Khám sức khỏe tiền hôn nhân: Còn nhiều e ngại

(QT) - Khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp những người sắp kết hôn chuẩn bị sức khỏe, kiến thức, tâm lí sẵn sàng cho cuộc sống vợ chồng, đồng thời có thể phát hiện và điều trị sớm một số bệnh tật có thể lây qua việc quan hệ vợ chồng, ảnh hưởng đến việc mang thai, sinh con. Tuy nhiên, tâm lý e ngại, dè dặt, quan niệm lạc hậu vẫn là rào cản khiến cho tỷ lệ các cặp đôi đến khám sức khỏe tiền hôn nhân ở các cơ sở y tế trong tỉnh vẫn còn rất hạn chế. Theo bác sĩ Trần Thị Nguyệt, Phó Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân có ý nghĩa rất quan trọng đối với các bạn trẻ chuẩn bị lập gia đình. Thông qua việc thăm khám, tư vấn, các bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh của hai bên, kiểm tra các bệnh về rối loạn tâm thần, bệnh di truyền (hội chứng Down, câm điếc bẩm sinh, ung thư, rối loạn đông máu Thallasemia…), bệnh truyền nhiễm, các quan hệ huyết thống, bệnh sử gia đình... Ngoài kiểm tra sức khỏe chung, đối với những người sắp bước vào cuộc sống vợ chồng, việc thực hiện các xét nghiệm máu, thăm khám cơ quan sinh dục ngoài và trong, tình trạng kinh nguyệt, xuất tinh… rất cần thiết.

Chủ động tiêm phòng trước khi mang thai để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và con

Ngoài ra, phát hiện sớm những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như lậu, giang mai, HIV/AIDS... để kịp thời tư vấn điều trị. Chính vì vậy, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân mang lại lợi ích lâu dài và bền vững trong cuộc sống gia đình. Tuy nhiên trong thực tế, số bạn trẻ đến khám sức khỏe trước khi kết hôn ở các cơ sở y tế trong tỉnh hầu như rất ít. Tại Trung tâm CSSKSS tỉnh, mỗi năm chỉ có khoảng 10 - 15% số người đến khám sức khỏe tiền hôn nhân. Chị Phạm Thị Thủy, ở phường Đông Giang, Đông Hà chia sẻ: “Tôi thường xuyên tham gia sinh hoạt CLB Tiền hôn nhân nên cũng hiểu tầm quan trọng của việc khám sức khỏe sinh sản trước khi kết hôn. Nhưng cố gắng thuyết phục bạn trai mà anh ấy không chịu, còn hiểu lầm là nghi ngờ anh có vấn đề quá khứ gì mờ ám mới bắt đi khám. Chỉ vì chuyện đó mà hai bên giận nhau mãi, dù ngày cưới đã đến gần”. Cũng vì việc đề nghị vợ sắp cưới cùng đi kiểm tra sức khỏe mà anh Bình, một cán bộ đoàn đã bị mẹ vợ tương lai giận dỗi, mắng mỏ đòi hủy đám cưới vì cho rằng con gái bà hoàn toàn khỏe mạnh, bình thường, không việc gì phải đi khám cho mất mặt nhà gái. Tâm lý e ngại của các bạn trẻ và quan niệm lạc hậu của những bậc phụ huynh đối với việc khám sức khỏe tiền hôn nhân đã dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc. Bác sĩ Trần Thị Nguyệt chia sẻ, trong thực tế, có nhiều lý do cho một cuộc hôn nhân tan vỡ, trong đó không thể tránh khỏi tâm lý nghi ngờ, trách móc lẫn nhau do phát hiện các bệnh liên quan đến đường tình dục, những đứa trẻ sinh ra nhiễm HIV, viêm gan B hay mắc các bệnh dị tật do lây truyền từ cha hoặc mẹ... Nếu các cặp vợ chồng trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân được tư vấn và tiến hành các thủ tục khám, chữa y khoa cần thiết thì có thể phòng tránh được các bệnh trên. Mặt khác, việc thực hiện khám sức khỏe trước khi kết hôn không chỉ giúp giải tỏa những băn khoăn, lo lắng về chức năng sinh sản của vợ hoặc chồng mà còn là biện pháp giữ gìn và chăm sóc sức khỏe cho bản thân và người bạn đời của mình. Những năm qua, Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế) đã phối hợp với các địa phương triển khai mô hình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành về sức khỏe sinh sản, giảm nguy cơ trẻ sinh ra bị dị dạng, dị tật bẩm sinh, từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tại địa bàn tỉnh Quảng Trị, các địa phương đã thành lập và duy trì có hiệu quả 150 CLB Tiền hôn nhân sinh hoạt theo định kỳ hàng quý, đồng thời phối hợp với Đoàn Thanh niên cơ sở lồng ghép các hoạt động về sức khỏe sinh sản vị thành niên với các phong trào đoàn tại cơ sở như giao lưu văn nghệ, nói chuyện chuyên đề sức khỏe sinh sản vị thành niên... Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh cũng phân bổ kinh phí cho các địa phương triển khai thí điểm tư vấn, khám sức khỏe cho thanh niên, tuy nhiên chỉ mới có hai địa phương là Vĩnh Linh và Đông Hà thực hiện với số lượng người tham gia còn khá ít. Đặc biệt đối với thanh niên ở độ tuổi kết hôn ở các vùng nông thôn, khái niệm kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân vẫn còn quá xa lạ. Bác sĩ Trần Thị Nguyệt cho biết thêm: “Việc tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân đối với thanh niên chuẩn bị kết hôn là rất cần thiết, đặc biệt đối với thanh niên ở các vùng nông thôn. Qua thực tế các đợt khám sức khỏe lưu động ở cơ sở cho thấy tỉ lệ các em gái ở nông thôn bị viêm nhiễm, mắc các bệnh phụ khoa rất lớn. Ngoài ra, khi tư vấn tiền hôn nhân, chúng tôi không chỉ tư vấn về sức khỏe mà còn tư vấn về tâm lý của người bạn nữ, của người bạn nam trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân”. Việc tiến hành khám sức khỏe tiền hôn nhân của các cặp vợ chồng được xem là hình thức sàng lọc bước một trong việc nâng cao chất lượng dân số. Bên cạnh sự nỗ lực của ngành Dân số, cần sự vào cuộc của các cấp, ngành trong công tác truyền thông, nâng cao nhận thức và quan trọng nhất là chính bản thân người trong cuộc phải ý thức được rằng khám sức khỏe trước khi kết hôn là “điều kiện cần và đủ”, thực hiện một cách tự giác, có trách nhiệm để tiến tới hôn nhân an toàn, hạnh phúc, bền vững. Bài, ảnh: THANH TRÚC