Thị xã Quảng Trị -20 năm xây dựng và phát triển

* Nguyễn Đức Hoa, Bí thư Thị ủy, Chủ tịch HĐND thị xã Quảng Trị Sau 20 năm kể từ ngày thành lập lại thị xã Quảng Trị, trong bối cảnh và tình hình phức tạp, khó khăn, nêu cao tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường, Đảng bộ thị xã đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp sát hợp với tình hình địa phương, tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng- an ninh.Nền kinh tế có bước phát triển mới quan trọng, các chỉ tiêu kế hoạch đề ra hàng năm đều tăng, nhiều công trình kinh tế- xã hội đã phát huy hiệu quả. Công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp có bước phát triển mạnh mẽ. Nhờ có những chủ trương đúng đắn trong phát triển CT-TTCN, các cơ sở công nghiệp quốc doanh đã có những chuyển động tích cực, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tiếp tục phát triển; kinh tế tư nhân, cá thể, hộ gia đình phát triển khá mạnh góp phần đa dạng hóa sản phẩm và giải quyết việc làm cho người lao động. Từ chỗ giá trị sản xuất CN-TTCN năm 1990 chỉ đạt 3,4 tỷ đồng, đến năm 2008 tăng lên 59 tỷ đồng. Các ngành phát triển khá và có sức cạnh tranh trên thị trường như: Cơ khí, đúc gang, cán thép, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông sản, may mặc, chế biến gỗ... Thương mại -dịch vụ góp phần khá lớn trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Với vị trí là trung tâm văn hóa kinh tế khu vực phía nam của tỉnh, do đó sau ngày thành lập lại thị xã, chợ thị xã Quảng Trị được đầu tư xây dựng, sắp xếp bố trí lại lô quầy, với 20 ngành hàng cho trên 1.000 hộ kinh doanh tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động. Qua 20 năm xây dựng và phát triển, các hoạt động kinh doanh đã vươn dài theo các trục đường giao thông quan trọng, các địa bàn dân cư. Doanh số bán ra hàng năm đều tăng, hàng hóa phong phú, đa dạng đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của nhân dân thị xã và các vùng lân cận. Tổng giá trị hàng hóa bán lẻ tăng từ 6 tỷ đồng năm 1990 lên 296,7 tỷ đồng năm 2008. Sản xuất nông nghiệp đã có sự chuyển biến rõ rệt, nhất là sau khi thực hiện Nghị định 31 của Chính phủ về việc mở rộng địa giới hành chính thị xã. Năng suất lúa bình quân tăng từ 34,5 tạ/ha/vụ (năm 1990) lên 51,3 tạ/ha/vụ (năm 2008). Tổng sản lượng lương thực 1990 đạt 617 tấn, đến năm 2008 đạt 1.707 tấn. Diện tích sản xuất lúa ổn định, đã có sự quan tâm hơn đến năng suất và chất lượng lúa. Diện tích trồng rau, đậu có xu hướng tăng, diện tích trồng cây thực phẩm và cây công nghiệp ngắn ngày được mở rộng. Chăn nuôi phát triển đúng hướng và ngày càng chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của thị xã. Sản lượng khai thác, nuôi trồng thủy sản cũng tăng khá, năm 1995 đạt 15 tấn đến năm 2008 đạt 174 tấn.

Tháp chuông Thành Cổ. Ảnh: Phương Hoan

Công tác thu chi ngân sách có nhiều tiến bộ, kết quả thu năm sau cao hơn năm trước, tổng thu từ 495 triệu đồng năm 1990 lên 41.504 triệu đồng năm 2008. Chi ngân sách cơ bản đảm bảo cho các nhu cầu thiết yếu của nhiệm vụ phát triển KT-XH, QP-AN; tỷ trọng chi ngân sách đã ưu tiên cho phát triển kinh tế. Công tác quản lý tài chính chặt chẽ hơn, hoạt động ngân hàng, tài chính tín dụng lành mạnh và có hiệu quả. Ngân hàng đã chuyển đổi phương thức kinh doanh, huy động nguồn vốn tăng nhanh hàng năm đáp ứng được nhu cầu vay vốn phát triển sản xuất, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Xây dựng cơ sở hạ tầng đạt được kết quả đáng kể. 20 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền các cấp, các cơ quan, đơn vị đã chủ động tích cực khai thác các nguồn vốn đầu tư của tỉnh, Trung ương để xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị. Nhiều công trình quan trọng được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng góp phần thúc đẩy kinh tế- xã hội phát triển, làm thay đổi bộ mặt đô thị như cao tầng hóa trường học; cơ sở y tế, kè bờ sông Thạch Hãn, giao thông đô thị... Công tác quản lý đô thị được chấn chỉnh, từng bước đi vào hoạt động có hiệu quả. Đã hoàn thành điều chỉnh quy hoạch tổng thể, chi tiết của một số khu vực tiếp tục được triển khai. Hệ thống giao thông được nâng cấp và mở rộng đảm bảo cho nhân dân đi lại thuận tiện. Điện lưới phát triển mạnh mẽ, 100% hộ dân trên địa bàn đã có điện sinh hoạt và sản xuất, một số trục đường chính đã có điện cao áp. Bưu chính Viễn thông được đầu tư xây dựng phục vụ đời sống nhân dân, đáp ứng nhu cầu phát triển. Từ những ngày đầu thành lập lại thị xã số lượng máy điện thoại rất ít, qua 20 năm số lượng máy điện thoại cố định trong nhân dân đạt trên 5.000 thuê bao. Lĩnh vực văn hóa- xã hôi đạt được những tiến bộ quan trọng, phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được nhân dân tích cực hưởng ứng. Sự nghiệp Giáo dục- Đào tạo được quan tâm chăm lo, chất lượng giáo dục ngày càng nâng cao. Phát huy truyền thống của một vùng đất hiếu học, sự nghiệp nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài đến nay đã phát triển toàn diện. Quy mô học sinh tăng ở tất cả các ngành học, bậc học. Giáo dục phổ thông năm học 1990-1991 có 3.435 học sinh, đến năm học 2008-2009 có 7.374 học sinh. Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục tăng về số lượng, trưởng thành về chất lượng. Chất lượng giáo dục đã có sự chuyển biến tích cực ở diện đại trà và mũi nhọn. Số lượng học sinh xếp loại khá, giỏi tăng lên hàng năm và đạt nhiều giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và quốc gia. Thị xã Quảng Trị là địa phương được công nhận đạt chuẩn quốc gia về xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học năm 1991, đạt chuẩn quốc gia phổ cập THCS năm 1998 và đến nay cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu của Bộ GD-ĐT quy định về phổ cập bậc trung học, đang hoàn thành thủ tục đề nghị công nhận phổ cập bậc trung học giai đoạn I. Công tác xã hội hóa giáo dục tiếp tục thực hiện có hiệu quả, các loại hình đào tạo được mở rộng, đến nay có 100% trường học trên địa bàn được kiên cố hóa, cao tầng hóa, có 7 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Mặt bằng dân trí được nâng lên, nếp sống văn minh đô thị dần được hình thành. Công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân có những tiến bộ đáng kể. Đã tập trung xây dựng mạng lưới y tế từ thị xã đến phường. Đến nay đã có 25 cán bộ y tế phường, xã, 32 cán bộ y tế ở trung tâm y tế thị xã, 36 nhân viên sức khỏe cộng đồng. Công tác tiêm chủng mở rộng hàng năm đạt 100%. Tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại năm 1990 đạt 31%, đến năm 2008 tăng 72,4%. Bệnh viện đa khoa khu vực Triệu Hải, Trung tâm y tế thị xã được xây dựng, nâng cấp, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật hiện đại cơ bản đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Ngành Y tế cũng đã thực hiện tốt các chương trình y tế quốc gia, chương trình y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu, huy động được sự tham gia của cộng đồng thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh, khống chế được các bệnh nhiễm trùng, kịp thời ngăn chặn, dập tắt dịch bệnh trên địa bàn. Công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em được nâng cao một bước, đã tổ chức thực hiện tốt các quyền cho trẻ em và các chương trình y tế nâng cao sức khỏe dinh dưỡng của trẻ em. Trong những năm qua đã chăm sóc cho nhiều em nhỏ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em năm 1994 là 41,2%, đến năm 2008 còn 12,4%. Công tác DS-KHHGĐ đã có sự chuyển biến rõ rệt, năm 2008 tỷ lệ tăng dân số tự nhiên còn 0,93%. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ sở", xây dựng "Thị xã điển hình văn hóa" đạt được những tiến bộ quan trọng. Đến nay đã có 80% gia đình đạt chuẩn gia đình văn hóa; có 72,9% cơ quan được công nhận đơn vị văn hóa, có 100% khu phố, thôn được công nhận khu phố, làng văn hóa (trừ các khu phố của phường An Đôn mới thành lập). Đến nay đã hoàn tất hồ sơ đề nghị tỉnh công nhận thị xã đạt danh hiệu thị xã điển hình văn hóa giai đoạn I. Hoạt động văn hóa-văn nghệ- TDTT phát triển cả chiều rộng và chiều sâu, phong trào rèn luyện TDTT theo gương Bác Hồ được nâng lên và đạt kết quả tốt, góp phần tạo ra những kết quả quan trọng trong đời sống xã hội nói chung, đời sống văn hóa nói riêng. Một số thiết chế văn hóa, cơ sở vật chất kỹ thuật và phương tiện thông tin đại chúng đã được đầu tư và phát triển đáng kể. Nhu cầu hưởng thụ văn hóa, thông tin của nhân dân cơ bản được đáp ứng. Những giá trị đạo đức cách mạng được nuôi dưỡng, tinh thần hiếu học, đạo lý uống nước nhớ nguồn, lối sống trung thực, thủy chung, trọng nghĩa tình luôn được coi trọng. Bản lĩnh kiên cường, dũng cảm, tính cần cù, tinh thần đoàn kết cộng đồng trong lao động sản xuất, xây dựng cuộc sống mới được phát huy. Công tác lao động thương binh và xã hội được toàn xã hội quan tâm chăm lo với những hành động thiết thực. Bằng sự phối hợp và lồng ghép các chương trình, hàng năm đã giải quyết việc làm cho nhiều người. Công tác chính sách thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng được thực hiện tốt, phong trào đền ơn đáp nghĩa được nhân dân hưởng ứng và tham gia rộng rãi. Chương trình xóa đói giảm nghèo được triển khai mạnh mẽ. Đến nay thị xã đã cơ bản xóa xong nhà tạm bợ dột nát cho người nghèo. Cơ sở hạ tầng cho vùng nghèo được quan tâm đầu tư, số hộ giàu và tỷ lệ hộ giàu tăng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 6,5%. Quốc phòng- an ninh được tăng cường, thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân được củng cố, chính trị được ổn định, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Các phương án phòng thủ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ngày càng được tăng cường, đảm bảo được ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển KT-XH của địa phương. Nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh, cụm an toàn làm chủ gắn với cụm LHAT về ANTT với các địa bàn lân cận đã được xây dựng và ngày càng được củng cố nên đã tạo được cụm tuyến về ANTT vững chắc. Chất lượng hoạt động của LLVT thị xã từng bước được nâng cao, công tác xây dựng lực lượng nòng cốt được chú trọng, công tác huy động lực lượng dân quân tự vệ- dự bị động viên, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng cơ sở vật chất của khu vực phòng thủ, công tác huấn luyện lực lượng, nhiệm vụ tuyển quân và chính sách hậu phương quân đội được thực hiện đảm bảo. Phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ được phát động sâu rộng trong nhân dân và ngày càng đi vào chiều sâu với những hoạt động hiệu quả, thiết thực. Các chương trình an toàn giao thông, trật tự đô thị, phòng chống tai, tệ nạn xã hội... đã được quần chúng nhân dân tham gia tích cực, từng bước nâng cao hiệu quả, đã góp phần ngăn chặn các hành vi vi phạm, tội phạm, hạn chế sự gia tăng các tai, tệ nạn xã hội. Nhờ vậy, tình hình ANCT, TTATXH luôn được giữ vững. Nhìn bức tranh tổng quát 20 năm xây dựng và phát triển của thị xã có thể khẳng định rằng: Nền kinh tế tăng trưởng khá, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên, chính trị ổn định, QP-AN và TTATXH được giữ vững, địa giới hành chính được mở rộng, tạo đà và thế cho sự phát triển đi lên của thị xã Quảng Trị ngày càng văn minh, giàu đẹp, xứng đáng là trung tâm kinh tế, văn hóa khu vực phía nam của tỉnh.