Để tăng tỉ lệ phụ nữ tham gia cơ quan dân cử

(QT) - Trong những năm qua, công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ luôn được Đảng, Nhà nước ta quan tâm, thể chế hóa vào trong chính sách, pháp luật. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Việt Nam đã và đang từng bước nỗ lực thúc đẩy thực hiện cam kết quốc tế thông qua việc xây dựng, hoàn thiện và thực thi hệ thống chính sách, pháp luật về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, song Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong việc tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nói chung và trong hệ thống các cơ quan dân cử nói riêng.

Về bản thân các ứng cử viên nữ khi được hiệp thương giới thiệu làm ứng cử viên đại biểu QH khóa XIV và ứng cử viên HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021 phải xem đây là niềm vinh dự, tự hào của bản thân, của giới, là dịp để nâng cao kiến thức chuyên môn và hiểu biết xã hội cũng như rèn luyện các kỹ năng cần thiết để làm tốt các nhiệm vụ trong cơ quan dân cử...

Theo thống kê của Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, những năm gần đây, sự tham gia của phụ nữ Việt Nam trong Quốc hội (QH) đã có sự tiến bộ đáng kể, từ con số 3% nữ đại biểu QH tham gia khóa I đến tỷ lệ 24,4% của QH khóa XIII. Trong cơ quan dân cử ở địa phương, tỷ lệ nữ đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) nhiệm kỳ 2011-2016 cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là 25,17%, cấp quận, huyện, thị xã là 24,62% và cấp xã, phường, thị trấn là 21,17%...Mặc dù tỉ lệ phụ nữ tham gia QH và HĐND các cấp có tăng qua các nhiệm kỳ nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu đề ra, đòi hỏi các cơ quan có thẩm quyền phải có những bước đi vững chắc hơn và có những giải pháp đột phá mạnh mẽ hơn nữa để thực hiện mục tiêu đạt 35% trở lên nữ đại biểu QH và đại biểu HĐND các cấp của nhiệm kỳ 2016-2021, như Nghị quyết số 11- NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra. Trong thực tế, mặc dù đã có nhiều chủ trương, chính sách vì sự tiến bộ của phụ nữ và công tác bình đẳng giới nhưng tỉ lệ phụ nữ tham gia chính trị ở nước ta vẫn còn hạn chế. Bởi vậy mỗi lần đại hội đảng các cấp hay bầu cử QH, HĐND các cấp, bao giờ tỉ lệ cán bộ nữ cũng được các cơ quan có thẩm quyền đặt ra với chỉ tiêu tối thiểu phải đạt được. Chẳng hạn như quy định “Bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách ứng cử chính thức những ứng cử đại biểu HĐND là phụ nữ” (Nghị quyết số 1132/NQ-UBTVQH13 ngày 16/1/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội) đòi hỏi khi hiệp thương các cơ quan chức năng phải đưa tỉ lệ ứng cử viên nữ ít nhất như trần quy định; còn muốn tỉ lệ ứng cử viên nữ trúng cử cao hơn thì tỉ lệ ứng cử viên nữ được đề cử phải nhiều hơn, bởi ứng cử viên có trúng cử hay không còn tùy thuộc lá phiếu của cử tri. Trong quá trình tiến hành các bước hiệp thương bầu cử đại biểu QH khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, cũng có ý kiến cho rằng để đạt tỉ lệ cơ cấu cán bộ nữ, cần “chiếu cố” các tiêu chuẩn đối với ứng cử viên nữ để có đủ số ứng cử viên nữ tương ứng theo quy định đã đề ra. Thực tế theo chúng tôi thì các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, địa phương, các đoàn thể chính trị - xã hội nếu chịu khó tìm nhân sự thì trong xã hội vẫn tiềm tàng rất nhiều phụ nữ có thể đảm đương được chức trách nhiệm vụ được giao của cơ quan dân cử mà không cần phải “chiếu cố” về tiêu chuẩn. Vấn đề đặt ra là những người có chức trách có đặt lòng tin vào họ hay không! Thực tiễn chỉ ra rằng, đã đến lúc phải phá bỏ quan điểm chuyện chính trị chủ yếu là dành cho nam giới, bởi trên thế giới cũng như ở nước ta, đã có nhiều phụ nữ nắm giữ cương vị lãnh đạo chủ chốt và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao cùng với việc làm tròn thiên chức của người phụ nữ trong gia đình. Trong thực tế hiện nay, nhiều nhà lãnh đạo nữ đã khẳng định là những nhà lãnh đạo, quản lý có tài, có tâm, có năng lực và giải quyết các vấn đề xã hội một cách hiệu quả. Mới đây Tạp chí Forbes Việt Nam đã bình chọn danh sách 20 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam 2016, đứng đầu là bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, hiện giữ chức Phó Chủ tịch Quốc hội. Các vị trí thứ hai và ba cũng thuộc lĩnh vực chính trị là bà Tòng Thị Phóng và bà Trương Thị Mai, cùng là Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII. Đứng thứ tư là bà Mai Kiều Liên, từng nằm trong danh sách 50 nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á của Forbes. Bên cạnh các nhân vật chính trị cũng có người làm trong lĩnh vực y tế như Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, có phụ nữ trong lĩnh vực thể thao như vận động viên Nguyễn Thị Ánh Viên…Dĩ nhiên là tiêu chí bình chọn chưa được Tạp chí Forbes Việt Nam đưa ra một cách cụ thể, nhưng ở đây phần nào cũng thể hiện những gương mặt sáng giá của phụ nữ Việt Nam trên các lĩnh vực. Trong Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề ra mục tiêu chiến lược: “Đến năm 2020, về cơ bản, bảo đảm bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia và thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước”. Để tăng tỉ lệ phụ nữ tham gia làm đại biểu QH, đại biểu HĐND các cấp, trong thời gian tới, các cơ quan, tổ chức, đơn vị tiến hành giới thiệu người ra ứng cử cần có sự nhận thức đúng về chính sách cán bộ nữ của Đảng và Nhà nước ta. Các cơ quan truyền thông làm tốt vai trò đồng hành, ủng hộ sự tham gia của phụ nữ trong quá trình bầu cử; làm cho mọi tầng lớp nhân dân hiểu được chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong lãnh đạo, quản lý; các quy định của Luật Bầu cử QH và HĐND. Bên cạnh đó, trong quá trình hiệp thương giới thiệu ứng cử viên đại biểu QH và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ mới, các cơ quan bầu cử phải quan tâm, có sự cân đối về giới để có thêm tiếng nói ủng hộ đối với việc đảm bảo nâng cao tỉ lệ tham gia của phụ nữ vào danh sách ứng cử viên đại biểu QH và đại biểu HĐND các cấp. Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể cần nâng cao nhận thức về vai trò xã hội của phụ nữ và vấn đề bình đẳng giới trong bầu cử; thực hiện công tác quy hoạch dài hạn cán bộ quản lý, lãnh đạo nữ với các chỉ tiêu cụ thể và giải pháp thực hiện. Các cơ quan, đoàn thể cần quan tâm tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho nữ ứng cử viên đại biểu QH khóa XIV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, nhất là các ứng cử viên tham gia lần đầu trong kỹ năng lập chương trình hành động, trong vận động bầu cử. Về bản thân các ứng cử viên nữ khi được hiệp thương giới thiệu làm ứng cử viên đại biểu QH khóa XIV và ứng cử viên HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021 phải xem đây là niềm vinh dự, tự hào của bản thân, của giới, là dịp để nâng cao kiến thức chuyên môn và hiểu biết xã hội cũng như rèn luyện các kỹ năng cần thiết để làm tốt các nhiệm vụ trong cơ quan dân cử... PHƯƠNG MINH