tâm đầu tư. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 313 hồ chứa, 204 đập dâng, 144 trạm bơm tưới tiêu và các loại công trình khác. Hệ thống kênh mương các loại được xây dựng để phục vụ tưới tiêu kết hợp với tổng chiều dài 2.125,8 km (không tính các kênh tiêu và kênh tiêu kết hợp tưới) có tổng năng lực thiết kế tưới vụ đông xuân 24.610 ha; tưới vụ hè thu 22.640 ha; tiêu nước đầu vụ, cuối vụ 7.500 ha; ngăn mặn, chống lũ sớm 13.000 ha. Ông Hồ Xuân Hòe, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết, thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh và quyết định của UBND tỉnh về chương trình KCH kênh mương, trong giai đoạn 2000 - 2015, toàn tỉnh đã KCH được 1.070,6 km kênh mương, đạt 60% kế hoạch đề ra. Trong đó kênh mương loại I được KCH có tổng chiều dài 217,1/240,9 km, đạt tỷ lệ 90,12%; kênh mương loại II được KCH 176,4/227,8 km, đạt 77,43%; kênh mương loại III được KCH 667,1/1.657,1 km, đạt 40,86%.

Kiên cố hóa kênh mương đang cần thêm nhiều nguồn lực đầu tư

Qua 16 năm thực hiện, chương trình KCH kênh mương đã tạo bước đột phá trong nâng cao diện tích tưới tiêu của các công trình thủy lợi; rút ngắn thời gian chuyển tải nước, giảm tổn thất nước, tiết kiệm nguồn nước, giảm 20% chi phí sửa chữa thường xuyên. Đặc biệt đã đảm bảo yêu cầu nước tưới trong điều kiện phải rút ngắn thời gian canh tác do ứng dụng các bộ giống ngắn ngày, tránh yếu tố thời tiết khắc nghiệt, đảm bảo cho vụ mùa có sản lượng và chất lượng cao hơn. Cụ thể, nâng diện tích tưới vụ đông xuân từ 16.000 ha năm 2000 lên 24.610 ha năm 2015; tưới vụ hè thu 12.000 ha năm 2000 lên 22.640 ha năm 2015; tiêu nước đầu vụ, cuối vụ từ 5.000 ha năm 2000 lên 7.500 ha năm 2015. Bên cạnh đó, KCH kênh mương còn bổ sung thêm nguồn nước khai thác phục vụ cho sinh hoạt của nhân dân, tham gia cải tạo môi trường sinh thái, tạo thuận lợi cho nông dân trong giao thông nội đồng, chỉnh trang bộ mặt nông thôn mới. Bên cạnh những kết quả đạt được, chương trình KCH kênh mương trong giai đoạn 2000 - 2015 vẫn còn đạt thấp so với với kế hoạch đề ra, nhất là đối với kênh loại II và loại III do vốn đầu tư xây dựng cơ bản các công trình thủy lợi chỉ tập trung chủ yếu cho các công trình đầu mối đến kênh chính, kênh cấp I, kênh cấp II trở xuống do địa phương tự thực hiện trong khi nguồn vốn bố trí hàng năm còn thấp hơn nhiều so với nhu cầu, nguồn lực đóng góp của nhân dân có hạn. Nhiều hệ thống kênh mương được xây dựng trong giai đoạn 2000 - 2010 do sử dụng vật liệu xây dựng theo chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp địa phương và điều kiện khí hậu khắc nghiệt đã nhanh chóng xuống cấp. Ở một số địa phương, công tác quy hoạch ruộng đồng chưa kịp thời, khoa học dẫn đến thực hiện KCH kênh mương khó khăn, chưa hợp lý… Từ những vấn đề trên, theo ông Hồ Xuân Hòe, để thực hiện tốt Chiến lược phát triển thủy lợi đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Quảng Trị đến năm 2020 của UBND tỉnh; đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, xây dựng nền nông nghiệp phát triển hiện đại, bền vững theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 và thích ứng với biến đổi khí hậu, hạn hán diễn ra khốc liệt, lãnh đạo tỉnh cần tiếp tục quan tâm đầu tư thực hiện chương trình KCH kênh mương của địa phương. Theo đó, Sở Nông nghiệp và PTNT đã xây dựng Đề án chương trình kiên cố hóa kênh mương giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025 để UBND tỉnh cho ý kiến, trình kỳ họp thứ 3 - HĐND tỉnh khóa VII xem xét thông qua. Mục tiêu cụ thể của đề án là đến năm 2020 tiến hành KCH 627 km kênh mương với tổng mức đầu tư trên 387,5 tỷ đồng, trong đó có 4 km loại I, 20 km kênh loại II, 603 km kênh loại III. Trong giai đoạn 2021 - 2025, thực hiện KCH 428,2 km các loại kênh với tổng mức đầu tư trên 287 tỷ đồng. Nguồn vốn thực hiện kênh loại I do nhà nước và các dự án đầu tư, kênh loại II, III do ngân sách tỉnh, vốn các chương trình, dự án, vốn vay ưu đãi và đóng góp của nhân dân. Để thực hiện, đề án cũng xác định nguồn vốn thực hiện, giải pháp huy động vốn, phân kỳ đầu tư và giải pháp kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ. Ông Hồ Xuân Hòe cho biết: “Trong điều kiện ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn, đầu tư công bị cắt giảm, để thực hiện hiệu quả chương trình KCH kênh mương trong những năm tới thì một trong những giải pháp quan trọng được ngành nông nghiệp chú trọng là phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân về mục tiêu, ý nghĩa của KCH kênh mương đối với sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới để nhân dân đồng thuận, tích cực đóng góp kinh phí và ngày công. Bên cạnh đó, làm tốt công tác hướng dẫn nâng cao năng lực quản lý, khai thác và ý thức của người dân trong bảo vệ các công trình kênh mương”. KCH kênh mương là chủ trương quan trọng và mang nhiều ý nghĩa trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, Với sự quan tâm của HĐND, UBND tỉnh, của cấp ủy, chính quyền các địa phương và sự đồng thuận của nhân dân, hệ thống kênh mương trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục được đầu tư xây dựng kiên cố phục vụ đắc lực cho tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh, bền vững. Bài, ảnh: HUY NAM