Người dân khóm Tây Chính, thị trấn Lao Bảo kêu cứu vì ô nhiễm môi trường từ khe nước

(QT) - Mặc dù đã nhiều lần phản ánh với chính quyền nhưng dòng nước từ Khe Cạn vẫn bốc mùi hôi thối nồng nặc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sinh hoạt của người dân; còn cơ quan chức năng thì trả lời nước xả thải từ Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House đạt chuẩn. Quá bức xúc trước sự việc không được xử lý triệt để, 16 hộ dân ở khóm Tây Chính, thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa cùng ký đơn gửi Báo Quảng Trị mong tìm ra sự thật, mang lại môi trường trong lành cho cuộc sống của họ.

Khe Cạn bốc mùi hôi thối

Khe Cạn là tên mà người dân khóm Tây Chính đặt cho khe nước có chiều dài gần 1 km bắt nguồn từ phía Bắc khóm Tây Chính chảy qua khu dân cư rồi đổ ra phía Tây Nam của thị trấn Lao Bảo. Trước đây, dòng nước ở Khe Cạn vốn trong lành, thế nhưng những năm gần đây, dòng nước bắt đầu đen sẫm lại, bốc mùi hôi khó chịu. Theo quan sát của chúng tôi, trong suốt từ chiều ngày 5 đến tối ngày 6/4/2018, dòng nước ở Khe Cạn luôn đen ngòm, bốc mùi thối nồng nặc. Dẫn chúng tôi xuống nhiều đoạn Khe Cạn đi qua khu dân cư, ông V.S (50 tuổi), trú tại khóm Tây Chính buộc phải đeo khẩu trang kín mít vì chỉ đứng trên vườn nhà cách khe nước hơn 30 mét mà vẫn không thể chịu nổi mùi hôi. Dù đã lường trước sự khó chịu của mùi hôi bốc lên từ Khe Cạn nhưng đến khi tiếp xúc gần dòng nước chúng tôi đều có biểu hiện rợn người, buồn nôn vì mùi thối quá nặng. Dòng nước dưới Khe Cạn đen ngòm, có những mảng đen tựa rong rêu quyện lại với nhau, đặc quánh. Mỗi khi có gió thổi qua, mùi hôi từ khe nước bốc lên rất nồng nặc. Do vậy, người dân ở đây phải luôn đóng kín cửa để hạn chế mùi hôi.

Khe Cạn ở khóm Tây Chính bị ô nhiễm, bốc mùi hôi thối làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân

Ông V.S cho biết: “Khe Cạn bốc mùi hôi khó chịu từ nhiều năm rồi và khoảng 2-3 năm trở lại đây thì mùi hôi ngày càng nặng. Tầm từ 18 giờ chiều cho đến rạng sáng là thời điểm mùi hôi nồng nặc, khó chịu nhất. Gia đình tôi ở sát một bên khe nước nên bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng, mặc dù đã đóng cửa nhà, cửa phòng ngủ mà vẫn hôi. Tội nhất là các cháu ban đêm học bài không chịu nổi vì mùi hôi. Mới đây đi khám thì nhà tôi có 3/4 người bị xoang nặng phải thường xuyên đi viện để chữa trị”.

Chị L.T. cho biết: “Nhà tôi ở sát một bên Khe Cạn nên cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ mùi hôi thối này. Đôi khi có khách hoặc bà con ở xa đến thăm chơi, ai cũng ái ngại, rất bất tiện”. Nhiều người có con nhỏ không dám bồng con ra sân chơi vì mùi hôi quá nặng, thậm chí một số người đã có ý định bán nhà đi nơi khác để khỏi bị mùi hôi này hành hạ.

Người dân kêu cứu chính quyền

Tiếp tục tìm hiểu sự việc, chúng tôi gặp anh Q.S., nhà ở sát khu vực đầu nguồn khe nước, anh Q.S. bức xúc nói: “Khoảng 2 năm trở lại đây, mùi hôi quá khó chịu, người dân trong xóm cũng đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp. Thi thoảng có thời gian từ 2-3 ngày đỡ hôi nhưng ít hôm sau đâu lại vào đó. Theo quan sát của tôi, nước chảy ra từ cống ngầm có màu xanh lẫn vàng, xuất hiện nhiều váng đen như nhọ nồi, nước có mùi chua, sau đó tôi có lấy 3 chai nước thải từ cống này định gửi đi kiểm nghiệm nhưng không biết gửi lên đâu nên thôi. Có người đến chơi, mới bước vào nhà đã chê nhà tôi ở giữa thị trấn mà cũng nuôi heo bốc mùi khó chịu, đành lòng tôi phải đưa họ ra xem cống nước xả thải họ mới rõ nguyên nhân”.

Chịu ảnh hưởng bởi mùi hôi bốc lên nồng nặc từ Khe Cạn và nghi ngờ có việc xả thải của Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House nên các hộ dân sống xung quanh khu vực khe này đã nhiều lần gặp khóm trưởng Nguyễn Khắc Lưỡng để phản ánh và đích thân ông Lưỡng cũng đã báo cáo vấn đề này lên các cấp có thẩm quyền. “Sau khi nhân dân phản ánh, tôi đã trình bày ý kiến lên HĐND thị trấn Lao Bảo thông qua các buổi tiếp xúc cử tri. Đồng thời, tôi đã 2 lần cùng chính quyền, các ban, ngành liên quan lên làm việc tại Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House”.

Nói về những ý kiến phản ánh của người dân khóm Tây Chính, ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo cho biết: “Tại các kỳ họp, tiếp xúc cử tri của HĐND cấp huyện trong năm 2017, tôi cũng đã trình bày ý kiến của người dân khóm Tây Chính về việc mùi hôi khó chịu bốc lên từ khe nước làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Đồng thời, tôi cũng đã làm việc trực tiếp với các phòng, ban, đơn vị liên quan và các cơ quan chức năng, tiến hành lấy mẫu nước để phân tích, kiểm tra. Hiện nay, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hướng Hóa đã thông báo kết quả và kết luận nước thải của Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House thải ra môi trường đạt yêu cầu”. Ông Dũng khẳng định nếu tới đây người dân còn phản ánh thì chính quyền thị trấn sẽ tiếp tục phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường cùng các cơ quan chức năng liên quan tiến hành lấy mẫu nước thải nhằm làm rõ vấn đề mà người dân quan tâm.

Cơ quan chức năng kết luận nước xả thải đạt chuẩn(!?)

Thực hiện Công văn số 514, ngày 20/6/2017 của UBND huyện Hướng Hóa về việc trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri thị trấn Lao Bảo liên quan đến vấn đề ô nhiễm môi trường nêu trên, ngày 26/6/2017, đoàn kiểm tra liên ngành gồm Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Đội Cảnh sát Kinh tế và Môi trường Công an huyện Hướng Hóa, Phòng Kinh tế và Hạ tầng, UBND thị trấn Lao Bảo tiến hành kiểm tra Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House của Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái. Để có cơ sở kết luận, đoàn kiểm tra đã tiến hành lấy mẫu nước thải tại nguồn thải cuối cùng ra môi trường gửi Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị (thuộc Sở Tài Nguyên và Môi trường) phân tích, kiểm định. Kết quả có 3/11 chỉ tiêu phân tích vượt mức cho phép theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp (QCVN 40/2011/ BTNMT) của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Cụ thể: Chỉ tiêu BOD5 vượt 5,5 lần so với quy chuẩn; chỉ tiêu COD vượt 3,6 lần và chỉ tiêu Coliform vượt 9,2 lần so với quy chuẩn. Trên cơ sở này, ngày 23/8/2017, Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành công bố kết quả và đề ra phương án xử lý vi phạm đối với Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái. Tuy nhiên tại phiên làm việc này, đoàn kiểm tra nhận thấy phía công ty đang tiến hành nâng cấp hệ thống xử lý nước thải nên các thành viên thống nhất đề xuất không xử lý vi phạm hành chính mà chỉ tuyên truyền, vận động phía công ty đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống xử lý, giảm công suất sản xuất trước khi hoàn thành hệ thống này. Đồng thời giao UBND thị trấn Lao Bảo phối hợp với khóm Tây Chính thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động xả thải của công ty. Đoàn công tác cũng yêu cầu công ty sau khi hoàn thành việc nâng cấp hệ thống xử lý nước thải phải báo chính quyền địa phương và lấy mẫu nước thải để phân tích, kiểm chứng.

Ngày 17/10/2017, Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái đã chủ động lấy mẫu nước thải từ nhà máy trước sự chứng kiến của UBND thị trấn Lao Bảo và Khóm trưởng khóm Tây Chính gửi Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị phân tích, kiểm định. Kết quả cho thấy mẫu nước thải trong sản xuất của nhà máy nằm trong quy chuẩn cho phép theo quy định. Trên cơ sở này, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã có Văn bản số 76, ngày 27/11/2017, báo cáo về việc xác minh, kiểm tra theo ý kiến, kiến nghị của cử tri thị trấn Lao Bảo đối với Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái. Văn bản này nêu rõ: “Qua kiểm tra, nhắc nhở, vận động công ty khắc phục, xử lý chất thải và thực hiện các công tác bảo vệ môi trường, đến nay công ty đã có nhiều cố gắng để thực hiện các biện pháp xử lý nước thải. Và nước thải của công ty ra môi trường đã đạt yêu cầu theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường”.

Khi nhận được thông báo kết quả trên, nhiều người dân cảm thấy bức xúc và nghi ngờ việc lấy mẫu, kết quả kiểm định nước thải của công ty có sự khuất tất. Ông Nguyễn Khắc Lưỡng, Khóm trưởng khóm Tây Chính cho biết: “Khi tôi nghe họ thông báo đạt tiêu chuẩn xả thải thì chỉ biết nghe thế chứ không biết đạt tiêu chuẩn cái gì, nói không lại họ được vì họ có giấy tờ (kết quả phân tích mẫu nước thải) rõ ràng. Tôi nghe thế và về thông báo lại với người dân thì người dân cũng thắc mắc và bảo hôi rứa răng mà đạt tiêu chuẩn (!?)”.

Theo quan sát của chúng tôi, ngay tại phía bên phải cổng vào Nhà máy sản xuất nước giải khát Super House (hướng từ trục đường Lê Hồng Phong rẽ vào) có một đường ống xả nước từ phía nhà máy này đổ ra hệ thống cống thoát nước ven đường. Cống nước đoạn này có một đoạn khá dài không có nắp đậy và nước từ đây sẽ theo đường cống chảy về phía Khe Cạn. Chúng tôi đến đầu nguồn của Khe Cạn, nơi có cống nước ngầm lớn chảy ra trước khi đổ xuống khe, tại đây mùi hôi và dòng nước vẫn không khác gì các đoạn khác nhưng các chất bẩn như keo dính chặt nhau nổi trên mặt nước lại nhiều hơn.

Việc Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái có vi phạm xả thải ra Khe Cạn như nhân dân khóm Tây Chính phản ánh hay không? và nguyên nhân do đâu mà nước ở Khe Cạn bốc mùi hôi thối làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân? Để trả lời các câu hỏi này, cần có sự vào cuộc nghiêm túc, trách nhiệm, khách quan của chính quyền địa phương, cơ quan chức năng để tìm ra nguyên nhân, tiến hành xử lý, khắc phục triệt để tình trạng mùi hôi thối bốc lên từ Khe Cạn, trả lại môi trường thanh sạch cho cuộc sống của người dân khóm Tây Chính.

Nhơn Bốn