Nghĩa tình của “hùm xám”

(QĐND) - Mấy ngày công tác ở Quảng Trị, chúng tôi được nghe quá nhiều chuyện về hổ. Hổ dọa người bên bờ sông Thạch Hãn. Có chú hùm táo gan nằm tròn vo như cái nong giương mắt nhìn lính ta hái măng tải đạn, có chú “thương” thương binh nặng đã hiến cao, hiến da để anh em tẩm bổ… Tóm lại, hùm beo là một phần thú vị của những ngày đánh Mỹ. Tôi được ngồi trên xe 7 chỗ cùng “Hùm xám đường 9” đi thăm lại chiến trường xưa. Đó quả là một trải nghiệm đầy cảm xúc. Trước giải phóng, địch thường nhắc tới ông “hùm xám đường 9” như nỗi kinh hoàng. Ông “Hùm xám đường 9” chuyên diệt trừ ác ôn, “món” ông ưa thích nhất là lính thủy quân lục chiến của Mỹ. Giờ ông “hùm xám” ngồi trước mặt tôi. Gương mặt tỏa ra nét hiền hòa đặc trưng của người đa cảm. Nhắc tới đồng đội, nhiều lần tôi gặp ánh mắt ướt nhòe của ông bâng khuâng nhìn về xa xăm núi rừng.

Ông Nguyễn Minh Kỳ (thứ 3, bên trái) cùng vợ là bà Nguyễn Thị Kim Xoan (thứ 2, bên trái) kể về quá trình tìm mộ đồng đội. Ảnh chụp tại ngôi một tập thể của 13 chiến sĩ được ông Kỳ chôn cất tại rừng Đá Bạc, cao điểm 83 năm xưa.

Ông “hùm xám” tên thật là Nguyễn Minh Kỳ, ông sinh tuổi Tuất. Ông nói: “Tuổi Tuất nên yêu ghét rõ ràng. Với người thân thì là tri kỷ. Với kẻ thù thì hóa hùm beo”. Thời chiến tranh, cái đầu của ông “hùm xám” đã được tỉnh trưởng Quảng Trị treo giải 600 lượng vàng. Nhưng chưa bao giờ kẻ địch bắt được ông. Bao trận bố ráp, bao phen phục kích, chỉ điểm… “hùm xám” luôn vượt qua như một bóng ma khiến kẻ thù vô cùng khiếp hãi. Tôi khâm phục thành tích chiến đấu anh dũng của ông. Tôi tò mò muốn biết thêm chi tiết của nhiều trận đánh oanh liệt. Ông lại kể về tình đồng đội, về chiến công của đồng đội. Một người đồng đội của ông vô tình khoe với tôi rằng, ông từng 9 lần được tặng danh hiệu dũng sĩ diệt Mỹ. Nên sau này hòa bình, đại tá tình báo Mỹ, tên là Ben tìm đến Quảng Trị một mực đòi gặp “hùm xám” Nguyễn Minh Kỳ. Lần đó, Ben đi cùng một vài phóng viên quốc tế. Các phóng viên hỏi, ông thấy lính Mỹ đánh nhau thế nào? Ông nói lính Mỹ đánh tốt, luôn tuân thủ chiến thuật nhưng thiếu lý tưởng, nên thua. Các phóng viên lại hỏi, do đâu mà ông dũng cảm đến vậy? Ông nói: Chiến tranh đã cướp của tôi người cha, một bác ruột và một chú ruột, mất mát đó tưởng như không gì lớn lao hơn, nhưng rồi tôi lại nghĩ: Thà mất cha, mất chú, mất bác còn hơn là mất nước. Suy nghĩ đó giúp tôi đứng vững qua 10 năm “nếm mật, nằm gai” chiến đấu với đối phương mạnh hơn, hung hiểm hơn, tàn bạo hơn nhiều lần. Những lời nói chân thành của “hùm xám đường 9” khiến nhóm phóng viên quốc tế ngạc nhiên, cảm phục. Tôi hỏi trêu bà Nguyễn Thị Kim Xoan (vợ của Nguyễn Minh Kỳ): “Bây giờ ai “bắt” được “hùm xám” của bác có nhận được 600 lượng vàng không?”. Bà Xoan trả lời chân thành: “Tấm lòng anh Kỳ còn quý hơn vàng mười đó em”. Tôi thấy ánh mắt ông ngời hạnh phúc. Niềm vui của hai vợ chồng cựu chiến binh Nguyễn Minh Kỳ, Nguyễn Thị Kim Xoan giờ đây là giúp đỡ thân nhân đi tìm đồng đội. Chẳng phải tình cờ mà ngôi nhà số 5 Tôn Thất Thuyết (TP Đông Hà) của hai ông bà lại trở thành điểm tập kết của rất nhiều thân nhân liệt sĩ đi tìm phần mộ. Hai ông bà, tuổi đã chạm ngưỡng “xưa nay hiếm” vẫn trọng nhau bằng cái tình đồng đội. Họ vẫn cùng nhau băng ngàn, bạt rú, ngủ võng giữa rừng… tìm đồng đội. Những lứa đôi thời chiến, xẻ chia với nhau một thứ tình cảm khăng khít đến lạ. Đó hẳn là những mối tình kỳ vĩ, mãi thanh xuân. Bài và ảnh: Lê Đông Hà