Phòng chống COVID-19, cả cộng đồng cùng ngồi chung thuyền

(QT) - Anh D.N.C (sinh năm 1991), quê ở thôn Trung Lập, xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, đi lao động ở AiKi (Nhật Bản), trở về nước vào ngày 28/2/2020. Hai ngày sau, anh C. bị đau rát họng, sốt và tự uống thuốc hạ sốt tại nhà. Tuy nhiên, trên tinh thần vì cộng đồng, chủ động phòng chống COVID-19, anh C. đã báo cho Trung tâm Y tế huyện Vĩnh Linh về tình trạng sức khỏe và được đưa đi khám. Sau đó, C. cùng bố, mẹ mình đã tự nguyện xin được cách ly tập trung để đề phòng COVID-19. Kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm của anh C. âm tính với COVID-19.

Hành động tự nguyện khai báo và xin cách ly y tế của cả gia đình anh C. được dư luận khen ngợi chưa lắng xuống thì một tuần sau, hàng loạt tờ báo lên tiếng phê phán việc ông H. là một trong bốn người phải áp dụng biện pháp cách ly theo quy định do đi cùng chuyến bay VN1547Hà Nội - Huế có người nhiễmCOVID-19 thứ 30 của Việt Nam đang cách ly điều trị tại cơ sở 2, Bệnh viện Trung ương Huế. Việc cách ly được thực hiện với bốn người này vào tối 8/3/2020, tuy nhiên, khi đến khu cách ly mới phát hiện không có ông H. mà thay vào đó là một người khác không đi trên chuyến bay VN1547, còn ông H. đang lưu trú tại một khách sạn ở thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Theo Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007, cách ly y tế là biện pháp áp dụng với những người nghi nhiễm hoặc mắc bệnh truyền nhiễm để hạn chế làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng. Nghiêm cấm các hành vi che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm; không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định; không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Như vậy, hành vi “đánh tráo người cách ly” là vi phạm quy định của pháp luật về giám sát bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, tùy tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm và hậu quả xảy ra mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Về xử phạt vi phạm hành chính, theo Nghị định 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì hành vi vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A (COVID-19 thuộc nhóm A) có thể bị phạt tiền từ 500 nghìn đồng đến 10 triệu đồng. Trường hợp nếu người trốn cách ly mang mầm bệnh, thì hành vi trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế mà mang mầm bệnh, lây nhiễm cho người khác thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người”.

Theo Điều 240 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Trong trường hợp hành vi vi phạm dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc làm chết người thì bị phạt tù từ 5 năm đến 10 năm. Phạm tội thuộc trường hợp dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ hoặc làm chết 2 người trở lên thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm…

Hành vi trốn tránh cách ly y tế là vi phạm các quy định về phòng chống dịch bệnh nguy hiểm có thể làm lây lan dịch bệnh cho người. Tuy nhiên, đối với trường hợp ông H. nói trên bước đầu được xác định âm tính với COVID-19, nhưng cũng phải hết thời gian cách ly mới xác định được.

Chúng ta biết, COVID-19 là thảm họa dịch bệnh đang xảy ra trên phạm vi toàn cầu, cả thế giới gồng mình phòng chống dịch. Số người bị nhiễm và chết tăng nhanh theo thời gian, đến nay đã lên đến trên bốn nghìn người chết do COVID-19. Sau một thời gian dừng ở con số 16 người bị nhiễm COVID-19 và được triều trị khỏi, đến nay Việt Nam được xác định là bước vào “giai đoạn 2” của cuộc chiến chống COVID-19 với số người nhiễm tính đến ngày 12/3/2020 là 44 người.

“Chống dịch như chống giặc. Các bộ, ngành, địa phương không được chủ quan, phải bảo đảm tính mạng, sức khỏe của người dân, không để dịch lây lan, hạn chế tối đa trường hợp tử vong. Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc”, đó là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp về phòng chống COVID-19 vừa qua. Tuy nhiên, về phía người dân phải xác định cả cộng đồng đang ngồi chung một con thuyền để vượt qua đại dịch, muốn sớm cập bến thì phải nỗ lực chèo thuyền, tránh có suy nghĩ xem việc đó không phải của mình để rồi thờ ơ, vô trách nhiệm dẫn đến hại mình, hại người, khiến cho bao nhiêu công sức, nguồn lực của cả hệ thống chính trị và cộng đồng có thể đổ sông đổ bể.

Vì sức khỏe, tính mạng của bản thân, gia đình và của cả cộng đồng, mọi người dân phải nâng cao ý thức, chủ động khai báo, hợp tác cách ly để góp phần phòng chống COVID-19 hiệu quả.

Tùng Lâm