Đóng góp to lớn của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam

(QT) - Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, trong Chánh cương văn tắt, Đảng đã xác định muốn giải phóng dân tộc phải tổ chức ra đội quân công nông. Tháng 3/1935, tại Đại hội lần thứ nhất của Đảng họp tại Ma Cao (Trung Quốc), ngoài những nghị quyết chỉ ra đường lối cách mạng và chuẩn bị các mặt cho phong trào cách mạng Đông Dương, Đại hội đã có “Nghị quyết về đội tự vệ” được thông qua ngày 28/3/1935. Đây là một nghị quyết quan trọng, đánh dấu một mốc son lịch sử của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam và ngày 28/3 được chọn làm Ngày truyền thống lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, lực lượng Dân quân tự vệ đã cùng với Quân đội nhân dân Việt Nam chiến đấu anh dũng, giành nhiều thành tích xuất sắc, đặc biệt trong thời kỳ chuẩn bị Tổng khởi nghĩa giành chính quyền từ năm 1940 - 1945. Đi đôi với chủ trương mở rộng và củng cố các đội tự vệ ở các vùng nông thôn, thành thị, Đảng chủ trương thành lập các đội tự vệ cứu quốc, các tổ, tiểu đội du kích cứu quốc; các đội du kích chính thức và các đội tự vệ đã trở thành tổ chức vũ trang quần chúng của các đoàn thể cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh. Quá trình xây dựng các đơn vị cứu quốc luôn phối hợp chặt chẽ với Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân làm nòng cốt cho quần chúng thực hiện vũ trang từng phần, tiến hành chiến tranh cục bộ, xây dựng và mở rộng các căn cứ Việt Bắc, Đông Bắc, Ninh Bình, Thanh Hóa, Ba Tơ... Đến tháng 8/1945, lực lượng Dân quân tự vệ đã phát triển lên vài chục nghìn người cùng với giải phóng quân và toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc tổng khởi nghĩa.

Lực lượng dân quân nữ tham gia diễu duyệt trong Lễ ra quân huấn luyện

Sau Tổng khởi nghĩa, ngày 2/9/1945, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, Dân quân tự vệ trở thành lực lượng vũ trang của Nhà nước, một trong ba thứ quân của lực lượng vũ trang nhân dân. Là công cụ chuyên chính chủ yếu bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ và thành quả cách mạng, đầu năm 1947, lực lượng Dân quân tự vệ đã phát triển lên 3 triệu người, riêng Thủ đô Hà Nội đã có đến 6.000 đội viên. Ở chiến trường Nam Bộ có trên 27 vạn, trong đó du kích chiến đấu là 1,4 vạn. Chiến trường Trung Bộ đến cuối năm 1949 phát triển lên 28,5 vạn dân quân du kích, 22 vạn bạch đầu quân. Chiến trường Bắc Bộ, dân quân du kích phát triển được trên 27,9 vạn người... Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, lực lượng Dân quân tự vệ đã phối hợp với bộ đội địa phương tiêu diệt 23,1 vạn tên địch, chiếm tỷ lệ 46,4% tổng số lực lượng địch bị tiêu diệt trên các chiến trường; làm tan rã 20 vạn tên, chiếm tỷ lệ 35%; kiềm chế, phân tán 90% tổng số lực lượng địch trên toàn chiến trường. Tướng Na-Va thú nhận: “Quân Pháp đông nhưng chỉ để được 10% lực lượng cơ động chiến lược”. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, lực lượng Dân quân tự vệ phát triển rộng khắp. Lực lương Dân quân tự vệ miền Bắc ngoài việc làm tốt công tác bảo vệ an ninh chính trị còn tích cực tham gia cải cách ruộng đất, đánh đổ địa chủ, phong kiến. Đặc biệt trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, lực lượng Dân quân tự vệ đã tổ chức trên 700 phân đội, được trang bị các loại vũ khí, như 12,7 mm, 14,5 mm, súng máy cao xạ 37 mm, 100 mm... “Tay cày, tay súng”, “Tay búa, tay súng” chiến đấu với quân thù, phối hợp với bộ đội bắn rơi nhiều máy bay. Riêng lực lượng Dân quân tự vệ đã bắn cháy 424 máy bay các loại, trong tổng số 4.181 máy bay Mỹ bị bắn rơi trên bầu trời miền Bắc, bắt sống nhiều giặc lái và bắn chìm, bắn cháy nhiều tàu chiến địch. Lực lượng dân quân du kích miền Nam luôn bám trụ kiên cường trên khắp 3 vùng chiến lược (rừng núi, nông thôn, đồng bằng, thành thị) chủ động đánh địch với nhiều loại vũ khí; kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, thực hiện 3 mũi giáp công (quân sự, chính trị, binh vận), hình thành thế trận chiến đấu, phát triển căn cứ chiến đấu, vành đai du kích, vành đai diệt Mỹ. Trong cuộc Tổng tiến công chiến lược mùa Xuân 1975, lực lượng Dân quân tự vệ cùng với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương các tỉnh, huyện đồng loạt nổi dậy, xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải phóng tỉnh, thực hiện “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất Tổ quốc. Sau khi đất nước được hoàn toàn thống nhất, lực lượng Dân quân tự vệ lại cùng với nhân dân cả nước tập trung hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng cuộc sống mới, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong giai đoạn cách mạng mới, thực hiện Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8 (khóa IX, khóa XI) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Chỉ thị số 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng Dân quân tự vệ; thực hiện Luật Dân quân tự vệ, lực lượng Dân quân tự vệ được xây dựng rộng khắp, chất lượng ngày càng tốt, thực sự là lực lượng nòng cốt bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ an ninh, chính trị ở cơ sở, cơ động thực hiện các nhiệm vụ đột xuất do trên giao. Từ năm 2002 đến nay, lực lượng Dân quân tự vệ đã có 42.617.994 ngày công tham gia trực sẵn sàng chiến đấu và tuần tra canh gác; 189.860 ngày công tham gia bảo vệ biên giới đất liền và đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo Việt Nam; 887.093 ngày công tham gia bảo vệ an ninh chính trị; 5.345.537 ngày công tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ; 9.218.882 ngày công làm tác vận động quần chúng... Qua các thời kỳ của cách mạng, lực lượng Dân quân tự vệ đã được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 370 tập thể và 284 cá nhân. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự chỉ huy, chỉ đạo của Ban Chỉ huy quân sự các huyện, thị xã, thành phố, lực lượng Dân quân tự vệ được xây dựng rộng khắp, thực sự là lực lượng nòng cốt bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. Ngoài việc triển khai thực hiện có chất lượng nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập theo quy định, Ban Chỉ huy quân sự các huyện, thị xã, thành phố còn tập trung huấn luyện nâng cao khả năng cơ động chiến đấu, nhận thức về các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch cho cán bộ, chiến sĩ; cách nắm, quản lý chắc tình hình địa bàn, nhất là vào các thời điểm nhạy cảm. Lực lượng dân quân các xã vùng trũng như Gio Linh, Hải Lăng, Triệu Phong... thường xuyên làm tốt việc giúp nhân dân phòng, chống bão lũ, tìm kiếm cứu nạn. Những năm gần đây, lực lượng Dân quân tự vệ các xã, phường, thị trấn còn tích cực làm công tác vận động quần chúng trên từng địa bàn, địa phương; dành hàng ngàn ngày công lao động giúp dân xây dựng nông thôn mới như làm đường liên thôn, nạo vét kênh mương nội đồng; đầu tư ngân sách xây dựng cơ sở hạ tầng; thực hiện xóa đói giảm nghèo; phối hợp với lực lượng Công an canh gác bảo vệ an ninh trên địa bàn thôn, xóm. Lực lượng dân quân tuyến biên giới Hướng Hóa, Đakrông tích cực xây dựng lực lượng vững mạnh, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng các đồn tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm qua biên giới, ngăn ngừa những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ an toàn biên giới Việt - Lào. Lực lượng dân quân các xã vùng biển Vĩnh Linh, Gio Linh, Hải Lăng, Triệu Phong tập trung xây dựng lực lượng vững mạnh, triển khai có chất lượng hoạt động bảo vệ biển đảo, không ngừng bám biển vươn khơi vừa đánh bắt hải sản, vừa thực hiện việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia. Lực lượng tự vệ của các cơ quan không ngừng học tập nâng cao trình độ về mọi mặt, đáp ứng ngày càng tốt hơn công việc chuyên môn, đồng thời tích cực bảo vệ an toàn cơ quan, đơn vị; không ngừng huấn luyện nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, sức cơ động chiến đấu, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tiêu biểu trong phong trào thi đua quyết thắng của lực lượng Dân quân tự vệ có lực lượng dân quân xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị; dân quân thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa; dân quân xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ; dân quân xã Gio Quang, huyện Gio Linh... và nhiều cá nhân giành được thành tích cao trong công tác, học tập, được UBND tỉnh, Bộ Tư lệnh Quân khu khen thưởng. Bài, ảnh: TRẦN QUỐC BẢNG