Ký ức dốc Bốm

(QT) - Hơn 50 năm trước, tại dốc Bốm, thôn Tân Phổ, xã Triệu Ái, Triệu Phong đã diễn ra trận phục kích của du kích địa phương tiêu diệt nhiều lính Mỹ và đốt cháy xe Jeep của địch. Ký ức ấy cho đến hôm nay vẫn còn đó vẹn nguyên đối với nhiều nhân chứng lịch sử, những người trực tiếp tham gia trận đánh năm ấy và trở thành niềm tự hào của lớp lớp những người con của xã Triệu Ái.

Ông Phan Bá Phù (thứ 3 từ trái sang) cùng các đồng đội rất mong muốn được xây dựng một bia di tích ngay tại dốc Bốm

Dốc Bốm là một địa danh nằm ở vùng giáp ranh của 3 thôn Tân Phổ, Kiên Phước và Hà Xá của xã Triệu Ái. Theo cuốn “Lịch sử Đảng bộ xã Triệu Ái” ghi rõ, bước sang năm 1966, phong trào du kích tại Triệu Ái phát triển khá mạnh, nhiều trận đánh có quy mô đã diễn ra rộng khắp trên toàn xã. Đầu tháng 3/1966, đội 6 du kích của xã đã cải trang thành binh lính địch tiến về thôn Ái Tử gặp một trung đội lính dân vệ ở cầu Tuần (cầu Triệu Ái) kéo ra, du kích ta đã bình tĩnh tiến thẳng về phía địch rồi bất ngờ nổ súng, tiêu diệt nhiều tên địch, thu 6 khẩu súng.

Tiếp đó, du kích xã Triệu Ái còn phối hợp với du kích xã Triệu Giang chặn đánh một xe quân sự của địch trên quốc lộ 1A, tiêu diệt và làm bị thương hơn 10 tên địch... Theo thống kê của địa phương, chỉ sau ngày đồng khởi phá ấp chiến lược đến tháng 4/1966, du kích xã Triệu Ái đã loại khỏi vòng chiến đấu 259 tên địch, bắn rơi 1 chiếc L19, phá hủy 4 xe quân sự và xe M113, thu nhiều vũ khí và chiến lợi phẩm các loại.

Trên đà thắng lợi, ngày 15/5/1966, du kích xã Triệu Ái đã chủ động tấn công 1 đại đội ngụy, diệt 20 tên, làm bị thương 8 tên. Qua theo dõi địa bàn, lực lượng du kích xã Triệu Ái đã phát hiện và nắm quy luật di chuyển đến động Bồ (cao điểm 54) của một bộ phận thám báo địch đang khảo sát chuẩn bị xây dựng căn cứ tiền đồn để kiểm soát vùng giáp ranh.

Đến ngày 6/6/1966, được cơ sở cách mạng báo tin, một cuộc hội ý nhanh do đồng chí Phan Bá Phù, Bí thư Đảng ủy xã Triệu Ái chủ trì cùng với lãnh đạo 3 xã lân cận gồm Triệu Giang, Triệu Lễ và Triệu Lương thống nhất quyết định cử 9 du kích của 4 xã chia thành 3 tổ phối hợp phục kích địch, trong đó du kích xã Triệu Ái có 6 chiến sĩ do đồng chí Nguyễn Đức Dưỡng chỉ huy.

Đúng như dự định của ta, địch trên đường từ động Bồ về đến dốc Bốm (Tân Phổ) đã bị 3 tổ du kích của ta bao vây, chặn đánh tiêu diệt 4 lính Mỹ, thu toàn bộ súng AR15, 1 khẩu súng ngắn, nhiều thiết bị kỹ thuật đo đạc, giấy tờ, số liệu quan trọng, đốt cháy chiếc xe Jeep, đập tan ý đồ xây dựng tiền đồn của Mỹ ở vùng giáp ranh.

Đã ngoài 90 tuổi nhưng ông Phan Bá Phù, một trong những người chứng kiến trận đánh ở dốc Bốm vẫn thường xuyên đến đây để ôn lại ký ức hào hùng một thời đánh Mỹ. Ước mong lớn nhất của ông là được xây dựng một bia di tích tại dốc Bốm để thế hệ hôm nay và mai sau mãi tự hào với truyền thống cha ông, phát huy truyền thống ấy để dựng xây quê hương Triệu Ái thêm giàu đẹp.

Dẫn chúng tôi thăm lại dốc Bốm, ông Phù bồi hồi nhớ lại: “Sau khi bố trí lực lượng du kích ngay tại dốc Bốm, chờ thời điểm xe của địch bắt đầu rú ga lên dốc, ở vị trí cách địch chừng 15 m, chúng tôi đồng loạt nổ súng tấn công khiến xe Jeep của địch mất thăng bằng, trong lúc đó, lực lượng du kích của ta được bố trí 2 bên tiếp tục ném lựu đạn và bắn súng, tiêu diệt toàn bộ địch, tịch thu nhiều vũ khí, tài liệu quan trọng và đốt cháy xe”.

Cùng trò chuyện, ông Võ Xuân Trữ, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Triệu Ái, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy cho biết thêm: “Chiến thắng tại dốc Bốm của lực lượng du kích địa phương có ý nghĩa rất quan trọng, có tiếng vang lớn trên địa bàn tỉnh, được đi báo cáo điển hình tại hội nghị thi đua của Quân khu. Sau chiến thắng dốc Bốm, các địa phương khác đã học tập kinh nghiệm của du kích xã Triệu Ái phát động phong trào “Tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà diệt””.

Hơn 50 năm đã trôi qua, dốc Bốm hôm nay được phủ lên bởi màu xanh ngút mắt của những cánh rừng. Sau ngày đất nước thống nhất, phát huy truyền thống anh hùng của dốc Bốm động Bồ, Đảng bộ và nhân dân xã Triệu Ái từng bước khắc phục khó khăn, xây dựng quê hương ngày một phát triển. Địa phương đã tập trung thực hiện cải tạo ruộng đất, dồn điền đổi thửa, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Thực hiện chương trình cải tạo vườn tạp, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, nhiều loại cây ăn quả có giá trị như chuối, chanh, bưởi dần được trồng thay thế các loại cây dài ngày kém hiệu quả trước đây như mít, ổi, đem lại nguồn thu nhập khá cho người dân. Các biện pháp trồng xen các loại cây họ đậu, sắn để nâng cao thu nhập cũng được triển khai thực hiện nhằm tăng hệ số sử dụng đất, nâng cao thu nhập.

Bên cạnh đó, ngành chăn nuôi của địa phương cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực, tiêu biểu như mô hình nuôi bò kết hợp trồng cỏ, nuôi lợn hướng nạc, chăn nuôi gia cầm sạch đã được nhân rộng, thay thế dần các hình thức chăn nuôi thả rong như trước đây, chất lượng, số lượng đàn gia cầm của địa phương cũng tăng lên so với những năm trước.

Trên cơ sở tiềm năng đất dồi dào, xã Triệu Ái cũng đã phát triển mạnh kinh tế trang trại, đến nay toàn xã đã có 36 mô hình có thu nhập cao với quy mô 49 ha. Nhiều ngành nghề được củng cố, mở rộng và phát triển, đến nay xã Triệu Ái có 95 cơ sở sản xuất kinh doanh với một số ngành nghề chủ yếu như đúc bờ lô, vận tải, xây dựng, mộc dân dụng, sản xuất vật liệu xây dựng.

Việc khai thác tiềm năng về đất đai, lao động và nguồn vốn trong người dân để đầu tư phát triển sản xuất đã góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải thiện môi trường sinh thái, phủ xanh đất trống đồi trọc, từng bước xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương.

Triệu Ái hôm nay đã thực sự thay da đổi thịt, đời sống của người dân có sự cải thiện rõ nét, thu nhập bình quân đầu người năm 2017 đạt 28 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 5% (theo tiêu chí mới); người dân không còn sống trong những ngôi nhà tạm bợ, dột nát, tỷ lệ nhà kiên cố đạt trên 90%.

Tỷ lệ lao động trong độ tuổi có làm việc thường xuyên đạt 90%; 100% khu dân cư được sử dụng lưới điện quốc gia để phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Hơn ½ thế kỷ trôi qua, dốc Bốm hôm nay hầu như không còn lưu lại dấu vết của chiến thắng năm xưa mà chỉ còn trong ký ức của những nhân chứng tham gia trận đánh tại dốc Bốm.

Trao đổi thêm với chúng tôi, ông Lê Hài, Phó Chủ tịch UBND xã Triệu Ái cho biết: “Phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, đặc biệt là chiến thắng tại dốc Bốm, xã Triệu Ái đã nỗ lực vượt qua khó khăn để đạt được nhiều kết quả quan trọng trong quá trình phát triển quê hương. Để thế hệ trẻ hôm nay và mai sau khắc ghi chiến công và phát huy truyền thống anh hùng cách mạng của cha anh, địa phương rất mong muốn nhận được sự hỗ trợ để xây dựng bia di tích tại dốc Bốm”.

Thanh Lê