(SK&ĐS) - Người ta biết đến rifampicin tôi là một thuốc đặc trị lao và phong. Tôi thường phải phối hợp với các thuốc trị lao khác như isoniazid, pyrazinamid, ethambutol, streptomycin để phòng trực khuẩn đột biến kháng thuốc.
Bên cạnh đó, tôi còn được dùng trong nhiều bệnh khác: phòng viêm màng não do Haemophilus influenzae và Neisseria meningitidis cho những người tiếp xúc trực tiếp với người bệnh chắc chắn hoặc nghi mắc các vi khuẩn đó; điều trị nhiễm khuẩn nặng do các chủng Staphylococcus kể cả các chủng đã kháng methicilin và đa kháng (phối hợp với các thuốc chống tụ cầu); nhiễm Mycobacterium không điển hình (M. avium) ở người bệnh AIDS cũng phải phối hợp với các thuốc kháng khuẩn khác cũng giống như điều trị lao.
Những bệnh nhân mẫn cảm với rifampicin, rối loạn chuyển hóa porphyrin ở những người nhạy cảm, do một cơ chế có liên quan tới việc gây cảm ứng enzym cytochrom P450 ở gan thì tuyệt đối không được dùng tôi đâu nhé!
Những bệnh nhân sau cần thận trọng khi phải dùng tôi: người suy gan, người bệnh có rối loạn chuyển hóa porphyrin tiềm tàng do quá trình hoạt hóa acid delta - amino levulinic synthetase, trẻ đẻ non và trẻ mới sinh. Các bạn nên nhớ khi tiêm truyền tĩnh mạch phải cẩn thận, tránh thoát mạch.
Phải báo trước cho người bệnh biết rằng phân, nước tiểu, nước bọt, nước mắt, mồ hôi và các dịch khác của cơ thể sẽ có màu đỏ trong khi đang dùng thuốc, để tránh lo lắng không cần thiết. Kính sát tròng có thể bắt màu vĩnh viễn. Tránh dùng tôi trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, có thể dùng tôi khi đang cho con bú.
Tác dụng không mong muốn của tôi thường là: tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, chán ăn, ban da, ngứa kèm theo ban hoặc không, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, sốt, ngủ gà, mất điều hòa, khó tập trung ý nghĩ, viêm kết mạc xuất tiết… Trong trường hợp có ban hoặc xuất huyết hoặc đột ngột giảm chức năng thận thì phải ngừng dùng tôi ngay (hay gặp trong điều trị gián đoạn). Giảm chức năng thận trước khi dùng tôi không cản trở việc điều trị, tuy nhiên cần phải giảm liều (các lần uống cách xa nhau). Với người bệnh cao tuổi, người nghiện rượu hoặc bị các bệnh về gan sẽ tăng nguy cơ độc với gan, nhất là khi tôi kết hợp với isoniazid.
Không được dùng tôi quá liều. Tốt nhất các bạn nên tuyệt đối tuân thủ chỉ định của thầy thuốc để tránh gặp phải những tương tác thuốc làm giảm tác dụng của tôi và các thuốc dùng đồng thời.
Hải Sơn