Bài học rút ra từ trường hợp tử vong của một sản phụ ở Bệnh viện Khu vực Triệu Hải

(QT) - Từ hơn 1 tháng nay, những ai đến Khoa Sản, Bệnh viện đa khoa khu vực Triệu Hải (Quảng Trị) đều có dịp chứng kiến một người phụ nữ hơn 56 tuổi mái tóc đã bạc, khuôn mặt u buồn đang ru một bé gái mới sinh hơn 1 tháng tuổi. Bà là Dương Thị Mộng Nhung, cư trú ở phường 3, thị xã Quảng Trị, là mẹ của chị Nguyễn Thị Hoàng Oanh, sinh năm 1982 ( có chồng là quân nhân Biên phòng đang công tác ở biên giới Việt- Lào), sản phụ đã tử vong, sau khi sinh con ở Bệnh viện đa khoa khu vực Triệu Hải. Ai hỏi bà: - Vì sao không đưa cháu bé về nhà?. Bà trả lời: - Ở đây để xin sữa cho cháu bú và chờ Bệnh viện làm rõ cái chết của con bà. Diễn biến sự việc Qua tìm hiểu, làm việc với những người liên quan, đặc biệt là qua đơn khiếu nại, tố cáo của gia đình bà Nhung gởi Đảng ủy, Ban Giám đốc Bệnh viện đa khoa khu vực Triệu Hải (đơn đã được BGĐ Bệnh viện chấp nhận thụ lý, giải quyết), xin tóm tắt sự việc như sau: Vào khoảng 14g30 ngày 26/4/2010 bà Nhung và chị Hải Yến (chị ruột của Hoàng Oanh) đưa Nguyễn Thị Hoàng Oanh đến Bệnh viện ĐKKV Triệu Hải để sinh. Sau khi xét nghiệm máu, khám siêu âm xong, Bệnh viện cho nhập vào Khoa Sản và đủ điều kiện sinh bình thường.

Bệnh viện Triệu Hải tổ chức cho CBNV học lại quy tắc ứng xử. Ảnh: Minh Tuấn

Khoảng 19g cùng ngày, chị Oanh ăn cơm tối ở Bệnh viện bình thường, chưa có triệu chứng đau đẻ, đến khoảng 21g chị Oanh kêu đau, bà Nhung nói với con gái là Yến đi mời thầy thuốc tới khám cho Oanh. Khám xong nữ hộ sinh ( NHS) Phan Thị Thu Hằng nói Mở hai phân, côn hơi dày để chị chích ống thuốc đẻ cho mau, cô Hằng lấy ống thuốc đã để sẵn trong túi áo blue rồi chích vào bắp tay phải của Oanh, cô dặn người nhà Đưa em về phòng nghỉ ngơi khoảng 3 đến 4 giờ sáng mới sinh. Trong thời gian khoảng 22g 30 cùng ngày, chị Oanh nằm tại giường số 10, phòng đợi sinh và kêu đau dữ dội, thấy nước ối vỡ, người nhà chạy đi tìm cô Hằng nhưng không có tại phòng trực hành chính, họ tìm đến phòng trực của nữ hộ sinh và trình bày sự việc trên, khoảng 10 phút sau thì có cô Hà và cô Phượng đến khám cho Oanh, cô Hà nói Mới mở hai phân, phải đau 3,4 lần mới đẻ, ca này 3,4 giờ sáng mới đẻ. Thấy Oanh đau dữ quá, người nhà nói với cô Hà: Cháu đau quá, gia đình xin mổ cho cháu, nhưng cô Hà không đồng tình, còn có những lời lẽ gay gắt, sau đó NHS Thu Hà về phòng ngủ khóa trái cửa. Đến khoảng 23g40, chị Oanh kêu đau không chịu nổi, nằm quằn quại trên giường, chị nói Mẹ ơi đi kêu bác sĩ mổ cho con. Gia đình lại đến phòng trực hành chính tìm các cô trực nhưng không có ai, người nhà lại tìm đến phòng ngủ của các nữ hộ sinh gọi cửa vẫn đóng, đến khoảng 0g 30 ngày 27/4 Oanh đau liên tục, sau đó thấy đầu của đứa bé lòi ra 1/2, gia đình lại tiếp tục đi tìm các nữ hộ sinh, NHS Thu Hằng đến xem xét, bảo Oanh xuống giường đi bộ đến phòng sinh, nhưng không đi được vì cháu bé đã lòi đầu ra 1/2, cô sai người nhà lấy xe vào đẩy Oanh qua phòng sinh, thật khó khăn mới đưa được Oanh lên xe đẩy. Oanh vẫn nằm trên băng ca máu chảy nhiều, kêu đau, người choáng váng. Sau đó bác sĩ trực là Lê Thanh Dương xuất hiện cùng với các nữ hộ sinh khác thực hiện các biện pháp cần thiết, nhưng máu vẫn không cầm được, Oanh đã được Bệnh viện cho truyền máu. Bác sĩ Thanh - trực lãnh đạo ở Bệnh viện cũng được gọi tới, gia đình xin chuyển bệnh viện tuyến trên nhưng bác sĩ Thanh nói chờ bác sĩ tuyến trên về xử lý. Sau đó bác sĩ Thắng ở Bệnh viện tỉnh vào xem xét đề nghị chuyển bệnh nhân ra Bệnh viện tỉnh để cắt tử cung, người nhà đưa Oanh ra xe cấp cứu lúc đó khoảng 5g 15 sáng 27/4, đến Bệnh viện tỉnh, chị Oanh được đưa vào phòng mổ. Theo lời kể của bà Nhung: Khoảng 1 giờ sau bác sĩ Thắng ra nói với gia đình: Bệnh nhân tim đã ngừng đập trên bàn mổ, đồng tử giãn, bây giờ đã hô hấp đựợc, bệnh rất nặng, hy vọng sống được 10%. Trong hoàn cảnh đó gia đình bà Nhung đã tích cực nhờ người kêu gọi, đi xin máu nhiều nơi, nhưng vẫn không cứu được chị Oanh, khoảng 8g30 ngày 28/4 gia đình chở chị Oanh về nhà và chết lúc 9g30. Trong đơn gởi Bệnh viện Triệu Hải, bà Nhung cho rằng cái chết của con bà là oan ức, tức tưởi và nhiều câu hỏi đặt ra: NHS Thu Hằng tiêm thuốc cho Oanh có cần thiết không (theo xác định của Hội đồng chuyên môn đó là thuốc Buscomin- có tác dụng chống co thắt, làm giảm cơ trơn vùng bụng), thời điểm tiêm có thích hợp không? Khi Oanh đau quá gia đình xin mổ, nếu kíp trực đồng ý thì hiệu quả có tốt hơn không? Khi Oanh sinh xong (khoảng 1g15) máu chảy nhiều, bác sĩ xử lý không được, gia đình xin chuyển tuyến trên, Bệnh viện không cho, đến khoảng 5g15 bác sĩ mới cho chuyển viện như vậy có chậm trễ không? Nếu như các NHS để Oanh được sinh tại Phòng sinh chứ không phải ở Phòng đợi sinh, không phải ngồi trên xe để lôi em bé ra thì Oanh có bị rách tử cung không?... Những ai đọc đơn hoặc nghe bà Nhung hay chị Hải Yến kể lại diễn biến sự việc đều không khỏi băn khoăn, xúc động. Nhiều lần những người trong gia đình và cả chị Oanh mong muốn được mổ, được chuyển bệnh viện, được cứu giúp kịp thời nhưng ca trực của các nữ hộ sinh hôm đó đã không đáp ứng được.

Chị Oanh mất đi để lại đứa con gái mới sinh và người chồng, đang là quân nhân Biên phòng với bao nỗi lo. Ảnh: MINH TUẤN

Vẫn biết rằng những người làm công tác ngành Y đang phải chịu nhiều áp lực, nhất là những nơi còn thiếu nhiều y, bác sĩ, họ không chỉ làm việc ban ngày mà còn trực ban đêm, thêm vào đó là công việc gia đình bận rộn, căng thẳng, bởi vậy xã hội luôn kính trọng và dành những tình cảm ưu ái với những người thầy thuốc. Nhưng qua tìm hiểu sự việc xảy ra ở Bệnh viện Triệu Hải chúng tôi thấy những người trực hôm đó quá sơ suất, chủ quan, cả NHS Thu Hằng và Thu Hà đều khẳng định: Sản phụ mới mở hai phân, con so phải đau 3-4 lần mới đẻ, ca này 3-4 giờ sáng mới đẻ. Nhưng thực tế là chị Oanh đẻ sớm hơn nhiều giờ so với dự kiến của các NHS. Chính vì chủ quan và có phần vô trách nhiệm nên các NHS đã không theo dõi, túc trực bên bệnh nhân mà bỏ đi ngủ, khóa trái cửa phòng, người nhà đi tìm mấy lần cũng rất khó gặp và khi sản phụ có những diễn biến phức tạp thì không xử lý được. Cũng xin nói thêm là Bệnh viện khu vực Triệu Hải là bệnh viện có quy mô tương đối lớn, chỉ sau Bệnh viện đa khoa tỉnh, có 170 giường bệnh, 148 CBNV, trong đó có 21 bác sĩ, ( theo định mức còn thiếu 29 bác sĩ). Riêng Khoa Sản có 2 bác sĩ, trong đó bác sĩ trưởng khoa bệnh nặng phải điều trị ở Bệnh viện Trung ương Huế, một bác sĩ khác đang đi học, vừa qua Bệnh viện phải điều chuyển một bác sĩ khác tăng cường cho Khoa Sản. Trong những năm qua Bệnh viện Triệu Hải đã có đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho người dân trong khu vực, nhiều cán bộ, thầy thuốc được người bệnh mang ơn không chỉ bởi năng lực chuyên môn mà còn ở tấm lòng tận tụy, hy sinh cao cả. Song cũng ở Bệnh viện khu vực Triệu Hải có một số ca tử vong đã gây ra sự phản ứng trong cộng đồng dân cư. Họ cho rằng, một số ít CBNV ở đây còn thiếu y đức. Tháng 5/2007 khi bác sĩ Lưu Văn Hiền được bổ nhiệm làm giám đốc, ông có nhiều băn khoăn, lo lắng, làm gì đây để lấy lại niềm tin trong nhân dân? Càng đi sâu tìm hiểu ông thấy có nhiều vấn đề cần được chấn chỉnh. Công việc cần làm là củng cố, sắp xếp đội ngũ, tạo được nền nếp hoạt động tốt. Ông nói: Cơ sở vật chất còn thiếu thì bổ sung được nhưng về con người để xây dựng tinh thần thái độ phục vụ tốt cần phải có một quá trình. Ban Giám đốc Bệnh viện đã từng bước kiện toàn về tổ chức bộ máy, những người nào không hoàn thành nhiệm vụ thì không sắp xếp công việc họ đang làm. Bệnh viện cử những người nhiệt tình có năng lực chuyên môn để làm nhiệm vụ giao tiếp với bệnh nhân, khen thưởng, xử phạt nghiêm minh. Với những cố gắng đó bước đầu Bệnh viện Triệu Hải đã có chuyển biến, từ xếp loại trung bình đã vươn lên khá, tốt, có năm được công nhận là xuất sắc. Nhưng ông Hiền cũng thẳng thắn thừa nhận rằng về tinh thần thái độ phục vụ của một số CBNV chuyển biến còn chậm, có người đồng tình chứ chưa đồng tâm. Khi chúng tôi đặt câu hỏi nguyên nhân nào dẫn đến trường hợp tử vong của sản phụ Nguyễn Thị Hoàng Oanh? Bác sĩ Hiền cho rằng vấn đề này chưa thể kết luận chính xác, đầy đủ bởi chị Oanh có hai giai đoạn: Giai đoạn đầu vào sinh ở Bệnh viện Triệu Hải, sau đó chuyển ra Bệnh viện tỉnh để mổ, nhưng cũng có thể kết luận bước đầu là do băng huyết, đơ tử cung, là 1 trong 6 tai biến sản khoa, trường hợp của sản phụ Oanh rất ít khi gặp. Sau khi sự việc xảy ra Bệnh viện đã triệu tập những người tham gia ca trực hôm đó, đề nghị viết bản tường trình sự việc, Ban giám đốc cũng đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp ra Quyết định thành lập Hội đồng chuyên môn để xác minh, kết luận quá trình chăm sóc, theo dõi, điều trị bệnh nhân Nguyễn Thị Hoàng Oanh. Khoa Sản cũng đã họp, nghiêm túc kiểm điểm đánh giá những sai phạm của các nữ hộ sinh. Ngày 31/5/2010 Hội đồng chuyên môn do Bệnh viện thành lập đã có văn bản kết luận. Trong đó đối với hai NHS Phan Thị Thu Hằng và Nguyễn Thị Thu Hà đều có chung những sai phạm sau: - Vi phạm quy chế chăm sóc người bệnh toàn diện, không thực hiện đúng và đầy đủ các quy định chuyên môn theo dõi và chăm sóc sản phụ chuyển dạ, dẫn đến hậu quả để sản phụ đẻ trên xe đẩy khi đang đưa đến phòng sinh. -Vi phạm quy chế thường trực, không có mặt ở vị trí thường trực . -Vi phạm về y đức và quy tắc ứng xử, nhận quà biếu của gia đình người bệnh. Đối với NHS Phan Thị Thu Hằng còn có vi phạm quy chế sử dụng thuốc, vì tiêm thuốc cho ngươi bệnh khi chưa có y lệnh của bác sĩ. Đối với NHS Mai Thị Thu Phượng ( học việc) cũng có những sai phạm tương tự như trên. Với những sai phạm của các NHS, Bệnh viện đã đình chỉ công tác đối với hai NHS Thu Hằng và Thu Hà, chuyển sang phòng hành chính. Đối với gia đình sản phụ tử vong, Bệnh viện đã cử cán bộ về thăm viếng, cùng lo hậu sự với gia đình, hỗ trợ gia đình nạn nhân hơn 29 triệu đồng. Ban Giám đốc cùng với Trưởng các khoa phòng đã đến viếng sản phụ . Bệnh viện cũng đã gởi báo cáo đầy đủ lên Sở Y tế và cơ quan có liên quan. Với ý thức Lắng nghe người trong cuộc, nhóm phóng viên Báo Quảng Trị cũng đã tiếp xúc với NHS Phan Thị Thu Hằng và NHS Nguyễn Thị Thu Hà, là những người thực hiện ca trực nêu trên. Thu Hằng cho biết: Sau khi sự việc xảy ra chị rất buồn, chị thừa nhận mình có sơ suất, không lường hết tai biến xảy ra. Chị cũng cảm thấy chị Oanh ra đi là mất mát quá lớn của gia đình không thể bù đắp được, Vật chất mất đi thì có thể đền bù được, con người thì không. Chị rất ân hận và đã nhiều lần tìm cách tiếp cận với gia đình mong muốn hỗ trợ một phần vật chất để chăm sóc cháu bé nhưng gia đình không đồng ý. NHS Thu Hà cũng nhiều đêm trăn trở, khó ngủ bởi sự việc xảy ra, chị mong muốn được gia đình chị Oanh thông cảm và sẵn sàng hỗ trợ kinh phí để chăm sóc cháu bé . Bài học rút ra từ trường hợp tử vong của sản phụ Sau khi làm việc với Bệnh viện Triệu Hải và những người liên quan, ngày 11/6/2010 vừa qua, phóng viên Báo Quảng Trị cũng đã có buổi làm việc với Bác sĩ Trần Văn Thành, Giám đốc Sở Y tế, đề nghị cho biết quan điểm của Sở trước sự việc xảy ra ở Bệnh viện Triệu Hải. Không né tránh, Bác sĩ Thành đi thẳng vào vấn đề: - Sau khi nghe báo cáo về sự việc ở Bệnh viện khu vực Triệu Hải, Sở đã thành lập đoàn kiểm tra do đồng chí Phó Giám đốc Sở phụ trách về điều trị làm trưởng đoàn cùng với các phòng, ban chức năng khác của Sở, đoàn đã tiến hành làm việc với Bệnh viện tỉnh tìm hiểu nguyên nhân tử vong, sau đó làm việc với Bệnh viện Triệu Hải nắm tình hình sản phụ, xem xét tinh thần, thái độ phục vụ bệnh nhân, làm rõ những sai sót của cán bộ, từ đó đề nghị Bệnh viện Triệu Hải thông báo cho gia đình biết và cùng phối hợp giải quyết. Sở cũng đề nghị Bệnh viện Triệu Hải xem xét kỷ luật sớm những CBNV có sai phạm, không bố trí trực tiếp làm việc với bệnh nhân. Về nguyên nhân sản phụ tử vong, Bác sĩ Thành cho rằng do đơ tử cung, tai biến này có thể khắc phục nếu bệnh nhân được theo dõi, cấp cứu kịp thời. Như vậy trước cái chết của sản phụ Nguyễn Thị Hoàng Oanh, Bệnh viện Triệu Hải và Sở Y tế Quảng Trị đã có nhiều nỗ lực để làm sáng tỏ sự việc, nghiêm khắc kiểm điểm, xử lý những CBNV có sai phạm, đồng thời chia sẻ nỗi đau với gia đình bệnh nhân. Bài học rút ra qua sự việc này là phải tuân thủ quy trình chuyên môn, luôn túc trực theo dõi diễn biến của người bệnh, không lơ là chủ quan, không làm việc hoàn toàn theo kinh nghiệm mà phải thấy rằng cơ địa mỗi người mỗi khác, phải có ý thức phản ứng nhanh nhạy linh hoạt, luôn coi sinh mạng của con người là trên hết, là thứ quý giá không thể mua được. Vấn đề thứ hai là phải nâng cao tinh thần thái độ phục vụ, thực hiện tốt quy tắc ứng xử, có thái độ giao tiếp hòa nhã, nhiệt tình, hết lòng vì người bệnh. Khi người thầy thuốc đã làm tốt công việc của mình thì nếu có những sự cố xảy ra ngoài ý muốn, chắc chắn người dân sẽ có thái độ chia sẻ,, thông cảm. Cũng xin nói thêm là vấn đề tinh thần, thái độ phục vụ là vô cùng quan trọng trong vấn đề chữa trị cho bệnh nhân. Vì vậy, các bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đã nhiều lần tổ chức cho CBNV học tập về y đức, quy tắc ứng xử. Tuy vậy, cho đến nay tình hình vẫn chưa thay đổi được nhiều. Ngày 9/6 vừa qua, BGĐ Bệnh viện Triệu Hải cũng đã tổ chức cho CBNV học lại quy tắc ứng xử và kỹ năng giao tiếp, sau đó mỗi người viết bản cam kết thực hiện. Mong rằng với những nỗ lực, quyết tâm nêu trên, Bệnh viện khu vực Triệu Hải sẽ vượt qua khó khăn, thách thức, lấy lại niềm tin đối với người dân... NHÓM PV BAN BẠN ĐỌC-NỘI CHÍNH BÁO QUẢNG TRỊ