Victor Hugo phút lâm chung

(TPO) - Đó là một trong những bức ảnh đặc biệt trong cuộc triển lãm Chân dung tập hợp các tác phẩm liên quan cha đẻ của Những người khốn khổ.

Bức chân dung nổi tiếng Vitor Hugo phút lâm chung. Ảnh: Nadar

Quy tụ 200 bức chân dung, album và tài liệu từ Nhà lưu niệm Victor Hugo, cuộc triển lãm giới thiệu với công chúng những bức chân dung đặc biệt của Victor Hugo ở Jersey, Paris, Guernesey cho tận khi từ giã cõi đời mà người bạn của ông ghi lại - Nadar.

Từ năm 1860, Nadar là nhà báo, nhà biếm họa, nhiếp ảnh gia đã biết, viết về Hugo. Hai người gặp nhau năm 1862 trong bữa tiệc giới thiệu Những người khốn khổ ở Bruxelles, từ đó trở đi thư từ thường xuyên với các chủ đề: Chính trị, nghệ thuật, cuộc sống thường nhật và cả những chuyện riêng tư.

Có thể đếm được khoảng năm chục bức chân dung Hugo và gia đình ông ở Paris do chính tay Nadar ghi lại, trong số hai trăm bức chân dung khác. Ở các bức chân dung về Hugo, Nadar có những cách tiếp cận độc đáo với cảm nhận tốt nhất về nhân vật.

Phương tiện đơn sơ, nhưng tác giả quan tâm đặc biệt đến kỹ thuật, tâm lý người được chụp, nên ở mỗi bức chân dung người xem có cảm giác Victor Hugo không hề gò bó.

Vào thời khắc đại văn hào sắp lìa thế gian có hơn chục nghệ sỹ, họa sỹ vây quanh, mong truyền lại khuôn mặt một tên tuổi khi qua đời, nhưng duy nhất Nadar là nhiếp ảnh gia, và có được bức ảnh quý giá.

Điều đặc biệt ở bức ảnh chính là cách Nadar đạo diễn hình ảnh. Hugo hiện lên với những đường nét gầy gò, một khuôn mặt xọp đi do những cơn nghẽn mạch trước khi mất vài ngày.

Trái với thói quen, lần này, Nadar đạo diễn hình ảnh, để tăng cường nét giản dị của nhân vật, nữ nhiếp ảnh gia căng một tấm ga trải giường đen đằng sau Hugo. Gương mặt dường như có chiều sâu hơn, ánh sáng nhìn được không đến trực diện khuôn mặt, chỉ ở bên phải và trái, nổi bật phần gò má.

Các chuyên gia cho rằng, bức ảnh đạt được không gian ba chiều làm nổi bật râu, tóc và khắc họa giấc ngủ ngàn thu của một con người vĩ đại.

“Tôi nhìn thấy ánh sáng đen. Hugo đi vào giấc ngủ ngàn thu với vẻ tự hào, chiến thắng và rạng rỡ. Điều này chính nhờ sự phản chiếu từ tâm hồn hoan hỉ của ông” - Nhà văn Pháp Arsène Houssaye, bình luận.

Bức ảnh được công bố trên báo L’Illustration ngày 30/5/1885 sau khi diễn ra lễ tang quốc gia long trọng dành cho nhà văn, từng là sự kiện lớn đối với báo chí Pháp và châu Âu thời đó. Cho đến nay, bức ảnh là một trong số chân dung nổi tiếng nhất của Victor Hugo. Cuộc triển lãm diễn ra ở Paris cho đến tháng một năm sau.

Hương Liên Theo Le Point