Xử lý môi trường ở Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa

Năm 2004, với chủ trương của tỉnh góp phần thực hiện công cuộc xóa đói giảm nghèo ở các xã vùng miền núi, sau khi khảo sát khí hậu, thổ nhưỡng cũng như lực lượng lao động, Công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên Thương mại Quảng Trị đã đầu tư xây dựng Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa tại xã Thuận. Gần 4 năm qua, Nhà máy luôn sản xuất, kinh doanh có hiệu qua, doanh thu, lợi nhuận năm sau cao hơn năm trước. Chỉ tính trong niên vụ sắn 2007-2008 Nhà máy đã thu mua, chế biến hơn 44 ngàn tấn, doanh thu đạt hơn 40 tỷ đồng, giải quyết công ăn việc làm cho 93 lao động trực tiếp và hàng ngàn hộ gia đình, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã miền núi. Cây sắn đã thực sự làm cho đời sống của người dân được cải thiện, hàng ngàn hộ thoát nghèo và không ít hộ vươn lên giàu có. Tuy nhiên do nguồn vốn ban đầu ít nên phải sử dụng dây chuyền thiết bị, công nghệ chủ yếu trong nước, vì thế trong quá trình sản xuất đã nảy sinh một vấn đề đáng quan tâm là lượng rác thải, nước thải ngày càng nhiều, làm ô nhiễm môi trường.

Khu vực xử lý nước thải của Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa Ảnh: P.V

Đứng trước thực trạng đó, vừa tổ chức sản xuất, cán bộ, công nhân nhà máy vừa học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu, say mê sáng tạo, có hàng chục sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, đặc biệt là xử lý ô nhiễm môi trường. Trước đây với các loại rác thải khô, nhất là bả sắn việc xử lý gặp không ít khó khăn nên chủ yếu đem chôn nhưng giờ đây Nhà máy đã có sáng kiến phơi khô, xử lý sơ bộ và bán cho Công ty Thái Hòa sản xuất phân vi sinh hoặc bán cho các Nhà máy sản xuất thức ăn chế biến gia súc, nhờ vậy 7 ngàn tấn rác thải này bây giờ không còn gây mùi hôi nữa mà ngược lại tạo thêm một nguồn thu không nhỏ. Điều trăn trở nhất của Nhà máy là làm sao xử lý được lượng nước thải bị nhiễm bẩn mỗi ngày thải ra khoảng 2 ngàn mét khối. Phải qua 2 năm suy nghĩ, tìm tòi, bài toán khó này mới có lời giải. Với việc thực hiện thành công sáng kiến cải tiến máy ly tâm tách nước do Việt Nam sản xuất, không chỉ Nhà máy nâng được công suất tăng gấp đôi, tiết kiệm được chi phí sản xuất mà quan trọng hơn là giảm được tối đa lượng tinh bột còn sót lại trong nước thải đã tạo cho việc xử lý dễ dàng hơn. Cùng với sáng kiến này, Nhà máy áp dụng công nghệ xử lý bằng men vi sinh thông qua 5 hồ nước thải và thực tế cho thấy nước thải ra ngoài môi trường đã đạt loại B, đạt tiêu chuẩn cho phép. Bây giờ ở hồ thứ nhất bèo sống được, đặc biệt ở hồ thứ 5, hồ cuối cùng các loại cá sinh trưởng, phát triển tốt. Ông Hồ Xuân Hiếu, Phụ trách Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa cho biết, trong quá trình sản xuất Nhà máy luôn chú ý đến vấn đề bảo vệ môi trường. Do đó bản thân ông cũng như cả Nhà máy đã tìm nhiều biện pháp, kết quả đã chọn lựa được phương pháp xử lý khá hiệu quả. Để bảo vệ môi trường, Nhà máy đã thành lập 1 phòng quản lý với đội ngũ cán bộ, công nhân có trình độ chuyên môn. Hàng ngày họ luân phiên nhau theo dõi, kiểm tra và xử lý các tình huống xảy ra. Ông Bùi Trọng Chung, cán bộ phòng quản lý môi trường cho biết: Công việc hàng ngày của anh em trong phòng là theo dõi, quan trắc, giám sát nước ở các hồ đánh giá những biến đổi về lý học, hóa học, sinh học trong nước thải và các chất độc tố. Bên cạnh đó trộn men vi sinh rải đều các hồ, tiến hành đo độ pH, nếu phát hiện có biểu hiện gì thì kịp thời xử lý nên nước ở các hồ khi thải ra bên ngoài luôn đạt chuẩn cho phép. Cách đây 2 năm, Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa là một trong những điểm nóng về môi trường, nhưng với những nỗ lực, cố gắng của lãnh đạo và cán bộ, công nhân bây giờ đã giảm được tiếng ồn, các loại rác thải khô đã được xử lý và đặc biệt nước thải không còn gây ô nhiễm nữa, được các ngành chức năng đánh giá rất cao. Ông Võ Văn Dũng, Phó trưởng Phòng Môi trường, Sở Tài nguyên Môi trường Quảng Trị cho biết: Trước đây, môi trường ở Nhà máy chế biến tinh bột sắn bị ô nhiễm nhưng 2 năm trở lại đây Nhà máy đã có sự đầu tư thích đáng, nâng cấp, cải tạo các thiết bị và tìm ra những giải pháp hợp lý nên từng bước đã khắc phục được tình trạng ô nhiễm. Đặc biệt bây giờ các loại chất thải đều được xử lý triệt để, nhất là nước thải đạt loại B, đạt tiêu chuẩn cho phép thải ra ngoài. Thượng tá Hồ Sĩ Cường, Trưởng Phòng cảnh sát môi trường, Công an Quảng Trị nhấn mạnh: Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Phòng đã nhiều lần tổ chức kiểm tra và thực tế cho thấy Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa là đơn vị đã có thiện chí trong công tác bảo vệ môi trường, có những tiến bộ trong khâu xử lý nên hiện tại đã hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng ô nhiễm môi trường, người dân ở xung quanh Nhà máy rất phấn khởi. Không dừng lại ở đó, để nâng cao doanh thu và đặc biệt là tạo thêm công ăn việc làm cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã miền núi, cùng với việc đầu tư hơn 20 tỷ đồng nâng công suất lên 150 tấn tinh bột/ngày, Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa đang thực hiện Dự án xử lý môi trường bằng công nghệ sinh học hiện đại của một tổ chức Hoa Kỳ với tổng vốn đầu tư 2 triệu đô la. Dự án này sẽ xây dựng 1 hệ thống xử lý làm cho nguồn nước thải ra môi trường đạt tiêu chuẩn loại B và thu hồi được lượng khí đốt lò đủ sấy lượng bột sản xuất ra, mỗi năm tiết kiệm được chi phí từ 3 đến 5 tỷ đồng. Bá Thuần