Nhiều giải pháp kiểm soát môi trường biển

(QT) - Tại hội nghị báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường biển các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên -Huế do Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam và UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức tại thành phố Đông Hà vừa qua, nhiều giải pháp kiểm soát môi trường biển 4 tỉnh HàTĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế đã được các chuyên gia, nhà khoa học và Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đề xuất, cam kết thực hiện. Từ báo cáo kết quả đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường biển các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên -Huế của Bộ TN&MT, đến thời thời điểm này, chất lượng môi trường nước biển và trầm tích biển tại các khu vực được quan trắc đã đạt quy chuẩn đối với vùng bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng thủy sản và bảo tồn thủy sinh. Tại các khu vực cách bờ 1,5 km thuộc Sơn Dương - Hà Tĩnh, cửa Nhật Lệ - Quảng Bình, hòn Sơn Chà - Thừa Thiên -Huế, do chịu tác động của dòng xoáy cục bộ, có một số thông số môi trường cao hơn so với các khu vực khác, nhưng vẫn nằm trong giới hạn cho phép. Hàm lượng các chất ô nhiễm từ sự cố môi trường đang có xu hướng giảm theo thời gian. Hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển và nguồn lợi hải sản ở khu vực sau những tác động của sự cố môi trường bị suy thoái mạnh cả về đa dạng sinh học và quy mô, nay đã bắt đầu có dấu hiệu hồi phục tích cực…

Tiến sĩ Friedhelm Schroeder, Viện Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường biển CHLB Đức đề xuất các giải pháp kiểm soát môi trường biển tại hội nghị

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, Chủ tịch Hội thiên nhiên môi trường biển cho rằng, do cơ chế làm sạch tự nhiên và kiểm soát chặt chẽ việc xả thải của Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, hàm lượng các chất ô nhiễm từ sự cố môi trường biển sẽ có xu hướng giảm theo thời gian. Tuy vậy, để trả lời câu hỏi đang được mong mỏi nhất hiện nay của nhân dân là bao giờ biển an toàn tuyệt đối, hải sản ăn được các thì các cơ quan chức năng cần phải tiếp tục mở rộng phạm vi khảo sát, đánh giá hiện trạng, mức độ ô nhiễm cũng như làm tốt công tác kiểm soát môi trường và thường xuyên gửi thông tin về cho các địa phương để thông báo cho nhân dân biết. Nhân dân chính là một kênh thông tin, giải pháp quan trọng để đánh giá, kiểm soát ô nhiễm môi trường biển vì họ là những người thường xuyên tiếp xúc với biển, mưu sinh hàng ngày trên biển. Bên cạnh đó, cần kiểm soát nghiêm ngặt việc xả thải của các cơ sở sản xuất công nghiệp ở các địa phương bởi một sự cố tương tự như Formosa có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tiến sĩ Friedhelm Schroeder đến từ Viện Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường biển CHLB Đức cho rằng, kết quả đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường biển được dựa trên cách thức tiếp cận, phương pháp lấy mẫu trực tiếp, chi tiết và nghiên cứu khoa học của các cơ quan, nhà khoa học đầu ngành là rất đáng tin cậy, đủ để xác thực phần lớn các vùng biển ở các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế đã an toàn. Để kiểm soát tốt môi trường biển cần phải đầu tư đồng bộ hệ thống các trạm, trung tâm quan trắc môi trường ở các địa phương. Trong đó, ưu tiên vào các điểm nóng về môi trường như các đô thị lớn, khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển để quan trắc, kiểm soát thường xuyên các thành phần môi trường nước mặt lục địa, nước biển ven bờ, biển khơi. Việc quan trắc phải đảm bảo tăng tính kết nối, minh bạch, đảm bảo việc kiểm soát, cảnh báo sớm sự cố. Cũng theo Tiến sĩ Friedhelm Schroeder, các cơ quan chức năng cần thường xuyên lấy mẫu hải sản để kiểm tra các thông số, nếu cần thiết có thể gửi mẫu hải sản, mẫu nước ra các nước có công nghệti ên tiến hơn để có kết quả đối chứng. GS.TS Trần Nghi, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương cần phải chú trọng lồng ghép các giải pháp biến đổi khí hậu trong chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế theo từng giai đoạn gắn với đẩy mạnh công tác xã hội hóa về môi trường, hỗ trợ cộng đồng tham gia quá trình quản lý, bảo vệ môi trường biển. “Sự cố ô nhiễm môi trường biển các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế đặt ra những yêu cầu rất mới trong công tác kiểm soát môi trường, nhất là năng lực, trách nhiệm thực thi nhiệm vụ của các tập thể, cá nhân; công tác phối hợp trong ứng phó, xử lý sự cố môi trường và công tác thông tin, tuyên truyền của các ngành, địa phương. Giải quyết tốt những vấn đề này sẽ nâng cao chất lượng công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường biển”, GS.TS Trần Nghi nói… Nhiều ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý đều thống nhất, muốn kiểm soát tốt môi trường biển để biển hoàn toàn trong sạch như trước đây cần giám sát chặt chẽ, nghiêm ngặt việc xả thải của Formosa, tuyệt đối không để một sự cố môi trường nào xảy ra. Formosa phải bổ sung các giải pháp, đồng thời đảm bảo thực hiện đúng những cam kết về bảo vệ môi trường. Các cơ quan chức năng phải có giải pháp, hành lang pháp lý xử lý cương quyết, mạnh tay hơn đối với những sự cố tương tự do Formosa hoặc bất kỳ doanh nghiệp nào gây ra . Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà khẳng định, bên cạnh việc tiếp tục theo dõi, đánh giá thường xuyên, liên tục diễn biến chất lượng môi trường biển ven bờ khu vực miền Trung, Bộ TN&MT và các địa phương sẽ triển khai đồng bộ công tác kiểm soát các nguồn thải, giám sát chặt chẽ nguồn phát thải từ Công ty Formosa Hà Tĩnh, đồng thời tăng cường xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và các ứng dụng công nghệ hiện đại trong giám sát, cảnh báo ô nhiễm môi trường biển. Bộ trưởng cũng cho rằng, sự tham gia của các cấp, các ngành cũng như cộng đồng dân cư trong việc giám sát các nguồn thải xả ra môi trường biển, nâng cao chất lượng môi trường là rất quan trọng và cần phải được tăng cường để môi trường biển được trong sạch, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương ven biển. Bài, ảnh: HUY NAM