Sẵn sàng đưa hệ thống VNACCS/VCIS vào vận hành chính thức

(QT) - Theo dự kiến, ngày 20/4/2014, ngành Hải quan tỉnh Quảng Trị sẽ khởi động vận hành Hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS). Hệ thống này hứa hẹn đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh, đặc biệt đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hoá. Để tìm hiểu về việc thay đổi quy trình thủ tục hải quan theo hướng hiện đại cũng như hiểu sâu thêm về tính năng của VNACCS/VCIS, phóng viên Báo Quảng Trị có cuộc phỏng vấn với ông BÙI THANH SAN, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị. - Thưa ông, chúng ta có thể hiểu khái quát về hệ thống VNACCS/VCIS như thế nào?

- Hệ thống VNACCS/VCIS là hệ thống thông quan tự động và cơ chế một cửa quốc gia gồm 2 hệ thống nhỏ: Hệ thống thông quan tự động (gọi tắt là Hệ thống VNACCS); Hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin nghiệp vụ (gọi tắt là Hệ thống VCIS). Hệ thống VNACCS/VCIS gồm các phần mềm chủ yếu: khai báo điện tử (e-Declaration); manifest điện tử (e-Manifest); hóa đơn điện tử (e-Invoice); thanh toán điện tử (e-Payment); C/O điện tử (e-C/O); phân luồng (selectivity); quản lý hồ sơ rủi ro, tiêu chí rủi ro; quản lý doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK); thông quan và giải phóng hàng; giám sát và kiểm soát. -Có thể nói, đây là bước đột phá trong cải cách hành chính của Tổng cục Hải quan Việt Nam nói chung và Hải quan tỉnh Quảng Trị nói riêng. Sự cải cách này sẽ tác động không nhỏ đến thủ tục và nghiệp vụ của Hải quan Quảng Trị trong thời gian tới. Như vậy, việc thay đổi thủ tục hải quan, nghiệp vụ khi thực hiện theo hệ thống VNACCS/ VCIS sẽ như thế nào, thưa ông? - Hệ thống VNACCS/VCIS có nhiều điểm mới và thay đổi so với hệ thống thông quan điện tử hiện đang áp dụng như: Rút ngắn thời gian làm thủ tục bằng cơ chế phân luồng tự động do hệ thống thông quan điện tử được áp dụng ở nhiều khâu (quản lý hàng đi/đến, chỉ tiêu nhập dữ liệu ở VNACCS/VCIS được tích hợp nhiều hơn các tiêu chí trên vận đơn, bản lược khai vào chỉ tiêu khai báo trên tờ khai). Tăng cường kết nối giữa các bộ, ngành thông qua cơ chế một cửa quốc gia, lấy thông tin của dữ liệu đã đăng ký để khai báo xuất nhập khẩu; thực hiện đăng ký khai tạm trước (được chỉnh sửa nhiều lần trước khi khai chính thức); quản lý hàng tạm nhập tái xuất…nên quy trình, thủ tục hải quan cũng có nhiều thay đổi phù hợp. So với khai báo hải quan hiện tại, tiêu chí khai báo hải quan trong hệ thống VNACCS/VCIS sẽ có tiêu chí khai báo đầy đủ hơn, vì các thông tin cơ bản về hợp đồng, hóa đơn, vận đơn… có thể khai trên tờ khai hải quan. Hệ thống VNACCS/ VCIS sẽ xử lý hoàn toàn tự động từ việc tiếp nhận, xử lý và phân luồng với thời gian xử lý diễn ra rất nhanh (trong khoảng 3 giây) nhờ chức năng kết nối với các hệ thống khác. Quy trình khai bổ sung sau thông quan có thay đổi như sau: Hệ thống VNACCS/VCIS cho phép khai bổ sung sau thông quan. Việc đính chính nội dung khai báo sẽ do người khai thực hiện. Nếu hải quan phát hiện ra những sai sót trong nội dung khai báo thì thông báo cho người khai hải quan biết để hiệu chỉnh và khai bổ sung. Nếu người khai không chấp nhận khai bổ sung thì vẫn cho thông quan, nhưng những nghi vấn sẽ được thông báo cho bộ phận kiểm tra sau thông quan và điều tra. Khi đó, doanh nghiệp thực hiện thủ tục nộp thuế tăng thêm trên hệ thống VNACCS/VCIS.

Cán bộ Hải quan kiểm tra hệ thống VNACCS/VCIS để chuẩn bị đưa vào vận hành - Ảnh: MT

Hiện tại, cán bộ hải quan tại khâu đăng ký sẽ tiến hành kiểm tra bộ hồ sơ hải quan (đối với thủ tục truyền thống) và tờ khai hải quan (đối với thủ tục điện tử). Khi áp dụng hệ thống VNACCS/VCIS, hệ thống sẽ tự động kiểm tra và tiếp nhận. Đối với thủ tục hải quan đối với hàng hóa vận chuyển bảo thuế (hàng hoá chịu sự giám sát của hải quan), so với thủ tục hiện tại, quy trình đối với hàng vận chuyển bảo thuế trong hệ thống VNACCS/VCIS gộp các quy trình hiện tại thành một quy trình nhằm mục đích đơn giản hóa, chuẩn hóa để áp dụng công nghệ thông tin (CNTT); hỗ trợ tối đa công tác giám sát, quản lý của cơ quan hải quan, cụ thể: Cấp phép vận chuyển được thực hiện tại hải quan nơi quản lý hàng hóa đi; dùng chung một thủ tục khai báo cấp phép vận chuyển cho khai báo đi, vận chuyển hàng hóa giữa các khu vực; hàng hóa nhập khẩu đưa vào kho của nhà máy gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất: khai cấp phép vận chuyển kết hợp khai báo nhập khẩu tại hải quan nơi đi; khai cấp phép vận chuyển tại hải quan nơi đi, khai nhập khẩu tại hải quan nơi quản lý nhà máy; hàng hóa xuất khẩu đưa từ kho của nhà máy gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất: khai xuất khẩu kết hợp khai cấp phép vận chuyển. Việc áp dụng hệ thống VNACCS/ VCIS sẽ làm tăng trách nhiệm của các bên tham gia như: người xuất khẩu, nhập khẩu, người vận chuyển, kinh doanh dịch vụ kho, bãi cảng… Các bên tham gia thực hiện quản lý theo yêu cầu của cơ quan hải quan. Cụ thể như sau: Nguyên tắc kiểm tra, giám sát: Doanh nghiệp vận chuyển tự quản lý, hoặc hải quan kiểm tra rồi giao cho doanh nghiệp vận chuyển tự quản lý, hoặc hải quan hoặc doanh nghiệp kiểm tra, giám sát đến khi hàng đến đích. Yêu cầu khai báo thời gian dự kiến đi, đến của hàng hóa khi khai cấp phép vận chuyển; khai báo hàng hóa đã khởi hành (khai BOA); khai báo hàng hóa được vận chuyển đến đích. - Thực hiện dự án VNACCS/ VCIS là sự kiện lớn của ngành Hải quan. Để tạo điều đưa hệ thống VNACCS/VCIS chính thức vận hành vào ngày 20/4/2014, ông cho biết Hải quan Quảng Trị đã chuẩn bị cho “giờ G” này như thế nào ? - Chuẩn bị cho vận hành hệ thống VNACCS/VCIS, chúng tôi đã có bước chuẩn bị cơ bản liên quan tới xây dựng cơ sở hạ tầng và tổ chức bộ máy điều hành. Theo đó hình thành các đội thủ tục theo nhóm mã HS trong từng chi cục: Do hệ thống VNACCS/VCIS thiết kế tiếp nhận xử lý tờ khai theo từng nhóm HS hoặc do Hải quan Việt Nam cài đặt. Do đó, việc bố trí cán bộ tham gia dây chuyền nghiệp vụ sẽ phụ thuộc vào đặc thù của từng địa phương và linh hoạt. Theo đó, tại từng chi cục sẽ hình thành các đội hoặc các nhóm thủ tục chuyên về từng nhóm HS, đội về hàng chuyển phát nhanh và đội thủ tục về hàng an ninh quốc phòng. Hình thành bộ phận quản lý, vận hành hệ thống và hỗ trợ người sử dụng: Khi áp dụng hệ thống VNACCS/VCIS, việc thu thập thông tin, phân quyền và quản lý người sử dụng theo một quy trình khép kín từ dưới lên, vì vậy cần xác định bộ phận nào sẽ phụ trách và xây dựng quy trình thực hiện cũng như quy chế phối hợp. Để triển khai hệ thống VNACCS/VCIS, hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) được xây dựng và nâng cấp đáp ứng yêu cầu. Nâng cấp mạng WAN: Trục backbone gồm 2 đường truyền 1 Gbps. Về đường truyền từ trung tâm miền về các Cục Hải quan và từ Cục Hải quan tới các chi cục, các chi cục tới Kho bạc Nhà nước, đối với các Cục Hải quan có trung tâm dữ liệu cần 2 đường (10 Mbps và 4 Mbps); đối với các cục hải quan khác cần 2 đường (4 Mbps và 2 Mbps). Kiến trúc mạng cũng được triển khai đáp ứng mô hình xử lý tập trung. Hải quan tỉnh Quảng Trị đang rất sẵn sàng cho việc vận hành hệ thống VNACCS/VCIS, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh. -Xin cảm ơn ông! MINH TUẤN (thực hiện)