Kho bạc Nhà nước Quảng Trị - 25 năm xây dựng và phát triển

* LÊ THỊ HƯƠNG, Giám đốc Kho bạc Nhà nước Quảng Trị

Sau gần 1 năm tỉnh Quảng Trị được tái lập, năm 1990 do yêu cầu đổi mới của cơ chế quản lý tài chính, hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) ra đời. KBNN Quảng Trị được thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 1/4/1990. Ngay từ những ngày đầu tỉnh Quảng Trị mới thành lập, nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN) tại địa phương vô cùng khó khăn, phần lớn do ngân sách trung ương trợ cấp. Trong tình hình đó, lãnh đạo KBNN Quảng Trị đã quán triệt cho cán bộ, công chức (CBCC) nhận rõ vai trò, phân định rõ trách nhiệm cụ thể của từng đơn vị trong công tác thu; từng bước cải cách thủ tục hành chính; chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan như Hải quan, Thuế, Tài chính thực hiện những giải pháp tích cực, bố trí hợp lý lực lượng cán bộ, bám sát dự toán thu NSNN, tổ chức tập trung các nguồn thu vào NSNN kịp thời để đáp ứng nhu cầu chi theo kế hoạch. Bên cạnh việc tổ chức thu tại các điểm cố định, KBNN từ tỉnh đến huyện, thị xã tích cực mở rộng các điểm thu từ các chợ, trung tâm thương mại, các điểm đông dân cư để thu thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng nộp thuế, trực tiếp nộp vào KBNN. Thông qua các hình thức huy động như Trái phiếu Chính phủ, Công trái, Trái phiếu Kho bạc, thu thuế nội địa, xuất nhập khẩu… KBNN Quảng Trị đã thu đúng, thu đủ, tập trung nhanh các khoản thu vào NSNN. Phối hợp với cơ quan thu kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc chấp hành nghĩa vụ thu nộp, tránh hiện tượng tiêu cực, chiếm dụng hoặc xâm tiêu tiền thuế, làm thất thoát tiền của nhân dân. Công tác huy động vốn cho ngân sách và cho đầu tư phát triển là một nhiệm vụ quan trọng. Mặc dù tỉnh Quảng Trị dân số ít, đời sống dân cư còn nhiều khó khăn, nhưng nhờ có sự chỉ đạo sâu sát của Bộ Tài chính, KBNN, UBND các cấp, sự phối hợp tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, nên đã kịp thời tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp dân cư, được mọi người hưởng ứng tích cực. Đặc biệt đội ngũ CBCC trong tỉnh luôn gương mẫu đi đầu trong các đợt phát hành Trái phiếu, Công trái. KBNN tỉnh, huyện tổ chức phục vụ tận tình, chu đáo nên các đợt huy động vốn đều đạt và vượt chỉ tiêu huy động của trung ương và địa phương giao, thu hút được lượng vốn đáng kể, góp phần kiềm chế và đẩy lùi lạm phát. Tổng số tiền huy động về Tín phiếu đường dây 500 KV, Công trái, Trái phiếu Chính phủ, Trái phiếu Kho bạc... qua các năm hơn 219 tỷ đồng. Việc thực hiện chi trả các loại Công trái, Trái phiếu, Tín phiếu cho nhân dân khi đến hạn được kịp thời nhanh chóng, thuận tiện cho người thụ hưởng. Qua đó củng cố lòng tin và khuyến khích nhân dân tham gia đóng góp xây dựng đất nước. Từ năm 2010, thực hiện chủ trương của Chính phủ là tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, chuyển dần sang phương thức thu hiện đại, KBNN Quảng Trị đã chủ động triển khai thực hiện cơ chế phối hợp thu NSNN theo đề án hiện đại hoá công tác thu nộp NSNN và ủy nhiệm thu phạt vi phạm hành chính cho ngân hàng thương mại (NHTM) trên địa bàn. Việc làm này nhằm từng bước thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong công tác thu NSNN, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng nộp tiền vào NSNN, góp phần quan trọng tập trung nhanh, chính xác các khoản thu vào ngân sách để đáp ứng kịp thời các nhu cầu chi theo kế hoạch.

Khánh thành nhà tình nghĩa cho người nghèo - Ảnh: TL

Bên cạnh đó, KBNN Quảng Trị đã sớm ứng dụng công nghệ tin học vào công tác thu thuế trực tiếp, tự động hoá việc điều tiết nguồn thu cho các cấp NSNN. Những năm gần đây, KBNN Quảng Trị đã triển khai chương trình hiện đại hoá thu NSNN phiên bản mới TCS-TT giao diện với TABMIS-GL đáp ứng yêu cầu tổng hợp số liệu, đối chiếu số thu với cơ quan thu, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ hạch toán kế toán và việc truyền nhận số liệu giữa Kho bạc với NHTM, Hải quan và cơ quan Thuế diễn ra kịp thời, an toàn, chính xác, đạt hiệu quả cao, cung cấp kịp thời báo cáo tình hình thu NSNN cho lãnh đạo các cấp. Bằng các biện pháp tích cực trong công tác tổ chức quản lý thu, từ ngày thành lập đến nay (1990-2014), KBNN Quảng Trị đã tổ chức thu ngân sách qua kho bạc là 52.048,6 tỷ đồng, riêng năm 2014 tổng thu 9.222,4 tỷ đồng. Trong đó thu ngân sách trên địa bàn là 2.252 tỷ đồng, tăng 7 lần so với năm 2005 và tăng 153 lần so năm 1990 (năm 1990 thu ngân sách trên địa bàn 14,723 tỷ đồng). KBNN Quảng Trị luôn đặt nhiệm vụ nâng cao trách nhiệm, chất lượng và hiệu quả công tác quản lý chi NSNN, phù hợp với cơ chế quản lý từng thời kỳ, đảm bảo đúng quy trình, chế độ nhà nước quy định. Gắn công tác kiểm soát chi với việc thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiện, chống lãng phí, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn NSNN. Thời gian đầu mới thành lập, đơn vị chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý cấp phát, thanh toán các khoản chi thường xuyên. Đến năm 1992 được giao thêm nhiệm vụ trực tiếp quản lý cấp phát vốn công trình đường dây 500 KV (đoạn từ Nghệ An đến Kon Tum), quản lý cấp phát chương trình 327, cho vay ưu đãi Quỹ quốc gia giải quyết việc làm (chương trình 120), chương trình 773 (năm 1995), chương trình 135 (năm 1998), chương trình 5 triệu ha rừng (năm 1999). Từ năm 2000, KBNN tiếp nhận nhiệm vụ kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư và xây dựng từ Cục Đầu tư phát triển bàn giao sang... Tính từ năm 1990 - 2015, tổng chi NSNN qua kho bạc là 51.311,4 tỷ đồng. Do tính chất và sự phát triển mở rộng trên mọi lĩnh vực hoạt động của tỉnh nên chi ngân sách năm sau luôn cao hơn năm trước. Năm 1990 tổng chi qua kho bạc là 23,4 tỷ đồng, năm 2005 tổng chi là 1.326,217 tỷ đồng, tăng 57 lần so với năm 1990, năm 2014 tổng chi 6.978,1 tỷ đồng, tăng 5,3 lần so với năm 2005 và 298 lần so với năm 1990.

Môi trường làm việc tại KBNN Quảng Trị luôn đảm bảo văn minh, thân thiện - Ảnh: TL

Công tác quản lý, kiểm soát, thanh toán ngày càng được cải tiến và hoàn thiện, đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý chi NSNN trên địa bàn. Từ khi có Luật Ngân sách nhà nước, công tác chi ngân sách ngày càng đi vào nền nếp, tạo được sự đồng thuận cao đối với các đơn vị sử dụng NSNN, các đơn vị thụ hưởng ngân sách đã chủ động và có trách nhiệm hơn trong việc chấp hành kỷ luật tài chính, hạn chế chi sai mục đích, không đúng chế độ, tiêu chuẩn định mức..., góp phần tiết kiệm cho NSNN. KBNN Quảng Trị đã có nhiều biện pháp tăng cường công tác kiểm soát chi NSNN nên đã hạn chế tình trạng thất thoát vốn, nhất là vốn đầu tư xây dựng, đôn đốc hoàn thành khối lượng thanh toán để thu hồi vốn tạm ứng, góp phần tăng hiệu quả đồng vốn. Thông qua công tác kiểm soát thanh toán, KBNN Quảng Trị đã từ chối giải ngân các khoản chi không đúng chính sách chế độ, tiết kiệm cho NSNN hơn 217.029,2 triệu đồng . KBNN Quảng Trị đã tăng cường vai trò trách nhiệm trong công tác quản lý tồn ngân, tồn quỹ ngân sách, tiền gửi của các tổ chức, cá nhân. Từ khi thành lập đến nay đã có nhiều đơn vị mở tài khoản giao dịch tại KBNN tỉnh và huyện, thị xã. Đến cuối năm 2014 có 1.625 đơn vị mở 7.361 tài khoản giao dịch với doanh số phục vụ là 100.132 tỷ đồng. Mặc dù số lượng khách hàng và tài khoản giao dịch đều tăng hàng năm nhưng nhờ chất lượng công tác kế toán được nâng cao, thường xuyên được cải tiến quy trình, thủ tục, trang bị phương tiện kỹ thuật thanh toán hiện đại, các nghiệp vụ của KBNN đều được tin học hoá và hoạt động ổn định, phục vụ tốt cho việc giao dịch. Đội ngũ công chức làm công tác kế toán giao dịch luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy phục vụ khách hàng, không để xảy ra hiện tượng cửa quyền, hách dịch, gây khó khăn, phiền hà, tạo điều kiện thanh toán nhanh và an toàn, do đó đã tạo được lòng tin với khách hàng. Trong công tác quản lý, điều hành Quỹ NSNN, đảm bảo an toàn tuyệt đối tiền và tài sản nhà nước là nhiệm vụ mà KBNN Quảng Trị luôn đặt hàng đầu. Thực hiện nghiêm túc các quy trình quản lý kho quỹ, trang bị đầy đủ các phương tiện, điều kiện làm việc, phục vụ hoạt động nghiệp vụ kho quỹ. Doanh số thu, chi tiền từ năm 1990 đến năm 2014 là 47.668.156 tỷ đồng, năm 1990 doanh số thu chi tiền mặt là 94.000 tỷ đồng, năm 2005 là 1.637.000 tỷ đồng, năm 2014 là 5.017.515 tỷ đồng, tăng 3 lần so với năm 2005 và 53 lần so với năm 1990. Mặc dù số lượng thu, chi tiền mặt lớn, nhưng đội ngũ cán bộ kiểm ngân kho bạc từ tỉnh đến huyện luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tuân thủ nghiêm quy trình thu chi tiền mặt, xuất nhập tiền, ấn chỉ có giá..., nêu cao phẩm chất trung thực, liêm khiết, phục vụ tận tình, chu đáo, đã tạo được lòng tin đối với nhân dân và đơn vị đến giao dịch. Từ năm 1990 đến nay, toàn ngành đã trả lại cho khách hàng giao dịch với tổng số tiền là 829,2 triệu đồng (món cao nhất là 20 triệu đồng). Công chức làm công tác kiểm ngân đã đề cao cảnh giác, phát hiện và lập biên bản thu giữ kịp thời nhiều loại tiền giả, không để lọt vào quỹ NSNN với số tiền giả là 80,4 triệu đồng. Trong công tác cải cách hành chính (CCHC), KBNN Quảng Trị xác định đây là công việc thường xuyên, nhằm không ngừng nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống KBNN. Từng bước triển khai thực hiện kế hoạch CCHC trong từng giai đoạn theo đúng tiến trình chung cải cách tài chính công. Xây dựng và triển khai chương trình hành động, cải tiến quy trình giao dịch, đổi mới phong cách làm việc khoa học, lịch sự, đề cao kỷ cương, kỷ luật, phát huy sức sáng tạo và trí tuệ của toàn thể CBCC. Thực hiện tốt 3 nhiệm vụ trọng tâm của ngành là CCHC, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tham nhũng và nâng cao chất lượng quản lý công việc. Hướng đến hoàn thiện quy trình nghiệp vụ trên nền tảng công nghệ quản lý và công nghệ thông tin hiện đại. Thực hiện các quy trình giao dịch một cửa, quy trình theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008. Công khai, minh bạch về thủ tục hồ sơ và thời gian giải quyết công việc. Nâng cao ý thức trách nhiệm công vụ của CBCC, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân khi đến giao dịch. KBNN Quảng Trị luôn chú trọng đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống công nghệ thông tin, từ khâu củng cố tổ chức bộ máy đến đào tạo đội ngũ cán bộ làm công tác tin học. Đầu tư trang thiết bị, triển khai xây dựng và đưa vào áp dụng công nghệ thông tin tiên tiến trên tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ. Đến nay, hệ thống công nghệ thông tin KBNN Quảng Trị đã có bước phát triển khá nhanh. Hầu hết các lĩnh vực nghiệp vụ đã và đang được tin học hoá trên nền tảng công nghệ hiện đại, ứng dụng các phần mềm tin học trong hạch toán kế toán, trong công tác quản lý, thu- chi ngân sách, quản lý cán bộ, quản lý tài chính nội ngành... xử lý tích hợp, kết xuất nhanh số liệu báo cáo Bộ Tài chính, KBNN và cung cấp kịp thời thông tin chính xác cho các cơ quan Thuế, Hải quan, Tài chính và chính quyền các cấp ở địa phương để chủ động tổ chức điều hành tốt công tác thu chi NSNN đạt hiệu quả. Cơ sở hạ tầng truyền thông, máy móc thiết bị được hiện đại hoá, đảm bảo thông suốt từ trung ương đến tỉnh, huyện. Cùng với đội ngũ cán bộ được trang bị đủ năng lực nghiệp vụ và kiến thức tin học để sử dụng tốt công nghệ thông tin hiện đại như dự án Hiện đại hóa công tác thu NSNN (TCS), Dự án Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và KBNN (TABMIS), Chương trình thanh toán song phương điện tử... Bên cạnh đó, CBCC KBNN Quảng Trị còn tham gia tích cực các hoạt động xã hội, tích cực quyên góp xây dựng quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng; xây dựng Bia tưởng niệm liệt sĩ, xây dựng 9 ngôi nhà tình nghĩa, lập sổ tiết kiệm tặng các gia đình chính sách; xây dựng quỹ khuyến học, tiếp sức cho trẻ em nghèo đến trường; tham gia đỡ đầu một xã miền núi, giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, nạn nhân chất độc da cam... với tổng số tiền quyên góp qua các năm hơn 1.665 triệu đồng. Từ khi thành lập đến nay, chức năng và nhiệm vụ của ngành KBNN không ngừng được hoàn thiện và mở rộng, đòi hỏi tổ chức bộ máy và đội ngũ CBCC cũng phải được củng cố và hoàn thiện để nâng cao hiệu quả công tác. Vì vậy, KBNN Quảng Trị đã từng bước củng cố kiện toàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Thường xuyên quan tâm đến việc phát triển nhân tố con người, với mục tiêu xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng kịp thời các yêu cầu quản lý ngày càng cao. Giai đoạn đầu mới thành lập, đa số CBCC chưa được đào tạo cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ, về trình độ chính trị, kiến thức quản lý nhà nước và trình độ tin học, ngoại ngữ. Năm 1990, đội ngũ CBCC KBNN Quảng Trị có 59 người, trình độ đại học có 5 người (chiếm tỷ lệ 8,4%), trung cấp 18 người (30,5%), sơ cấp 31 người (52,5%). Đến nay, trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Thạc sĩ có 6 người chiếm tỷ lệ 3,4 %, đại học có 128 người, chiếm tỷ lệ 74 %, cao đẳng, trung cấp có 18 người, chiếm tỷ lệ 12,2%. Trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên 41 người, chiếm tỷ lệ 28%, sơ cấp 21 người, chiếm 7,4%. Đa số CBCC đã có trình độ tin học, ngoại ngữ chứng chỉ A, B, C trở lên. Đơn vị luôn coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng đạo đức, lối sống, kỷ cương, kỷ luật lao động cho CBCC để luôn vững vàng trước những thử thách, vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị, làm việc ngành Kho bạc từ tỉnh đến huyện từ ngày đầu mới thành lập hết sức khó khăn. CBCC phải làm việc với cơ sở chật chội, tạm bợ thì đến nay đã có những trụ sở làm việc khang trang, bề thế, tiện nghi, máy móc, thiết bị làm việc hiện đại, đáp ứng yêu cầu hiện đại hoá của ngành. Song hành với công tác chuyên môn nghiệp vụ, các tổ chức cơ sở đảng, các tổ chức quần chúng không ngừng củng cố và lớn mạnh. Đã phát động và duy trì phong trào thi đua thường xuyên liên tục, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, động viên CBCC hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Việc tổ chức, xây dựng đơn vị văn hoá đã được đơn vị quan tâm, chú trọng. Thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TU ngày 27/3/2000 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị về việc thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá", KBNN Quảng Trị đã hưởng ứng tích cực. Đến nay, KBNN tỉnh đã được công nhận đơn vị văn hoá cấp tỉnh lần thứ nhất (năm 2008) và lần thứ hai (năm 2010), 8/8 KBNN huyện, thị xã được công nhận đơn vị văn hoá cấp huyện, thị xã, trong đó có 1 đơn vị được công nhận đơn vị văn hoá cấp tỉnh (KBNN Vĩnh Linh). Ghi nhận những thành tích, đóng góp của KBNN Quảng Trị trong 25 năm qua, năm 2005 tập thể KBNN Quảng Trị được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba và Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2011; UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc năm 2010, 2013. Đảng bộ KBNN tỉnh nhiều năm liền đạt “Trong sạch vững mạnh tiêu biểu”, được Đảng ủy Khối tặng giấy khen và Tỉnh ủy tặng bằng khen. 4 năm liền (2011-2014) được Tỉnh ủy tặng bằng khen có thành tích trong triển khai học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Công đoàn cơ sở, Hội Cựu chiến binh, Chi đoàn Thanh niên, đơn vị Tự vệ là “Đơn vị trong sạch vững mạnh”. Với tinh thần quyết tâm cao, phát huy những thành tích đạt được trong thời gian qua, cùng với hệ thống KBNN, KBNN Quảng Trị tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn của quê hương, đất nước, chào mừng đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, chào mừng kỷ niệm 70 năm thành lập ngành Tài chính..., phấn đấu thực hiện mục tiêu chung của toàn hệ thống “Tập trung thực hiện chiến lược phát triển KBNN; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; kiện toàn tổ chức bộ máy; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực; hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được giao”... Với truyền thống đoàn kết của ngành KBNN, đội ngũ CBCC KBNN Quảng Trị quyết tâm đoàn kết, vượt lên mọi khó khăn, khơi dậy mọi tiềm năng, nguồn lực, chung sức, chung lòng vì mục tiêu xây dựng Kho bạc hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả, phát triển bền vững, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh.