Xuân vui trên mọi nẻo đường quê

Họ là một cựu tù chính trị, một nông dân đầu trần chân đất hay một người mẹ nghèo nào đó... Nhưng có hề gì, mùa xuân là của tất cả mọi người và họ đều cùng có một mùa xuân. Nói như anh nông dân Trần Văn Sơn ở xã Hải Thọ thì "dù ở nhà hay ở ruộng thì Tết vẫn là Tết, miễn lòng thấy vui là được". Một tấm lòng trong vạn tấm lòng

Nông dân Hải Thọ, Hải Lăng xuống đồng

Những ngày giáp Tết, người cựu tù chính trị Hoàng Đình Niên (Khu phố 3, phường 1, Đông Hà) cứ hết đi ra lại đi vào. Thời tiết cứ như một đứa trẻ đỏng đảnh, đang rét buốt như thế lại hửng nắng, rồi rét, rồi hửng nắng. Kiểu này không khéo lại phải bỏ chuyến về quê mà ông trông chờ từng ngày từng đêm thì buồn lắm, buồn như không biết mùa xuân đang về. Về quê, nhắc đến hai từ đó là ánh mắt ông lại sáng lên. Năm nay, ngoài việc thắp hương cho tổ tiên, ông bà rồi thăm viếng bà con, ông còn có một dự định khác. Chả là ông vừa nhận được Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng kèm theo tiền thưởng 1 triệu đồng và 300 nghìn tiền thăm Tết. Các con ông cũng mang về biếu bố ít tiền. Ông hạnh phúc lắm. Ông muốn dành tiền mua một ít quà mọn về biếu bà con nghèo ở quê để mọi người cũng được vui Tết đến xuân và tạ ơn mảnh đất Hải Khê quê cha đất tổ mà 60 năm trước ông đã được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng... Tôi đến thăm ông vào một ngày giáp Tết lắc rắc mưa phùn. Nhìn ông cười, tưởng như không phải ông đang ở vào cái tuổi gần 80: "May quá, hôm qua trời hửng nắng một tí, bác thuê luôn một chuyến xe đưa cả gia đình về quê. Về quê đấy nhé. Vui lắm". Vui bởi vì ngoài 1 triệu đồng ủng hộ cho làng để xây dựng đình làng, ông còn mua một ít quà Tết về cho một vài bà con nghèo ở quê và thăm lại mấy người bạn chiến đấu cũ. Đặc biệt, mùa xuân năm nay, mỗi hộ gia đình nghèo còn được Chính phủ hỗ trợ tiền và gạo để ăn Tết. Mọi nhà ai ai cũng phấn khởi chờ đợi một năm mới tốt lành sẽ đến. "Cứ nghĩ đến cảnh những hộ gia đình nghèo cũng có được một cái Tết đầm ấm như mọi người, bác thấy lòng như trẻ lại. Giá còn sức khỏe, bác nhất định sẽ về quê nhiều hơn", ông Niên hồ hởi. Tôi lại nhớ đến ánh mắt rạng ngời của mẹ Phạm Thị Thuộc, một người mẹ nghèo ở cạnh nhà tôi, hôm mang về trao cho mẹ suất quà của chương trình "Nối vòng tay nhân ái" để mẹ ăn Tết. Mẹ cũng từng có chồng nhưng chồng mẹ đi tập kết và mãi mãi không về với mẹ nữa. Mẹ cũng có con nhưng cô con gái đầu đã có gia đình riêng và cũng nghèo như mẹ, đứa con gái thứ bị tâm thần khi mới 15, 16 tuổi, sống với mẹ đến năm 2007 thì bỏ mẹ ra đi... Mẹ Thuộc nắm chặt tay tôi, cười móm mém: "Hôm qua mẹ được nhận 200 nghìn và 30 kg gạo của Chính phủ cho người nghèo ăn Tết, hôm nay lại có quà, vậy là năm nay mẹ lại có Tết rồi. Tết con nhớ ghé nhà mẹ chơi, uống với mẹ ly rượu mừng xuân, con nhé". Và chuyện những nông dân ăn Tết trên bờ ruộng

Hối hả xuống đồng

và ăn Tết trên bờ ruộng

Sáng mùng 3 Tết, tôi bì bõm lội theo anh Trần Thanh Tân, Chủ nhiệm HTX Thọ Nam (Hải Thọ, Hải Lăng) vượt qua cánh đồng ngập ngụa nước để đến chúc Tết các xã viên trên... bờ ruộng, vừa đi vừa cùng nhau ngâm nga: "Người ta đi cấy lấy công/ Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề/ Trông trời, trông đất, trông mây/ Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm/ Trông cho chân cứng đá mềm/ Trời yên bể lặng mới yên tấm lòng". Đoạn, anh Tân tặc lưỡi: "Bây giờ nông dân ít cấy nhưng làm ruộng cũng phải trông dữ lắm. Mấy ngày Tết (thực ra rất nhiều nông dân ở Hải Lăng chỉ đón Tết được một ngày mùng 1, mùng 2 đã phải xuống đồng cho kịp mùa vụ) chúng tôi vừa ăn Tết vừa trông trời. Xem dự báo thời tiết trên ti vi thấy báo ngày mai trời không mưa và bớt rét là mừng còn hơn... Tết". Trên các thửa ruộng vừa kịp tiêu nước, những chiếc máy cày đang rùng mình chờ đợi. Những nông dân đang tranh thủ cắn vội nắm hạt dưa mang theo để còn kịp xuống ruộng. Anh Trần Thanh Sáng (thôn 3, Hải Thọ) rít một hơi thuốc lá để xua bớt cái lạnh giá đầu năm, cười: "Tết à, Tết với chúng tôi là một ngày đẹp trời như hôm nay, được ngồi trên máy cày chạy băng băng trên những thửa ruộng không còn bị ngập lũ và nghĩ đến việc khoảng 15 ngày sau cả cánh đồng này đều đã được gieo xong. Nếu trời cứ mưa rét như những ngày cuối năm vừa rồi thì Tết cũng chỉ đơn giản là những... ngày đầu năm". Anh Sáng là một trong những nông dân có ruộng nhiều nhất xã Hải Thọ (5 mẫu). Trước Tết, do mưa rét, 1,2 mẫu ruộng vừa gieo của anh bị mất trắng, cộng thêm 8 sào ruộng đang ủ giống nhưng không gieo được đành đem cho vịt ăn. Buồn tưởng không còn biết Tết là gì. Ấy thế nhưng "còn da lông mọc còn chồi nảy cây", vợ chồng anh cũng cố gắng lo cho con cái một cái Tết đạm bạc nhưng tươm tất. Mùng 1 Tết như mọi người anh cũng đi chúc Tết bà con, bạn bè. Xong, mùng 2 Tết, các con đi chơi cứ việc đi chơi, vợ ở nhà cứ việc ở nhà còn anh cùng chiếc máy cày xuống đồng cho kịp vụ đông xuân. Ruộng nhiều, nhà lại chỉ có hai lao động chính nên những tháng xuống vụ hầu như chẳng mấy khi anh Sáng được ăn cơm trưa ở nhà. Vất vả nhưng vợ chồng anh vẫn vui. Ở bờ ruộng bên kia, anh Trần Văn Sơn gọi với sang: "Này, cái nhà ông Sáng đừng có kêu nghèo kể khổ nhé. Mùng 2 Tết ngồi trên máy cày nhưng anh em mình vẫn có mứt, có bánh như mọi người. Chúng ta là những người mang Tết xuống luống cày đấy". Cả nhóm xã viên cùng cười vang. Vụ đông xuân năm nay, do thời tiết diễn biến bất thường, trước Tết lại xảy ra mưa rét kéo dài nên nhiều xã trên địa bàn huyện Hải Lăng không thể hoàn thành mùa vụ như kế hoạch, phải đợi ra Tết mới gieo cấy được, chưa kể nhiều diện tích bị ngập úng và lượng lúa giống bị hỏng vì không thể gieo được. Riêng xã Hải Thọ do xác định là địa bàn vùng trũng nên gần 370 ha ruộng đều chủ động dời lịch gieo trồng ra sau Tết. "Làm ruộng ở đây cũng như đánh trận vậy, phải nắm bắt thời gian từng chút một. Vì vậy mấy ngày sắp Tết, trời vừa ấm lên một chút là chúng tôi đã cho đội máy cày và máy nước làm việc đến chiều 29 mới nghỉ, sáng mùng 2 lại tiếp tục xuống đồng. Nước rút đến đâu máy cày đến đó, cày xong là tổ chức gieo ngay. Anh biết ở đây bà con chúc Tết nhau như thế nào không?, người ta không chúc nhau an khang, thịnh vượng mà chúc mấy ngày tới trời đừng mưa bởi chỉ cần một ngày mưa thôi là cánh đồng Hải Thọ sẽ lại trở thành một biển nước và mọi nỗ lực của bà con sẽ trở thành công cốc", anh Tân cười. Chúng tôi đi lang thang trên những bờ ruộng thơm mùi phù sa, chứng kiến bao khó nhọc của người nông dân. Nhìn những chiếc máy tiêu nước đang hoạt động hết công suất từ chiều 29 Tết và gương mặt rạng ngời của anh Sáng, anh Sơn trên những chiếc máy cày đang chạy đua với thời gian, tôi hiểu, mùa xuân đã về với bao nhọc nhằn nhưng cũng tràn trề niềm hy vọng vào một vụ mùa bội thu... Bài, ảnh: Thúy An