Nỗi lo giã cào

(QT) - Thời gian gần đây, nhiều ngư dân ở ngư trường Quảng Trị rất bức xúc trước việc tàu thuyền ngoại tỉnh ngang nhiên sử dụng lưới giã cào vào vùng biển gần bờ của tỉnh để đánh bắt, khai thác thủy, hải sản trái phép. Với phương thức khai thác tận diệt, giã cào đã và đang hủy hoại môi trường sinh thái biển, đồng thời gây ảnh hưởng lớn đến việc đánh bắt của ngư dân…

Lực lượng kiểm ngư đang kiểm tra, xử lý một tàu giã cào ngoại tỉnh

Ngư trường Quảng Trị có tổng diện tích 8.400 km 2 với đường bờ biển dài 75 km đi qua các huyện Hải Lăng, Triệu Phong, Gio Linh, Vĩnh Linh. Trữ lượng hải sản trên 60.000 tấn, sản lượng khai thác đạt trên 23.400 tấn/năm. Đây là những yếu tố, điều kiện thuận lợi để Quảng Trị phát huy tối đa nguồn lực kinh tế biển. Thế nhưng trong thời gian qua, nhiều tàu thuyền ngoại tỉnh đã ngang nhiên sử dụng lưới giã cào vào vùng biển gần bờ của tỉnh để đánh bắt, khai thác trái phép, gây nên nhiều bức xúc cho ngư dân. Ông Lê Kiên, một ngư dân có thâm niên trong nghề ở khu phố An Đức 2, thị trấn Cửa Tùng (Vĩnh Linh) cho hay: “Vài năm trở lại đây, những chiếc tàu hành nghề giã cào đến từ các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định... đã dùng lưới giã cào đánh bắt thủy, hải sản theo kiểu tận diệt. Ngoài ra với cách đánh bắt này còn phá hoại luôn các “ngôi nhà” cá của ngư dân. Ở Vĩnh Linh, đã có nhiều chủ tàu thuyền chuyển từ nghề tra cơn sang làm lưới mực, lưới ghẹ nhưng rồi cũng lao đao vì tàu giã cào phá lưới liên tục nên lâm vào cảnh không có tiền vốn mua sắm ngư lưới cụ mới”. Ông Kiên cho biết thêm, ở vùng biển Cửa Tùng từ xa xưa đã có một nghề rất độc đáo đó là nghề tra cơn làm “nhà” cho cá ở dưới đáy biển. Những “ngôi nhà” này thu hút cá xanh và cá nục tập trung tới sinh sống rất nhiều. Nhờ nghề này mà ngư dân nơi đây có cuộc sống ấm no, xây dựng nhà cửa khang trang, chăm lo cho con cháu học hành. Nhưng giờ đây, đời sống của họ trở nên bấp bênh, khó khăn hơn khi bị tàu giã cào quấy rối, phá nát ngư cụ và khai thác cạn kiệt nguồn tôm cá dồi dào gần bờ. Không riêng gì vùng biển Vĩnh Linh, nhiều ngư dân ở các huyện Gio Linh, Triệu Phong và Hải Lăng cũng chịu chung cảnh bị tàu giã cào ngoại tỉnh phá hỏng ngư cụ và các “ngôi nhà” cá do ngư dân bỏ công làm giữa biển. Vừa trở về sau một ngày đi biển, anh Phan Văn Hữu ở thôn 6, xã Triệu Lăng, huyện Triệu Phong nói rằng, những năm trước cứ đến mùa ghẹ từ tháng 8-12 và mùa mực từ tháng 1-5 (âm lịch) là vùng biển Triệu Lăng này luôn tất bật, nhộn nhịp bán, mua hải sản. “Nhưng hai, ba năm trở lại đây chúng tôi luôn trong tình trạng lưới đang thả dưới nước chưa kịp kéo lên thì tàu giã cào tới cào nát lưới rồi bỏ đi. Tận mắt thấy họ “cướp” đi miếng cơm của mình mà bất lực không làm gì được”, anh Hữu bức xúc cho biết. Ngồi cạnh anh Hữu, lão ngư Phan Văn Dàn buồn buồn góp chuyện: “Tàu giã cào thường đi theo cặp, ở giữa là lưới dạ để “cào” các loại cá từ nhỏ đến lớn. Về cách thức hoạt động, hai chiếc tàu lớn đi song song hai bên, ở giữa là tấm lưới dạ lớn với mắt lưới dày, chì gắn vào từng mắt lưới rất nhiều và sát nhau nên nặng. Lưới hễ được thả xuống là rà sát tận lớp bùn của đáy biển. Do đó, từ cá trưởng thành đến những con cá nhỏ vừa mới nở ra khỏi bọc trứng đều không thể thoát được. Vì tàu giã cào ngoại tỉnh khá lớn, công suất máy cao nên các loại ghe, thuyền mấy chục mã lực của ngư dân chúng tôi không thể làm gì được. Đành xót xa đứng nhìn lưới của mình bị họ phá hỏng mà rưng rưng nước mắt. Để bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ ngư trường của tỉnh cũng như đảm bảo cho ngư dân an tâm bám biển, ngư dân chúng tôi khẩn thiết mong các cơ quan chức năng cần có những hành động kịp thời để ngăn chặn và xử lý hành vi khai thác trái phép của những chiếc tàu giã cào ngoại tỉnh này”. Trao đổi với chúng tôi về việc tàu giã cào ngoại tỉnh lộng hành trong thời gian qua, ông Nguyễn Hoài Nam, Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tỉnh cho biết: “Hàng tháng, chúng tôi đều có tổ chức 3-4 chuyến tuần tra, kiểm soát dọc theo bờ biển của tỉnh, thực hiện nhiệm vụ, xử lý và trục xuất một số tàu giã cào khai thác sai tuyến theo quy định. Tàu giã cào thường khai thác gần bờ, đây là nơi sinh sản và là nơi sinh sống của các loài thủy, hải sản. Việc khai thác theo kiểu tận diệt này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của ngư dân, phá hoại môi trường sinh thái biển, vi phạm vùng biển khai thác theo quy định”. Tuy nhiên, ông Nam cũng thừa nhận việc tuần tra, kiểm soát và xử lý các tàu giã cào vi phạm còn gặp khá nhiều trở ngại vì lực lượng tuần tra mỏng, phương tiện, kinh phí còn hạn chế nên hiệu quả chưa cao. Nhiều lúc tàu kiểm ngư xuất bến đi tuần thì các tàu giã cào mật báo thông tin cho nhau biết vị trí hoạt động của tàu kiểm ngư để “án binh, bất động”. Nghiêm trọng hơn khi một số đối tượng giã cào ngoại tỉnh còn manh động chống lại người thi hành công vụ. “Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ đề xuất, kiến nghị với cấp trên để có những chính sách, chiến lược hỗ trợ ngư dân và kiên quyết xử lý hành vi khai thác trái phép của những tàu giã cào ngoại tỉnh”, ông Nam chia sẻ. Bài, ảnh: TRUNG GIANG