Nâng cao chất lượng công tác cảm hóa thanh thiếu niên chậm tiến

(QT) - Tham gia cảm hóa thanh, thiếu niên hư, vi phạm pháp luật là một hoạt động có ý nghĩa xã hội quan trọng của tổ chức Đoàn. Với sự nỗ lực của các cấp bộ Đoàn, những năm qua, công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Quảng Trị đã phỏng vấn đồng chí TRẦN THỊ THU, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh đoàn. - Thưa đồng chí! Thời gian qua các cấp bộ Đoàn tỉnh Quảng Trị đã có nhiều giải pháp nhằm giúp đỡ, cảm hóa những đối tượng thanh niên có quá khứ lầm lỗi, thanh, thiếu niên chậm tiến. Đề nghị đồng chí cho biết những kết quả đạt được trong công tác này?

- Là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên, tổ chức Đoàn luôn quan tâm đến việc tiếp cận, hỗ trợ các bạn thanh thiếu niên có quá khứ lầm lỗi, thanh, thiếu niên chậm tiến thay đổi nhận thức, thay đổi lối sống phù hợp với những giá trị chung của cộng đồng, trở thành người có ích cho xã hội. Đặc biệt, từ 3 năm qua, trước tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng tăng nhanh và diễn biến phức tạp, Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh đoàn đã tập trung chỉ đạo triển khai công tác này đồng loạt trong toàn tỉnh một cách hệ thống, thường xuyên, quyết liệt với sự vào cuộc của các cấp bộ Đoàn từ tỉnh đến cơ sở. Để khởi động cho hoạt động này, năm 2013, BTV Tỉnh đoàn đã chỉ đạo các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh tổ chức khảo sát, thống kê tình hình thanh, thiếu niên trên địa bàn và đưa vào diện theo dõi quản lý các thanh, thiếu niên chậm tiến. Trên cơ sở đó, vào quý IV hàng năm, các cơ sở Đoàn tiến hành đăng ký danh sách cảm hóa với chỉ tiêu mỗi đoàn cơ sở xã, phường, thị trấn nhận cảm hóa, giúp đỡ một thanh, thiếu niên chậm tiến. Để tránh tình trạng chung chung, hình thức, khó theo dõi, kiểm tra, đánh giá, danh sách đăng ký này của các cơ sở Đoàn phải có danh tính, địa chỉ cụ thể của người giúp đỡ và người được giúp đỡ. Hoạt động cảm hóa thanh niên chậm tiến được triển khai với mô hình “4 cặp 1”, tức là nhóm cảm hóa gồm 4 cán bộ: một cán bộ xã đoàn, một cán bộ chi đoàn, một cán bộ Hội Cựu chiến binh và một cán bộ Công an giúp cảm hóa một thanh thiếu niên chậm tiến. Để mô hình sớm đi vào thực tiễn, công tác tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ Đoàn luôn được chú trọng ngay từ đầu thông qua các hội nghị chuyên đề, hội nghị tập huấn công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến được tổ chức qua các năm. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã xây dựng nhiều tuyến bài chuyên sâu trên các kênh thông tin của Đoàn; phối hợp các cơ quan báo chí xây dựng các bài viết, phóng sự nhằm giới thiệu cách làm hay cho các cơ sở Đoàn, biểu dương và nhân rộng các điển hình tiêu biểu. Từ đó, các cơ sở Đoàn đã nhanh chóng bắt nhịp, có nhiều cách thức triển khai mô hình phù hợp điều kiện của đơn vị và đạt hiệu quả tốt. Các hoạt động tiếp cận thanh, thiếu niên chậm tiến để tìm hiểu hoàn cảnh, tâm tư, nguyện vọng của từng đối tượng và có biện pháp giúp đỡ cụ thể được triển khai rất đa dạng, linh hoạt và sáng tạo, từ những cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo địa phương với thanh, thiếu niên chậm tiến ở xã đoàn Vĩnh Long (Vĩnh Linh), đến cách tiếp cận gần gũi rất “thanh niên” như rủ đánh cờ, mời đi uống cà phê để làm quen, trò chuyện ở Chi đoàn KP8, phường 1, thành phố Đông Hà...

Ký kết giữa các đơn vị về phối hợp thực hiện công tác cảm hóa thanh thiếu niên - Ảnh: TT

Với phương châm chú trọng cảm hóa qua môi trường thực tiễn các hoạt động thanh niên, các cấp bộ Đoàn đã tích cực vận động thanh, thiếu niên chậm tiến tham gia chương trình sinh hoạt kỹ năng định hướng giá trị sống, hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, hoạt động lao động tham gia xây dựng nông thôn mới, giao lưu văn nghệ, thể dục thể thao...Qua đó giúp các thanh, thiếu niên cảm thấy bản thân là người có ích cho xã hội, nhận ra ý nghĩa tốt đẹp của cuộc sống và có sự điều chỉnh nhận thức, lối sống phù hợp với các giá trị cốt lõi của tập thể, cộng đồng. Nhiều cơ sở Đoàn cũng đã có những nỗ lực đáng ghi nhận trong việc hỗ trợ học nghề, giải quyết việc làm cho thanh, thiếu niên chậm tiến tiến bộ như ở Hải Lăng, Gio Linh, Vĩnh Linh. Qua 3 năm triển khai, các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh đã đăng ký nhận cảm hóa 705 trường hợp, trong đó có 450 trường hợp đã tiến bộ. Nhiều trường hợp đã trở thành những hạt nhân năng nổ trong các hoạt động thanh niên của địa phương, được kết nạp đoàn và tìm được công việc ổn định, tu chí lập nghiệp. - Bên cạnh những kết quả đạt được thì tại một số cơ sở đoàn, công tác cảm hóa, giáo dục thanh, thiếu niên chậm tiến có tỷ lệ thành công chưa cao. Đồng chí có thể cho biết những khó khăn, tồn tại trong công tác này là gì? - Đối với một công việc khó như công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến thì những kết quả trên mới chỉ là bước đầu, chủ yếu là quá trình định hình phương pháp, cách làm; hiệu quả, tính bền vững của hoạt động cảm hóa chưa cao. Một số đơn vị chưa lường trước được những khó khăn trong quá trình cảm hóa nên đăng ký số lượng vượt cao so với chỉ tiêu yêu cầu dẫn đến tỷ lệ cảm hóa thành công đạt thấp. Việc hỗ trợ học nghề, lập nghiệp cho thanh, thiếu niên chậm tiến tiến bộ còn hạn chế. Số lượng mô hình hay, điển hình tiêu biểu trong công tác cảm hóa và được cảm hóa còn ít. Những tồn tại, hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân như cán bộ đoàn ở cơ sở-những người trực tiếp triển khai hoạt động cảm hóa-thường xuyên biến động, kinh nghiệm, kỹ năng và phương pháp tuyên truyền, vận động còn hạn chế. Quá trình triển khai ở một số nơi còn lúng túng, chưa quyết liệt, thiếu sự kiên trì đeo bám, chưa phát huy tốt sự phối hợp với các đơn vị liên quan. Nguồn kinh phí và cơ sở vật chất hỗ trợ việc tổ chức các hoạt động cảm hóa hoàn toàn không có mà chủ yếu vận dụng từ các hoạt động chung của Đoàn và từ tinh thần tình nguyện của nhóm cảm hóa. Bên cạnh đó, vì đây là việc làm khó và tương đối mới nên tâm lý hoài nghi của cộng đồng, thậm chí là các ngành phối hợp và lãnh đạo ở một số địa phương cũng là một trở ngại không nhỏ. - Thời gian tới, để tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến, Tỉnh đoàn có kế hoạch thực hiện như thế nào, thưa đồng chí? - Từ kinh nghiệm qua 3 năm triển khai, hiện nay chúng tôi đang tập trung chỉ đạo rà soát công tác đăng ký đối tượng cảm hóa của các cơ sở Đoàn theo phương châm: “Việc xác định đối tượng để nhận cảm hóa và số lượng cảm hóa cần phù hợp với điều kiện, khả năng của từng cơ sở Đoàn, có tính khả thi, tránh tình trạng chạy theo số lượng, lựa chọn đối tượng vượt quá khả năng cảm hóa của đơn vị”. Đồng thời chỉ đạo các cấp bộ Đoàn kiên trì thực hiện các giải pháp cảm hóa thông qua việc vận động thanh, thiếu niên chậm tiến tham gia các hoạt động, phong trào hành động của Đoàn, đặc biệt là hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Tăng cường giải pháp chăm lo cho thanh, thiếu niên chậm tiến đã tiến bộ thông qua các hoạt động trao học bổng học nghề, giới thiệu việc làm, hỗ trợ phát triển kinh tế, cải thiện đời sống...Đi kèm với đó là duy trì các hoạt động kiểm tra, sơ kết, tổng kết, khen thưởng, nhân rộng mô hình để thúc đẩy phong trào. Đặc biệt vừa qua, từ sự tham mưu, đề xuất của Đoàn, Chương trình hành động số 13 -CTr/TU ngày 15/01/2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015- 2030” đã đưa công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến vào hệ thống chỉ tiêu của chương trình: “100% xã, phường, thị trấn mỗi năm giúp đỡ, cảm hóa ít nhất 1-2 thanh, thiếu niên chậm tiến bộ”. Đây chính là điều kiện thuận lợi để các cấp bộ Đoàn phát huy những kết quả đạt được, tranh thủ sự lãnh chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền, sự hỗ trợ của các ban, ngành, đoàn thể và xã hội để tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác cảm hóa thanh, thiếu niên chậm tiến trong thời gian tới. - Xin cảm ơn đồng chí! THANH TRÚC (thực hiện)