Tản văn: Âm vang những ngày Cách mạng Tháng Tám

(QT) - Có một bức ảnh trong Bảo tàng truyền thống cách mạng ghi lại thật ấn tượng ký ức thời đại: Đó là hình ảnh biển người thủ đô Hà Nội giành chính quyền ở Bắc Bộ Phủ ngày 19/8/1945. Tháng 8 này tôi trở lại thủ đô thăm di tích lịch sử đó trong những ngày đầu thu. Vẫn cánh cổng sắt ngày nào nay được sơn lại. Con đường trước cổng vẫn tấp nập người qua.Và tôi vẫn còn như nghe âm vang những ngày Cách mạng Tháng Tám… Nhà thơ Tố Hữu, lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng đã ghi lại cảm xúc trào dâng trong những ngày lịch sử đó. Nhà thơ như hòa vào không khí của dòng thác lũ cuồn cuộn dòng người tràn ngập cờ đỏ sao vàng tung bay trong luồng gió cách mạng. Niềm hạnh phúc lớn lao mà cả dân tộc chờ đợi bao năm, bị kìm nén lâu quá, nay được dịp thổi bùng lên thật mạnh mẽ, say sưa: “Gió ơi gió! Hãy làm giông, làm tố/Cuốn tung lên cờ đỏ máu thêm tươi/Vàng vàng bay, đẹp quá, sao sao ơi!Ta ngã vật trong dòng người cuộn thác” (Huế tháng Tám). Mỗi người dân Việt Nam như được sinh ra một lần nữa. Cách mạng tháng Tám như ánh bình minh rực rỡ, xua tan đi giá lạnh đêm trường nô lệ đã thổi vào lòng ông hoàng thơ tình Xuân Diệu, để từ: “Là thi sĩ nghĩa là ru với gió…” đã cất lên khúc tráng ca “Ngọn quốc kỳ” thật hào sảng, say mê: “Việt Nam! Việt Nam cờ đỏ sao vàng/Những ngực nén hít thở ngày độc lập/Nguồn lực mới bốn phương lên tới tấp/Nếp cờ bay chen sóng vỗ bài ca”. Tháng 8 này tôi trở lại thủ đô của 36 phố phường, nay mở rộng ra thành một thủ đô văn hiến hiện đại. Đường phố Nguyễn Du đêm đêm tỏa hương hoa sữa nồng nàn. Nắng đầu thu đã vàng trên phố cổ, nhấp nhô sóng nâu màu ngói cũ. Và tôi hình dung 71 năm về trước tưng bừng từng đoàn người từ các ngã đường cuồn cuộn như những dòng sông muôn sắc màu áo vải. Nắng chan hòa sắc đỏ, hồng tươi màu cờ với tiếng hô vang: “Việt Nam độc lập” như lời ước nguyện, một khát vọng ngàn đời của dân tộc. Đại hội quốc dân họp tại Tân Trào ngày 16/8/1945 thông qua lệnh “Tổng khởi nghĩa”. Ta vẫn còn nghe âm vang lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà giải phóng cho ta”. Và chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8 năm 1945, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền cả nước về tay nhân dân trọn vẹn. Âm vang của những ngày tháng 8 năm ấy cũng giống như cuộc hành quân thần tốc, giải phóng miền Nam mùa xuân 1975. Cứ mỗi ngày lại có thêm những tỉnh mới giành chính quyền, được giải phóng. Nếu thử tô những sắc màu trên bản đồ đất nước thì hiện lên những mắt na thắm tươi tô đậm thêm những ký ức hào hùng, hiếm có của lịch sử… Mùa thu tháng 8 của thiên nhiên:“Trời xanh đây là của chúng ta/Núi rừng đây là của chúng ta/Những cánh đồng thơm mát/Những ngã đường bát ngát/ Những dòng sông đỏ nặng phù sa” (Nguyễn Đình Thi) càng tươi thắm thêm, rạng rỡ thêm sắc màu mùa thu cách mạng. Khúc nhạc “Diệt phát xít” cũng của nhà thơ, nhạc sĩ tài hoa đó tưng bừng, hào hùng khí thế được lấy làm nhạc hiệu của Đài tiếng nói Việt Nam. Bài“Tiến quân ca” của cố nhạc sĩ Văn Cao với: “Đoàn quân Việt Nam đi/Chung lòng cứu quốc/ Bước chân rộn vang trên đường gập ghềnh xa” được Bác Hồ kính yêu chọn làm quốc ca lúc thành lập Ủy ban dân tộc giải phóng Trung ương trước ngày tổng khởi nghĩa đã dự báo khí thế trào dâng cách mạng: “Nước Việt Nam từ máu lửa/Rũ bùn đứng dậy sáng lòa” (Đất nước – Nguyễn Đình Thi”. NGUYỄN NGỌC PHÚ