Kết nối tam giác kinh tế cửa khẩu Lao Bảo-La Lay và Mỹ Thủy

(QT) - Cho đến bây giờ Quảng Trị đã “nhận diện” được mục tiêu và trọng tâm phát triển để tận dụng lợi thế của Hành lang kinh tế Đông- Tây (EWEC) đó là quyết tâm xây dựng thành công tam giác kinh tế cửa khẩu Lao Bảo- La Lay và Mỹ Thủy. Những năm qua tỉnh Quảng Trị đã xây dựng và phát triển các khu kinh tế như: Khu KTTMĐB Lao Bảo, Khu Kinh tế du lịch-dịch vụ Cửa Việt-Cửa Tùng-Cồn Cỏ, Khu Đông Nam Quảng Trị và các cụm kinh tế phối hợp gồm cụm kinh tế Đakrông-Cam Lộ, cụm Quảng Trị- Diên Sanh-Mỹ Chánh, Khu CN Nam Đông Hà, Quán Ngang. Đặc biệt là Cửa khẩu quốc tế La Lay nối Quảng Trị với Lào thông tuyến sang Campuchia và Đông Bắc Thái Lan để phát triển thương mại giữa các tỉnh có chung mặt bằng phát triển. Từ năm 1998 Khu KTTMĐB Lao Bảo được hình thành có tổng diện tích 15.804 ha. Đến nay, Khu KTTMĐB Lao Bảo đã thu hút 63 dự án đầu tư trong và ngoài nước với tổng số vốn đăng ký đầu tư 4.000 tỷ đồng. Ngoài ra còn có 30 phương án kinh doanh thương mại, dịch vụ được cấp giấy chứng nhận đầu tư với tổng số vốn đăng ký là 1.200 tỷ đồng. Các dự án đầu tư và phương án kinh doanh dịch vụ đã giải quyết việc làm cho gần 4.500 lao động trực tiếp chủ yếu là cư dân địa phương và gần 500 lao động gián tiếp. Với hệ thống trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng miễn thuế, khách sạn, nhà hàng, ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính - viễn thông đi vào hoạt động đã chiếm tỷ trọng 65% tổng giá trị sản xuất các ngành; thể hiện được đầu mối giao thương, trung chuyển hàng hóa, dịch vụ trong tỉnh, cả nước và một số nước trong khu vực. Hoạt động xuất nhập cảnh (XNC) và dịch vụ du lịch có nhiều chuyển biến tích cực. Dân cư trên địa bàn phát triển, quá trình đô thị hóa được đẩy nhanh đã đem lại hiệu quả, góp phần làm thay đổi diện mạo của vùng miền núi Hướng Hóa từng bước trở thành một khu kinh tế năng động; đồng thời có sự tác động lan tỏa về đầu tư, kinh doanh thương mại dịch vụ đến các tỉnh khu vực miền Trung Việt Nam và các tỉnh trên EWEC. Thông qua các hoạt động tại Khu KTTMĐB Lao Bảo, mối liên kết giữa Việt Nam với các nước trên EWEC được thiết lập, ngày càng được củng cố và phát triển, tạo lực tác động tương hỗ để hợp tác phát triển kinh tế, quan hệ kinh tế giữa Việt Nam với các nước trên EWEC ngày càng gắn bó hơn. Việc nâng cấp cửa khẩu quốc gia La Lay lên cửa khẩu quốc tế góp phần quan trọng vào việc tạo thuận lợi cho việc giao lưu, hợp tác phát triển của tỉnh Quảng Trị với các tỉnh giáp biên của nước bạn Lào. Sự kiện này đã mở ra cơ hội hợp tác mới về kinh tế, thương mại, đầu tư và du lịch giữa các tỉnh miền Trung Việt Nam với các tỉnh Trung Nam Lào, Đông Nam Thái Lan, thu hút các nhà đầu tư quốc tế vào khu vực này. Mới đây vào ngày 21/8/2015 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu quốc tế La Lay”. Mục tiêu chung của đề án là xây dựng khu vực cửa khẩu La Lay trở thành động lực phát triển mới của tỉnh Quảng Trị, là cầu nối quan trọng trên Hành lang kinh tế song song với EWEC, nối khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung với khu vực Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan và khu vực tam giác phát triển Việt Nam-Lào-Campuchia. Đồng thời, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu quốc tế La Lay thành cửa khẩu quốc tế kiểu mẫu với trang thiết bị hiện đại, thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hoạt động cửa khẩu, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Tổng mức đầu tư tại khu vực cửa khẩu La Lay trong giai đoạn 2015-2020 là 2.395 tỷ đồng. Trong đó, Trung tâm cửa khẩu gắn với các hoạt động chức năng của cửa khẩu; Trung tâm trung chuyển hàng hóa gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ nhằm tạo ra nguồn thu ở cửa khẩu quan trọng và nhiều lợi thế này. Xác định việc hình thành và phát triển Khu kinh tế (KKT) Đông Nam có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển KT-XH của địa phương, từ nhiều năm qua tỉnh Quảng Trị đã tích cực phối hợp với các nhà đầu tư trong và ngoài nước triển khai công tác khảo sát, quy hoạch và chuẩn bị các điều kiện để từng bước khởi động KKT Đông Nam. Thực hiện Quyết định số 4751/QĐ-BCT ngày 9/7/2013 của Bộ Công thương về phê duyệt quy hoạch địa điểm và Công văn số 2645/UBND-CN ngày 19/8/2013 của UBND tỉnh về việc công bố quy hoạch địa điểm Trung tâm Điện lực Quảng Trị. Theo đó, việc công bố quy hoạch, cắm mốc chỉ giới, tiến hành lập biên bản bàn giao mốc giới quy hoạch cho các xã liên quan đã được triển khai; ban hành các văn bản quy định tạm thời về việc quản lý đất đai và xây dựng trong khu vực quy hoạch. Và mới đây, Chính phủ cũng đã có văn bản đồng ý cho phép Công ty Điện lực quốc tế Thái Lan (EGATI) làm chủ đầu tư dự án nhiệt điện than 1.200 MW. Từ khi ý tưởng về KKT Đông Nam mà hạt nhân là cảng biển Mỹ Thủy hình thành đến nay với khoảng thời gian chưa nhiều nhưng KKT Đông Nam Quảng Trị đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là các nhà đầu tư Thái Lan nhờ vào vị trí khu vực biển Mỹ Thủy thuận lợi trong việc xây dựng cảng biển nước sâu cho tàu có tải trọng lớn. Khu vực dự kiến quy hoạch KKT Đông Nam có diện tích khá lớn (khoảng 10.000 ha), mật độ dân cư thưa, địa hình bằng phẳng, rất thuận lợi cho quy hoạch và bố trí các dự án, nhất là các dự án có tính chất liên hoàn. Nguồn nhiên liệu khí tự nhiên đảm bảo vào Quảng Trị với công suất thiết kế khoảng 1-3 tỷ mét khối/ năm (Theo Quyết định số 459/QĐ-TTg ngày 30/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp khí đến năm 2015, định hướng đến năm 2025 đã xác định trong giai đoạn 2014-2016 sẽ xây dựng hệ thống đường ống dẫn khí từ các lô 111/4-112- 113-mỏ Báo Vàng). Nếu KKT Đông Nam Quảng Trị được xây dựng sẽ đón đầu các cơ hội khi Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết và Cộng đồng kinh tế ASEAN trở thành hiện thực. Theo đó, hàng hóa do các doanh nghiệp Thái Lan sản xuất tại KKT Đông Nam xuất khẩu sang Mỹ, EU sẽ được hưởng mức thuế ưu đãi như xuất khẩu từ Thái Lan hiện nay. Mặt khác, khi Cộng đồng kinh tế ASEAN có hiệu lực hoàn toàn, các hàng rào thuế quan và cả phi thuế quan được dỡ bỏ thì dòng chảy hàng hóa hai chiều trên tuyến Quốc lộ 9 sẽ gia tăng, cảng Mỹ Thủy trở thành cửa ngõ ra Thái Bình Dương của các quốc gia trên EWEC, đầu mối trung chuyển hàng hóa giữa các nước ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc). Ngoài ra còn phải kể đến các hoạt động logistics, gia công tái chế tại KKT Đông Nam sẽ có điều kiện phát triển, đây là lý do mà các nhà đầu tư hạ tầng Thái Lan quan tâm. Đặc biệt, KKT Đông Nam Quảng Trị có vai trò quan trọng trong chiến lược kết nối năng lượng Việt Nam-Lào-Thái Lan. Hiện nay tỉnh Quảng Trị đang gấp rút lập quy hoạch chi tiết KKT Đông Nam Quảng Trị bên cạnh việc quan tâm đầu tư kết cấu hạ tầng các cửa khẩu đường bộ. Đồng chí Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết: “Để khai thác lợi thế, đẩy mạnh phát triển kinh tế cửa khẩu, tỉnh Quảng Trị đang quan tâm đầu tư xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội tại các vùng biên giới và tại các cửa khẩu, nhằm tạo tiền đề vật chất cho việc thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và du lịch giữa hai nước Việt- Lào và cộng đồng ASEAN. Từng bước xây dựng, hoàn thiện quy hoạch, phát triển hệ thống cửa khẩu biên giới Việt Nam- Lào theo hướng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu giao thương, đi lại của người, hàng hóa và phương tiện quốc tế. Xây dựng và triển khai đồng bộ, hiệu quả hệ thống các chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi và thúc đẩy sự phát triển của các chợ biên giới, các khu kinh tế cửa khẩu, đảm bảo biên giới Việt- Lào là một đường biên giới hòa bình, ổn định, hợp tác và cùng phát triển. Mặt khác là quan tâm xúc tiến nhanh các công đoạn cần thiết để sớm hiện thực hóa KKT Đông Nam Quảng Trị mà hạt nhân là cảng biển Mỹ Thủy”. Thực tế cho thấy hiệu quả rõ nét nhất của việc nâng cấp Cửa khẩu La Lay là giúp 8 trên tổng số 14 xã của huyện Đakrông nằm trên tuyến đường kết nối với cửa khẩu được hưởng lợi trực tiếp về kinh tế- xã hội, góp phần nâng cao dân trí và cải thiện sinh kế cho cư dân trong vùng. Đặc biệt là việc nâng cấp Cửa khẩu quốc tế La Lay và xúc tiến dự án xây dựng tuyến giao thông nối với KKT Đông Nam Quảng Trị với Cửa khẩu La Lay tạo thêm hành lang song song với EWEC, hình thành tam giác kinh tế cửa khẩu Lao Bảo- La Lay- Mỹ Thủy trong tương lai gần. Tất cả đang mở ra cơ hội để một khu phức hợp kinh tế tầm cỡ trở thành hiện thực giúp Quảng Trị hội nhập vững vàng với các nước trên EWEC và bạn bè năm châu bốn bể qua Thái Bình Dương. HỒ NGUYÊN KHA