Cần có giải pháp đồng bộ, quyết liệt để vực dậy sản xuất trong nước

(QT) - Tuần qua, cử tri cả nước quan tâm theo dõi Quốc hội (QH) thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2014 và nhiệm vụ năm 2015. Cũng như các đại biểu QH đã bày tỏ tại các phiên thảo luận của kỳ họp, nhiều cử tri đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, địa phương trong chỉ đạo, điều hành, nhờ đó nền kinh tế nước ta đã dần ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế về cung - cầu hàng hóa, tích lũy - đầu tư, xuất nhập khẩu, thanh toán quốc tế, thu chi ngân sách, lao động và việc làm... đều ổn định hơn so với năm trước; tăng trưởng khu vực công nghiệp và xây dựng, nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục đà phục hồi; xuất khẩu tăng trưởng khá; có đến 13/14 chỉ tiêu đạt, vượt kế hoạch.

Để khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển bền vững, cần phải có giải pháp tăng được thu nhập cho nông dân ngay trên chính mảnh đất mà họ đang sinh sống, sản xuất. Nhà nước cần vào cuộc thật sự mạnh mẽ và hiệu quả, các bộ, ngành cần tư vấn, hỗ trợ cho nông dân các loại giống tốt, giúp nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, giảm bớt tổn thất sau thu hoạch, đăng ký thương hiệu nông nghiệp quốc gia, hỗ trợ tín dụng nông nghiệp để hướng đến mục tiêu giảm giá thành và tăng lợi nhuận, góp phần cải thiện đời sống cho người dân ở khu vực nông thôn rất dễ bị tổn thương trong quá trình hội nhập và phát triển.

Nhìn chung năm 2014 kinh tế vĩ mô của đất nước ổn định, nhiều lĩnh vực văn hóa - xã hội chuyển biến tốt hơn, an sinh xã hội cơ bản được bảo đảm, quốc phòng an ninh được giữ vững. Trong bối cảnh tình hình bất ổn về chính trị và suy thoái kinh tế của thế giới, những kết quả đạt được trên là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, các đại biểu QH cũng chỉ rõ nền kinh tế của nước ta vẫn còn nhiều khó khăn, tổng cầu suy giảm, nợ xấu của các ngân hàng thương mại có xu hướng tăng trở lại trong khi việc giải quyết nợ xấu của hệ thống ngân hàng còn thấp; cân đối ngân sách nhà nước đang hết sức khó khăn, đã phải sử dụng hết các tiềm lực tài chính công, huy động nguồn trái phiếu Chính phủ ở mức cao và cả việc sử dụng bội chi để bù đắp chi thường xuyên. Nhiều đại biểu cũng cho rằng, báo cáo của Chính phủ chưa đánh giá sâu về chất lượng tăng trưởng; về tình trạng kinh tế vĩ mô ổn định chưa thật vững chắc, năng suất, chất lượng hiệu quả, sức hấp thụ vốn của nền kinh tế thấp; tiềm lực của doanh nghiệp yếu, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước không đạt yêu cầu, nợ công có xu hướng tăng cao, doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn, hiệu quả liên kết vùng còn yếu. Điều đáng buồn là Việt Nam tuy là quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp, có nhiều lợi thế cung cấp các mặt hàng nông sản để xuất khẩu, nhưng chỉ trong 9 tháng đầu năm 2014 đã phải bỏ ra hơn 2 tỉ USD, tương đương với hơn 42 nghìn tỉ đồng để nhập khẩu 4.787 tấn nông sản chỉ với 3 loại gồm bắp ngô, hạt điều và đậu tương, tăng 31,3% so với năm 2013. Việc nhập khẩu nông sản như vậy gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp và làm thiệt thòi cho nông dân nước ta. Trong khi nông sản do nông dân làm ra không tiêu thụ được thì doanh nghiệp trong nước lại đi tìm mua nguyên liệu ở nước ngoài... Từ thực tế trên, các đại biểu QH đã đề xuất với Chính phủ nhiều giải pháp cho năm 2015, trong đó cần thực hiện các giải pháp đồng bộ và quyết liệt để vực dậy khu vực sản xuất trong nước. Trước mắt có sự hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp trong nước vay trung hạn, dài hạn để đầu tư mua sắm máy móc, thiết bị hiện đại, tăng năng suất lao động, tạo ra sản phẩm cạnh tranh với hàng ngoại nhập trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay. Phải chú ý đến sự an dân, an tâm trong đầu tư, trong trị bệnh, bảo đảm an toàn trong giao thông, an toàn trong vệ sinh thực phẩm, an ninh trật tự xã hội. Tiếp tục tổng kết kinh nghiệm để đẩy nhanh quá trình cải cách hành chính, thủ tục hành chính, đặc biệt là con người hành chính. Phải tập trung ưu tiên các nguồn lực cho các lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ cao, dịch vụ du lịch và công nghiệp hỗ trợ. Tập trung đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu toàn diện nền kinh tế vì thực tế cho thấy quá trình này đã có nhiều thành công nhất định nhưng vẫn còn những hạn chế. Một vấn đề nữa là trong cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, cần phân biệt rõ những lĩnh vực nào Nhà nước giữ quyền chi phối để tăng cường đầu tư, lĩnh vực nào không giữ quyền chi phối, không cần thiết đầu tư thì có thể bán, tạo nguồn lực quốc gia, tránh giữ lại để bị báo lỗ, thoái vốn, mất dần nguồn vốn của Nhà nước. Về vấn đề biên chế, năng suất lao động và tiền lương, lộ trình tăng lương không thực hiện được là do biên chế không giảm, năng suất lao động thấp nên không cân đối được, nếu kéo dài vấn đề này hệ lụy xã hội sẽ khôn lường. Cần có giải pháp căn cơ để chống tham nhũng, lãng phí; loại bỏ hiện tượng lạm dụng chính sách, bày vẽ thủ tục để trục lợi trong một bộ phận cán bộ, công chức, mang lại sự trong sạch thật sự cho nền hành chính nhà nước. Về cải cách giáo dục phải làm từ bậc tiểu học lên trung học, lên đại học, nhưng hiện nay chúng ta đang làm ngược lại, làm từ ngọn xuống. Phương châm giáo dục là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, do đó cần tạo sự chuyển biến trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực để nâng cao năng suất lao động, đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động. Về liên kết vùng để phát triển, thời gian qua vấn đề này vẫn còn mang tính hình thức. Những năm gần đây các vùng đã tìm mọi cách để phối hợp thực hiện các ý tưởng liên kết. Tuy nhiên, cam kết hỗ trợ rất ít đi vào thực tiễn do tính bắt buộc và tính pháp lý thấp; các thỏa thuận chưa đi đôi với điều kiện thi hành, nguồn lực hợp tác hạn chế, tính cục bộ địa phương vẫn chi phối hợp tác giữa các địa phương; phân cấp đầu tư cho địa phương song địa phương không chủ động liên kết đầu tư phát triển hạ tầng vùng mà chủ yếu dựa vào Chính phủ; phân cấp mạnh, nhưng thiếu các cơ chế phối hợp dựa trên lợi ích so sánh. Việc thiếu liên kết giữa các địa phương không những làm lãng phí nguồn lực mà còn xuất hiện những hiện tượng chính sách của địa phương này có thể làm triệt tiêu chính sách của địa phương khác. Cần sửa đổi cơ chế liên kết vùng theo hướng thể hiện rõ người chỉ đạo, lãnh đạo vùng là người của Trung ương chứ theo cơ chế luân phiên chủ trì giữa các địa phương như hiện nay thì vẫn không thay đổi được gì. Để khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển bền vững, cần phải có giải pháp tăng được thu nhập cho nông dân ngay trên chính mảnh đất mà họ đang sinh sống, sản xuất. Nhà nước cần vào cuộc thật sự mạnh mẽ và hiệu quả, các bộ, ngành cần tư vấn, hỗ trợ cho nông dân các loại giống tốt, giúp nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, giảm bớt tổn thất sau thu hoạch, đăng ký thương hiệu nông nghiệp quốc gia, hỗ trợ tín dụng nông nghiệp để hướng đến mục tiêu giảm giá thành và tăng lợi nhuận, góp phần cải thiện đời sống cho người dân ở khu vực nông thôn rất dễ bị tổn thương trong quá trình hội nhập và phát triển. PV