Để công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng luật định

Những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã kịp thời chỉ đạo các sở, ban, ngành và UBND các cấp tổ chức tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KN, TC), đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Từ đó, đem lại niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chính quyền, góp phần ổn định an ninh, trật tự, tạo môi trường thuận lợi phát triển KT - XH của địa phương.

Một buổi tiếp công dân của lãnh đạo tỉnh - Ảnh: H.N.K

Việc tiếp công dân định kỳ và đột xuất của chủ tịch UBND các cấp và thủ trưởng các sở, ban, ngành cơ bản thực hiện đúng quy định của pháp luật. Chủ tịch UBND các cấp và thủ trưởng các sở, ban, ngành đã chủ trì giải quyết KN, TC của công dân, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện KN, TC đúng luật định. Nhìn chung, việc thực hiện các quy định về hoạt động tiếp công dân, giải quyết KN, TC của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đảm bảo đúng trình tự, thủ tục quy định, chất lượng và nội dung giải quyết ngày càng được nâng cao. Đặc biệt đã quan tâm thông báo kết quả xử lý KN, TC, kiến nghị, phản ánh cho người KN, TC, kiến nghị, phản ánh biết. Qua đó, góp phần nâng cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong thực hiện chức trách và minh bạch các hoạt động quản lý nhà nước theo nhiệm vụ được giao.

Hiện nay, tình hình KN, TC trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng số lượng. Từ ngày 1/7/2016 đến 1/7/2021, toàn tỉnh có hơn 18.000 lượt tiếp công dân trên gần 11.000 vụ việc. Nhưng, số vụ KN, TC đông người, phức tạp không nhiều, chủ yếu trong lĩnh vực đất đai, chiếm khoảng 60%. Tuy nhiên, công tác tiếp dân vẫn còn những hạn chế, đó là: Việc tiếp công dân đôi khi chưa thực sự lắng nghe để nắm bắt nguyện vọng của Nhân dân.

Công tác tiếp dân ở một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức, địa điểm, thời gian tiếp dân chưa phù hợp, việc triển khai thực hiện các kết luận sau tiếp dân chưa kịp thời và hiệu quả thấp. Việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiếp dân vẫn còn hạn chế ở một số phòng, ban, đơn vị, phường, xã. Thủ trưởng một số cơ quan, đơn vị chưa thực hiện đúng trách nhiệm tiếp công dân, chưa đáp ứng nhu cầu gặp trực tiếp lãnh đạo để giải quyết những nguyện vọng chính đáng của công dân. Đặc biệt là tỉ lệ lãnh đạo tiếp công dân còn rất thấp, cụ thể: Chủ tịch UBND tỉnh: 21,8%; thủ trưởng các sở, ban, ngành và đơn vị thuộc cấp tỉnh: 79,5%; chủ tịch UBND cấp huyện 55,1%; chủ tịch UBND cấp xã: 93,5%. Việc thực hiện quy định Luật Tiếp công dân về người đứng đầu trực tiếp tiếp công dân chưa nghiêm túc.

Tỉ lệ người đứng đầu tiếp công dân định kỳ còn thấp, tình trạng ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân còn phổ biến. Nhiều nơi chưa gắn công tác tiếp công dân với giải quyết KN, TC, cơ chế phối hợp giữa bộ phận tiếp công dân với bộ phận tham mưu giải quyết chưa rõ ràng nên nội dung giải quyết trong một số trường hợp chưa chính xác, chưa phù hợp với tình hình thực tế. Trình độ năng lực của cán bộ tiếp công dân ở một số nơi chưa đáp ứng với yêu cầu công việc.

Mặt khác, ý thức pháp luật, sự hiểu biết và tiếp nhận các chế độ chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với một số công dân còn hạn chế, thông tin không đầy đủ và kịp thời. Bởi vậy, công dân và người tiếp công dân gặp khó khăn khi thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Một số vụ việc thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND xã, thị trấn nhưng giải quyết còn chậm, chưa dứt điểm, chưa thấu tình đạt lý nên công dân không đồng tình và tiếp tục khiếu kiện vượt cấp. Công tác hòa giải ở cơ sở trong giải quyết các vụ việc, nhất là các vụ việc tranh chấp đất đai mang lại hiệu quả chưa cao.

Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tiếp công dân KN, TC chưa thường xuyên và sâu rộng. Một số trường hợp khiếu nại chậm giải quyết, làm phát sinh đơn khiếu nại lần hai lên cấp trên. Trong quá trình thụ lý giải quyết đơn khiếu nại lần đầu, một số cơ quan chưa chú trọng và chấp hành nghiêm chỉnh việc tổ chức đối thoại theo quy định của pháp luật. Hoặc nếu có tổ chức đối thoại thì chỉ mang tính hình thức. Công tác phối hợp giữa cơ quan chuyên môn với chính quyền các địa phương, giữa chính quyền với mặt trận, đoàn thể trong giải quyết các vụ việc, trong công tác hòa giải hiệu quả chưa cao.

Công tác bố trí cán bộ, công chức làm công tác tiếp dân, xử lý, giải quyết đơn thư vẫn còn thiếu về số lượng, kiêm nhiệm và thường xuyên luân chuyển. Việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư KN, TC cho lãnh đạo các cấp, cán bộ, công chức chưa quan tâm đúng mức… Vì vậy, ngày 4/3/2021 UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 726/UBND-NC về việc chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả tiếp công dân, giải quyết KN, TC trên địa bàn tỉnh.

Để công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC được tổ chức đúng luật định trước hết cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết của người dân về chính sách, pháp luật tiếp công dân, giải quyết KN, TC. Tập trung kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm, kịp thời các vụ việc KN, TC, nhất là các vụ việc tồn đọng gây bức xúc trong Nhân dân, hạn chế phát sinh các điểm nóng phức tạp. Tăng cường đối thoại nhằm đảm bảo sự đồng thuận trong công tác giải quyết KN, TC.

Thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở, nắm bắt thông tin về tình hình KN, TC trên địa bàn để có giải pháp xử lý kịp thời; chú trọng việc thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo đã có hiệu lực pháp luật. Tập trung giải quyết có chất lượng các vụ việc KN, TC; tổ chức giám sát, kiểm tra và thi hành nghiêm túc các kết luận nội dung tố cáo, các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật. Phối hợp đồng bộ, kịp thời giữa cơ quan hành chính với cơ quan tư pháp, cơ quan dân cử, mặt trận, các tổ chức đoàn thể; giữa cơ quan chuyên môn với chính quyền các địa phương trong việc giải quyết đơn thư KN, TC, đảm bảo tính đồng thuận, khách quan và hiệu quả; không đùn đẩy, né trách trách nhiệm. Tiếp tục chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh như: Đất đai, đầu tư xây dựng, tài chính, ngân sách, chính sách xã hội.

Tăng cường thanh tra trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước trong việc chấp hành pháp luật về tiếp công dân, lịch tiếp công dân thường xuyên, định kỳ, đột xuất và giải quyết KN, TC. Kiện toàn tổ chức, bộ máy cán bộ, sắp xếp, bố trí cán bộ có trình độ chuyên môn và sở trường công tác làm nhiệm vụ tiếp công dân giải quyết KN, TC. Cần bố trí biên chế cán bộ tiếp công dân, giải quyết KN, TC ở cấp huyện. Thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ công tác tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết đơn thư và KN,TC; nâng cao ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ chuyên môn của cơ quan, đơn vị, địa phương. Xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng quyền về KN, TC để xúi giục, kích động khiếu kiện gây mất trật tự an toàn xã hội.

Đặc biệt đối với chính quyền địa phương cần làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra thường xuyên, đột xuất, giám sát chuyên đề để kịp thời chấn chỉnh, đôn đốc việc tiếp công dân, giải quyết KN, TC. Cần xử lý nghiêm đối với những trường hợp đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết KN, TC, những trường hợp không thực hiện kết luận giải quyết của cấp có thẩm quyền. Cần bố trí địa điểm tiếp công dân cấp huyện để tạo điều kiện cho Ban tiếp công dân tổ chức tiếp công dân được đảm bảo về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đưa công tác tiếp công dân vào nền nếp, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Hồ Nguyên Kha