Chuyện bây giờ thành cổ tích xa xôi…

(QT Xuân) - Một ngày đầu đông, tôi về Cửa Việt. Bây giờ đây, bờ Bắc sang bờ Nam chỉ còn tính bằng phút, bằng giây thôi, trên một thân cây cầu đầy đặn, không như ngàn xưa trước, cửa biển này được ghi trong Phủ biên tạp lục bằng những câu chữ dễ làm lòng người quan ngại: “ Cửa Việt rộng sâu, sóng gió dữ dội...”. Có phải cũng từ nơi đây, cha ông ta đã nương theo cửa bể Việt Hải môn này để tìm đất dựng kinh đô đầu tiên của cơ nghiệp nhà Nguyễn, chọn nơi bời bời cát trắng Ái Tử làm thủ phủ khai nguyên của xứ Đàng Trong, mở rộng đất Việt từ chốn thương yêu này đến Cửu Long, Cà Mau, Hà Tiên rộng dài... Có nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có nhiều yếu tố gây trở ngại đến sự giao lưu, hội nhập của con người, của một vùng đất, trong đó, xa xôi cách trở về mặt địa lý có thể đưa đến rất nhiều hệ lụy, làm cho sự ngăn cách ngày càng bị tác động sâu thêm, kéo theo là sự tụt hậu ngày càng xa hơn về mọi mặt đối với con người, vùng đất đó với thế giới bên ngoài.

Trên công trường hồ chứa nước Tân Kim -Đá Mài.

Tuy nhiên, để giải quyết một cách cơ bản sự xa xôi, trắc trở về mặt địa lý lại cho thấy không mấy phức tạp so với những yếu tố khác gây trở ngại đến sự giao lưu, hội nhập, đó là chỉ cần đẩy mạnh kết nối mạng lưới giao thông một cách đồng bộ và hoàn chỉnh. Có thể nói, giao thông mở ra thuận tiện và êm thuận đến đâu, ánh sáng văn minh sẽ soi rọi đến đó. Và như vậy, sự giao lưu, hội nhập sẽ được khơi thông như một dòng chảy không ngưng nghỉ. Suốt quá trình xây dựng và phát triển, để khắc phục một bước sự ngăn cách có từ ngàn năm trước, một điểm nhấn thúc đẩy kết nối giao thông nội vùng của tỉnh Quảng Trị được khởi đầu từ khi cầu Cửa Tùng bắc qua sông Bến Hải về phía cửa biển đưa vào khai thác, sử dụng. Và hiện tại, cầu Cửa Việt bắc qua sông Hiếu cũng đã chính thức thông tuyến. Trên tuyến đường bộ ven biển, hai cây cầu quan trọng này cùng những cây cầu khác như cầu Bắc Phước, trong tương lai gần là cầu Đại Lộc, cầu sông Hiếu, cầu qua hồ Khe Mây, cầu Vĩnh Phước, cầu Châu Thị, cầu An Tiêm...sẽ đảm nhận sứ mệnh kết nối liền mạch cả một vùng trọng yếu về quốc phòng, an ninh, dồi dào về tiềm năng phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế nông nghiệp, kinh tế biển và dịch vụ, du lịch của tỉnh.

Hoàn thiện Quảng trường Trung tâm VH-TT tỉnh Quảng Trị.

Hơn hai mươi năm trước, giữa bộn bề gian khó của một tỉnh vừa mới chia tách, bài hát “Quảng Trị yêu thương” của nhạc sĩ Trần Hoàn đã vang lên với những ca từ xúc động lòng người: “Từ Khe Sanh ta đi về Cửa Việt/ Từ Ô Lâu ta ra tới Nhị Hồ/ Qua Quảng Trị, đến Đông Hà/ Đẹp biết mấy mảnh đất quê nhà...”. Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường có lần nói: “Ở những nghệ sĩ tài năng, khát vọng sống mãnh liệt nhiều khi kết tinh thành sức linh cảm về tương lai”. Tháng 3/1973, nhà báo Phan Quang, trong bút ký “Từ Cửa Việt đến Khe Sanh”, viết ngay từ những ngày đầu quê hương vừa mới tạm im tiếng súng, có ghi lại một chi tiết thật gợi:” Mùa hạn năm nay, chính quyền cách mạng đưa máy bơm và cử công nhân về giúp nông dân chống hạn, thửa ruộng nào khô là thửa đó được tưới nếu còn nguồn nước. Nét mới ấy của cuộc sống đã gây xúc động cho biết bao nông dân trên mảnh đất Quảng Trị bị tàn phá dữ dội này.” Hơn 37 năm qua rồi, những dòng nước phục vụ đắc lực cho phát triển một nền nông nghiệp hiệu quả và bền vững vẫn tiếp tục được khơi nguồn với quy mô ngày càng bề thế hơn, hoành tráng hơn. Giữa mùa xuân này, hồ chứa nước Đá Mài- Tân Kim trên vùng gò đồi Cam Tuyền, Cam Lộ, với diện tích lưu vực lên tới trên 17 km2, dung tích thiết kế 14,44 triệu m3 đã được đẩy nhanh tiến độ xây dựng.

Thi công cầu Đại Lộc.

Ở phía Bắc, công trình thuỷ lợi Sa Lung chính thức đưa vào sử dụng. Công trình này có khả năng ngăn mặn, giữ ngọt, kết hợp xả lũ và cung cấp nước tưới cho 700 ha đất canh tác, tạo nguồn nước cho 200 ha nuôi trồng thủy sản và nước sinh họat cho 5.000 người dân phía bờ nam sông Sa Lung, duy trì tiêu thoát lũ bình thường cho vùng thượng nguồn. Ven biển phía nam Quảng Trị, công trình đường tránh lũ, cứu hộ, cứu nạn, phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng -an ninh, một công trình trọng điểm nằm trong quy hoạch kinh tế- xã hội vùng ven biển và cảng Mỹ Thủy cũng đã được khởi động tích cực. Theo đó, một con đường dài xấp xỉ 14 km, phần lớn theo tiêu chuẩn đường cấp 3 đồng bằng, mặt đường trải bê tông xi măng và bê tông nhựa, rộng trung bình 12 mét đi qua 7 xã với tổng mức đầu tư trên 600 tỷ đồng đã được triển khai gần một năm nay. Ngay tại trung tâm thành phố Đông Hà, công trình Quảng trường và Nhà Văn hóa trung tâm với tổng mức đầu tư trên 144 tỷ đồng đang được gấp rút hoàn thành. Quảng trường có diện tích 10.546 m2 với các phân khu chức năng khác nhau đảm bảo tính liên hoàn để có thể tổ chức tốt các ngày lễ lớn đã dần hoàn thiện các hạng mục cuối cùng.

Công trình thủy lợi Sa Lung đã được đưa vào sử dụng.

Chợ hoa chào xuân Tân Mão sẽ được tổ chức tại đây. Nhà Văn hóa trung tâm có quy mô trên 1.000 chỗ ngồi, thiết kế đẹp, dự kiến sẽ đi vào khai thác, sử dụng vào dịp 30/4/2011 bằng một liên hoan nghệ thuật ca múa nhạc chuyên nghiệp của ba nước Việt Nam, Lào và Cam pu chia. Trong một nỗ lực tạo điều kiện tốt nhất chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, ở khu đô thị mới, công trình Bệnh viện đa khoa tỉnh quy mô 500 giường (giai đoạn 1), diện tích chiếm đất 20,58 ha với tổng mức đầu tư trên 728 tỷ đồng cũng đã khởi công xây dựng hạng mục nhà hành chính quản trị, nhà điều trị 9 tầng... Nhà văn Nguyễn Quang Hà, một lần đi qua vùng đất Tân Lâm với bát ngát màu xanh cây trái đã cảm khái: Khi lau lách hóa tiêu thơm và dứa ngọt/ Thì chuyện bây giờ thành cổ tích xa xôi.

Cẩu Cửa Việt.

Những công trình đang hối hả dựng xây từ trước thềm xuân này cũng vậy, như những câu chuyện cổ tích được viết tiếp bằng xung lực mới, tầm nhìn mới, quyết tâm mới, trên chặng đường đổi mới quê hương, đất nước hôm nay... Bài, ảnh; Đào Tâm Thanh